Parçasal tanımlık

Parçasal tanımlık, bazı dillerde sayılamayan maddelerin (süt, kahve, şarap, et vb.) belirsiz miktarını ifade etmek için kullanılan bir tanımlıktır. Kullanılan bu tanımlık sayesinde maddenin belirsiz miktarı ile bu miktarın kökeni yani genel miktarı (süt - süt şişesi vb.) arasında bir bağ kurulur.  

Giriş

Örneğin Fransızca ve İtalyanca'da parçasal tanımlık, parçanın geldiği asıl maddenin edatı (preposition, Fransızca'da de / İtalyanca'da di) ve belirsiz tanımlık ile kurulur.

Fransızca: Fransızca: Est-ce qu'il a bu de l’alcool ?
Türkçe: O alkol içti mi?
Bu cümlede alkol ifadesiyle alkolün geldiği bütün bir şişeden ziyade, o şişeden gelen belirsiz bir miktar ifade edilir.
İtalyanca: Vuole della carne? 
Türkçe: Et ister misiniz? 
 Aynı fenomen, aynı şekilde belirsiz bir miktarı ifade eden her sözcük ile kullanılabilir.
Fransızca: Voulez-vous du café 
Türkçe: Biraz kahve ister misiniz? yahut Kahveden ister misiniz?
Türkçede parçasal tanımlık yoktur. Ancak parçasal tanımlığı ifade ederken çevirilerde genellikle "biraz" kelimesi yahut "-den" eki kullanılır. 

Fransızca'da Parçasal tanımlık

Fransızca'da net bir biçimde belirlenmiş kurallarla kullanılan, kullanılması gereken parçasal tanımlık, tekil eril, çoğul eril, tekil dişil, çoğul dişil ad/nesneyle uyum sağlar.

Kullanım

Fransızca'da Parçasal tanımlıklar
Tekil (singulier) Çoğul (pluriel)
Eril (masculin) du pain de l'œuf

de l'huile

des glaçons

des tomates

Dişil (feminin) de la farine

Parçasal tanımlıkları kullanırken dikkat edilmesi gereken nokta cinsiyetlerden bağımsız olarak ünlü ile başlayan kelimelerin tanımlıklarının kısaltılmasıdır. Bu durumda ünsüz ile başlayan her Eril (masculin) kelime du parçasal tanımlığını alırken, ünsüz ile başlayan her dişil (feminin) kelime de de la parçasal tanımlığını alır. Çoğul kelimeler istisnasız des parçasal tanımlığını alırlar.

Belirli tanımlık ile parçasal tanımlık arasındaki fark[1]

Belirli ve parçasal tanımlığın birbirinden ayrımı
Belirli Tanımlık Türkçe çevirisi Parçasal Tanımlık Türkçe çevirisi
le bébé a bu le lait bebek sütü içti le bébé a bu du lait bebek süt içti
Le chat a mangé la viande kedi eti yedi Le chat a mangé de la viande kedi et yedi

Yukarıda verilen örneklerde “le” ve “la” belirli tanımlıklarının kullanılması ile belirtilen bu maddelerin bütününün tüketildiği ifade edilirken, "du" ve "de la" parçasal tanımlıklarının kullanılması ile ifade edilen belirtilen maddelerin yalnızca bir kısmının tüketildiği ve dolayısıyla geriye aynı maddeden bir kısmın daha kalması durumudur.

Genel miktar bildiren durumlar

Parçasal tanımlık kullanılmasına rağmen, genel miktarı ifade eden bazı istisnalar şunlardır.

Fransızca: il y a des gens devant le cinéma.

Türkçe: Sinemanın önünde insanlar var.

Fransızca: j’ai de la fièvre.

Türkçe: Ateşim var.

Fransızca: il y a du bruit partout.

Türkçe: Her yerde gürültü var.

İtalyanca'da Parçasal tanımlık

Fransızca'nın aksine parçasal tanımlık İtalyanca'da çoğu zaman kullanılmaz yahut farklı biçimlerde ifade edilir.

  1. Bu başlığı yazarken kullanılan örnekler "S. Demiral - M. Kaya, Fransız dilinin tipik özellikleri, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi; Cilt 6 Sayı 2/1 (2016) S. 365" kaynağından alınmıştır.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.