Ova Kricesi

Ova Kricesi ya da Ova Kri dili (kendilerince ᓀᐦᐃᔭᐍᐏᐣ Nēhiyawēwin ᓀᐦᐃᔭᐍᒧᐏᐣ Nēhiyawēmowin ; İngilizce Plains Cree, “y” dialect of Cree), çoğu Kanada'nın batısındaki Manitoba, Saskatchewan ve Alberta eyaletlerinde, ufacık bir kısmı da Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Montana eyaletinde yaşayan Ova Krileri tarafından konuşulan Algonkin dilleri ailesinin Merkezî Algonkin dilleri grubundan Kricenin lehçesi olan Kızılderili dilidir. En yakın akrabası "th" (ᖫ) sesini kullanan Orman Kricesidir ve ondan "y" (ᔫ) sesini kullanmasıyla ayrılır. Kri dilleri konuşma sahasının en batısında yer alır.

Ova Kricesi
Ana dili olanlar Kanada ve ABD
Dil ailesi
Varsayılan
  • Ova Kricesi
Yazı sistemi Kanada yerli heceyazısı, Latin alfabesi
Dil kodları
ISO 639-3 crk

Konuşanı yaklaşık 34.000 kişidir ve bu sayıya akıcı biçimde konuşamayanlar da dahildir. Sosyal baskılar dilin kullanımını gittikçe kısıtlamakta ve bu sayı oldukça azalmaktadır. Çocukların çoğu dili akıcılıktan uzak biçimde kullanmakta ve İngilizceye yönelmektedirler. Yine de günümüzde hâlâ tek dilli Krilere kuzeydeki kırlık alanlarda rastlanmaktadır fakat bunlar genç değil yaşlı nesildir ve nüfusları gittikçe azalmaktadır[1][2][3].

Lehçeleri
  • Kuzey Ova Kricesi (kendilerince ᓀᐦᐃᔭᐍᒧᐏᐣ Nēhiyawēmowin, Sakâw Nêhiyawêwin, İng. Northern Plains Cree, Bush Cree). Kanada'da Alberta'da Edmonton'un kuzeyinde[4]
  • Güney Ova Kricesi (kendilerince ᓀᐦᐃᔭᐍᐏᐣ Nēhiyawēwin, Paskwâw Nêhiyawêwin ᐸᐢᑳᐧᐃᐧᓃᒧᐃᐧᐣ Paskwâwinîmowin, İng. Southern Plains Cree, Prairie/Plains Cree). Kanada'da
    • Saskatchewan Ova Kricesi (İng. Saskatchewan Plains Cree)
    • Maskvaçis Kricesi (kendilerince ᒪᐢᑿᒋᐢ ᓀᐦᐃᔭᐍᐏᐣ, İng. Maskwacis Plains Cree, Maskwacis Cree). Kanada ve Montana'da

Örnekler
  • nimosôm — dedem
  • nôhkom — ninem
  • nohtâwiy — babam
  • nikâwiy — anam
  • nistes — abim
  • nimis — ablam
  • nisîmisak — küçük kardeşlerim
  • ehâ — evet
  • namôya — hayır
  • Iskwesis nîya — ben kızım
  • Nâpesis nîya — ben oğlanım
  • Tân’tê ohci kîya? — Nerelisin?
  • ... ohci nîya — ...'liyim
  • Tân’tahto etahtopiponeyan? — yaşın kaç?
  • ... nitahtopiponân — ... yaşındayım
  • Tân’si kitisîyihkâson? — Adın ne?
  • Tân’si? — Nasılsın?
  • Namôya nân’taw — İyiyim

Kaynakça
  1. Wolfart, H. Christoph and Janet F. Carroll. (1973). Meet Cree: A guide to the Cree language. Edmonton: University of Alberta Press
  2. Wolfart, H. Christoph. (1973). Plains Cree: a Grammatical Study. American Philosophical Society Transactions n.s. 63, pt. 5. Philadelphia
  3. Silver, S. and Wick R. Miller. (1997). American Indian Languages: Cultural and social contexts. Tucson: The University of Arizona Press
  4. Cree Language and Culture 27 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 12-year Program Guide to Implementation, Kindergarten to Grade 3, 2009

Bibliyografya
  • Dahlstrom, Amy. Plains Cree Morphosyntax. Outstanding dissertations in linguistics. New York: Garland Pub, 1991. ISBN 0-8153-0172-3
  • Hirose, Tomio. Origins of predicates evidence from Plains Cree. Outstanding dissertations in linguistics. New York: Routledge, 2003. ISBN 0-415-96779-1
  • McIlwraith, Naomi Lynne. 2007. "Nitohta anohc. Nakatohke. Now listen. Listen hard: A creative study of Nehiyawewin, the Plains Cree language, and the reasons for its preservation," University of Alberta MA thesis.
  • Wolfart, H. Christoph and Freda Ahenakew (1998). The Student's Dictionary of Literary Plains Cree, Based on Contemporary Texts. Algonquian and Iroquoian Linguistics Memoirs 15. Winnipeg: University of Manitoba Linguistics Department. ISBN 0-921064-15-2.
  • Wolvengrey, Arok. nēhiýawēwin: itwēwina. Canadian Plains Research Centre. Regina: 2001. ISBN 0-88977-127-8
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.