Nötron bombası
Nötron bombası, teknik olarak gelişmiş bir taktik nükleer silahtır. Nötron bombası gelişmiş radyasyon silahları (enhanced radiation weapon - ERW) kapsamında yer almaktadır.
Tarihçe
Nötron bombası, 1958 yılında fizikçi Samuel Cohen tarafından bulundu. İlk başlarda dönemin ABD başkanı John F. Kennedy'nin karşı çıkmasına rağmen 1963 yılında Nevada'da bir yer altı üssünde denemesi yapıldı.[1] Geliştirilmesi sonraki başkan Jimmy Carter döneminde 1978 yılına kaldıysa da protestolar yüzünden ertelendi. Üretimine başlanması 1981 yılında başkan Ronald Reagan döneminde oldu. ABD'nde üç tip ERW silahı üretildi.[2] Orta menzilli WR66 savaş başlığı anti-ICBM Sprint füzesi 1970 yılı ortalarında yapıldı. Ardından kısa menzilli W70 Mod 3 savaş başlığı ile W79 Mod 0 taktik füzeleri nötron bombası tipleri olarak geliştirildi.
Son iki tip, George W. Bush zamanında 1992 yılında soğuk savaşın bitimiyle demonte edilerek 2003 yılında kullanımdan kaldırıldı. 1999 yılı "Cox Raporu", Çin'de nötron bombası üretiminin olanaklılığından söz etmektedir.[3]
Teknik bakış
Nötron bombası, füzyon ilkesiyle çalışmaktadır. Atomun parçalanmasıyla ortaya çıkan milyonlarca derecelik ısı kaynağı içinde atom çekirdeklerinin birleşmesi sonucu oluşan füzyon sırasında etkileşen döteryum ve trityum iyonlarının 14.000.000 elektron volt enerji yüklü nötron saçılır. Bu nötron ışınları, binalar ve çevreye bir zarar vermemekle birlikte insan hayatı için kesin öldürücü tehlike içermektedir.
Nötron bombasının yaydığı Trityum'un yaklaşık 13,32 yıl ömrü vardır.[4] Bu ömür, atom bombasına göre on kat daha fazladır.
Nötron bombasının insana etkileri
| 1 Kiloton NB'nın patlama noktasından (alan sıfır) m. olarak uzaklık | Yaklaşık ışınlama dozu (rad) | İnsanlara etkisi |
|---|---|---|
| 700 | 16000 | Bedensel ve düşünsel etkinliğin anında ve tamamen kaybı. 1-2 gün süren can çekişmeden sonra ölüm. |
| 900 | 8000 | Birkaç dakika sonra insan hareket yeteneğini kaybeder ve 2-6 gün içinde ışınların etkisi ile ölür. |
| 1200 | 650 | Patlamadan sonraki 1 saat içinde organizma ışınlama sonucu ağır bir bozukluk gösterir. 2-3 haftada akut radyoaktivite ile ölüm. |
| 1400 | 150 | Işın alanların %10’u aylar süren ışınlama hastalığı sonucu ölür, sağ kalanlarda kanser ve lösemi sıklığı artar, bombadan 15-25 yıl sonra bile kanser başlayabilir. |
| 2300 | 15 | Radyasyon (ışınlama) hastalığı yoktur. Işın alanlarda kanser ve lösemi sıklığı artabilir. Kuşaklar boyu anormal çocuk doğacaktır. |
Not: Nötron bombasının atıldığı 8 km²'lik bir alanda bulunan tüm canlılar en çok 2-3 gün içinde yaşamını yitirir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- "About: Chemistry article 5 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", by Anne Marie Helmenstine, Ph. D
- "Nuclear Weapon News and Background". 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2009.
- U.S. National Security and Military/Commercial Concerns with the People's Republic of China 4 Ağustos 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Comprehensive Review and Critical Evaluation of the Half-Life of Tritium 17 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., National Institute of Standards and Technology
5. Tübitak Bilim ve Teknik Dergisi, 172. sayı, Şubat 1982
Dış bağlantılar
- Nötron bombasının tarihçesi İngilizce14 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Türk Tabipler Birliği, Dr. Selçuk Aslan'ın yazısı