Mtatsminda Panteonu
Mtatsminda Panteonu (Gürcüce: მთაწმინდის პანთეონი; okunuşu: “mtats’minda p’anteonu”), Gürcistan’ın başkenti Tiflis’te, Mtatsminda tepesindeki panteondur. Gürcü yazarların ve toplum adamlarının toprağa verildiği bu mezarlık, Gürcü Yazarlar ve Toplum Adamları Mtatsminda Panteonu (ქართველ მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა მთაწმინდის პანთეონი) olarak da bilinmektedir. Mezarlık Mama Davit Manastırı etrafında yer alır. Tiflis kentinde, Didube Panteonu’ndan sonraki ikinci panteon olan Mtatsminda Panteonu’nun kuruluş fikri, 1915 yılında, Gürcü şair ve yazar Akaki Tsereteli’nin toprağa verildiği günlerde ortaya çıktı. Ne var ki panteon ancak 1929 yılında açılabildi. Bugün burada 53 mezar bulunmaktadır.
Stalin döneminde, Büyük Temizlik sırasında idam edilen ve mezarı bilinmeyen ünlü Gürcülerin anısına Mtatsminda Panteonu’nda sembolik anıt mezar da bulunmaktadır. Panteonda İlia Çavçavadze, Vaja-Pşavela, Niko Nikoladze, Galaktion Tabidze, Giorgi Leonidze, Sergo Zakariadze, Merab Kostava, Zviad Gamsahurdia, Dimitri Kipiani, Ekvtime Takaişvili, Kakutsa Çolokaşvili, Ana Kalandadze, Nodar Dumbadze, Zakaria Çiçinadze, Otar Çiladze, Veriko Ancaparidze gibi ünlülerin mezarları bulunmaktadır. Bu mezarların başında, İakob Nikoladze, Elguca Amaşukeli, Merab Berdzenişvili, Felix Hodoroviç, Giorgi Şhvakabaia, İoseb Andriadze gibi ünlü heykeltıraşların yaptığı büstler vardır. Bunlar arasında 19. yüzyılın sonlarında Davit Eristavi ile Dimitri Kipiani’nin beyaz mermerle yapılan büstleri önemli sayılmaktadır.[1]