Masanobu Fukuoka

Fukuoka 2 Şubat 1913’te Iyo, Ehime, Japonya’da doğdu. Eğitimli, zengin bir toprak sahibi ve yerel bir lider olan Kameichi Fukuoka’nın ikinci oğluydu. Gifu Vilayeti Ziraat Akademisi’nde okudu, mikrobiyoloji ve tarım bilimi öğrendi. Araştırma kariyerine bitki patalogu olarak başladı. 1934 yılında Yokohoma Gümrük Bürosu’nda tarımsal yöntemler müfettişi olarak çalışmaya başladı. 1937’de zatürre nedeniyle hastaneye yatırıldı. İyileşme sürecinde dünya görüşünü değiştirecek ve batının modern tarım uygulamalarını sorgulamasına neden olacak spiritüel bir deneyim yaşadı söyledi[7][8][9] ve araştırma görevlisi pozisyonundan istifa ederek Şikoku’daki aile çiftliğine geri döndü.

1938’den itibaren Fukuoka organik mandalina yetiştirirken yeni teknikler tecrübe etti. Gözlemleri onun ‘doğal tarım’ fikrini oluşturmasına yardımcı oldu. Diğer uygulamaların yanı sıra, mandalina ağaçlarının bir bölümünü budamayı bıraktı. Budanmaya alışmış ağaçlardan biri böcek istilasına uğradı ve birbirine giren dallar sonucunda hastalık tüm ağaçlara yayıldı.[10][11] Yaşanan büyük kaybın ardından Fukuoka, bu deneyimin onun doğa ve müdahale etmeme arasındaki farkı görmesini sağladığını söyledi. 1939’da aldığı teklifle başladığı Koçi Vilayeti Bitki Hastalıkları ve Böcek Kontrolü Araştırma Şefi görevinde çalışırken II. Dünya Savaşı’nın patlak vermesi sonucu çalışmaları sekteye uğradı.

1940'ta Fukuoka eşi Ayako ile evlendi ve beş çocukları oldu. Fukuoka’nın babası topraklarının büyük bir bölümünü II. Dünya Savaşı sonrasında,  Amerikan işgalci güçlerinin zorunlu kıldığı toprakların yeniden dağıtımı uygulaması sonucunda kaybetmişti. Geriye yarım dönümden az bir pirinç tarlası ve savaştan önce oğluna devrettiği meyve bahçesi kalmıştı. Tüm bu aksiliklere rağmen, Fukuoka 1947 yılında toprağı sürmeden arpa ve pirinç yetiştirerek doğal tarıma başarıyla geri döndü. İlki kitabı Mu 1: The God Revolution’ı yazdı ve aynı yıl metotlarının ve felsefesinin faydalarını yaymak için çalışmaya başladı. Sonraki kitabı Ekin Sapı Devrimi 1975’te basıldı ve 1978’de İngilizce’ye çevrildi.

1979’dan itibaren Fukuoka dünyanın pek çok yerine seyahat etti, konuşmalar yaptı, alanları yeniden yeşillendirmek için tohumlar ekti ve tüm bu çalışmaları ve başarıları sonucunda farklı ülkelerden ödüller aldı. 1980'lere gelindiğinde, Fukuoka kendisinin ve ailesinin Tokyo’dan her yıl 90 ton eden 6000 kasa mandalina nakliye ettiğini kaydetmişti.

Denizaşırı ilk yolculuklarında, eşi Ayako’nun da refakatiyle, Fukuoka Michio Kushi ve Herman Aihara[12] adlı makrobiyotik diyet liderleri ile tanıştı, baş destekçisi ve çeviri editörü Larry Korn tarafından yönlendirildi. Birlikte çölleşmiş topraklara tohum ektiler, Kaliforniya Üniversitesi’ni, Green Gulch Farm Zen Center’ı ve Lundberg Aile Çiftliklerini ziyaret ettiler. Aralarında Maurice Strong’un da bulunduğu, Fukuoka’nın "Çölleşmeyle Savaş için Hareket Planı ( Plan of Action to Combat Desertification, PACD)”na katılımını destekleyen Birleşmiş Milletler UNCCD temsilcileri ile tanıştılar.

1983’te Avrupa’ya gitti ve çiftçileri eğitip tohum ekme yolları hakkında ders verdiği 50 gün süren atölyeler düzenledi. 1985’te Somali’de ve Etiyopya’da 40 gün geçirdi, çöl bölgelerini yeniden yeşillendirmek için tohumlar ekti, köylerde ve mülteci kamplarında çalıştı. Bir sonraki yıl ABD’ye geri döndü, doğal tarım hakkında farklı eyaletlerde 3 uluslararası konferans verdi. Fukuoka aynı zamanda çiftlikleri, ormanları ve şehirleri ziyaret edip insanlarla tanışma fırsatını buldu. 1988’de Hindistan Bilim Kongresi’nde, ziraat fakültelerinde ve diğer benzer kurumlarda dersler verdi.

Fukuoka 1990’da ve 1991’de, çiftlikleri ziyaret etmek ve Hindistan’daki çölleşmiş bölgelere ekmek üzere tohumlar almak için Tayland’a gitti. Bir sonraki yıl, Rio de Janeiro’daki Dünya Zirvesi’nin (Earth Summit) Japonya ayağındaki toplantılara katıldı. 1996’da Afrika’ya döndü, Tanzanya’daki çölleşmiş bölgelerde ekim yaptı, baobab ağaçlarını ve orman ülkesini gözlemledi. 1995 yılında Vietnam’da kil bilyeleri yapımını öğretti.

1998’de Filipinler’e gitti, doğal tarım araştırmalarını sürdürdü. Aynı yılın ilerleyen dönemlerinde Vegoritis Gölü çevresindeki 10000 hektarlık alanın yeniden yeşillendirilmesine yardımcı olmak ve kil bilyeleri hakkında bir film çekmek için Yunanistan’a gitti. Sonraki yıl Mayorka’yı ziyaret etti.

2001 ve 2002 yıllarında Çin’e gitti, Navdanya Çiftliği’nde ‘Öğretmen Olarak Doğa’ atölyesinde konuşma yapmak için tekrar Hindistan’a döndü. Gandhi Günü’nde 6 kıtadan katılımcılara Albert Howard Anma Konferansı’nı sunan isim oldu. Aynı sonbaharda Yuko Honma ile Afganistan’a gitmeyi planlıyordu ama çiftliğinde nakliye etmesi gereken 8 ton mandalina olduğu için gidemedi. 2005’te, Aiçi Vilayeti’nde World Expo’da kısa bir konuşma yaptı, Mayıs 2006’da NHK adlı Japon televizyonunda bir saatlik bir röportaja katıldı.

Fukuoka 16 Ağustos 2008’de, bir süre yatak istirahatine ve tekerli sandalyeye mahkûm kaldıktan sonra 95 yaşındayken vefat etti.

Fukuoka tarım felsefesini shizen nōhō (自然農法^?) olarak isimlendirdi. İngilizce’ye ‘natural farming’ diye çevrilen bu ismin Türkçe karşılığı ise doğal tarım. ‘Fukuoka Metodu’ ya da ‘hiçbir şey yapma tarımı’ olarak da biliniyor.[13] Bu yöntem bir ekosistem kuran canlı organizmaların karmaşıklığını tanımaya ve bu ekosistemi farkındalıkla kullanmaya dayanır. Fukuoka tarımı yalnızca yiyecek üretme yolu olarak değil, aynı zamanda temel amacı ‘insanlığın gelişimi ve tamamlanması’ olan, hayata karşı estetik[14] ve spritüel bir yaklaşım olarak gördü.[15]

Doğal tarımın beş ilkesi şunlardır:[16]

-         İnsanların toprağı sürmesi ve işlemesi, makine kullanımı kadar gereksizdir.

-         Hazır gübreler kullanmak ve kompost hazırlamak gereksizdir.

-         Yabani ot temizliği gereksizdir, yabani otlar en az müdahale ile belli bir seviyede tutulabilir.

-         Böcek ilacı ve herbisit kullanımı gereksizdir.

-         Meyve ağaçlarının budanması gereksizdir.[17]

Fukuoka kil bilyelerinin kullanımını değiştirdi ve geliştirdi. Kil bilyeleri antik dönemde bir sonraki mevsim ekilecek tohumların saklanması için kullanılıyor, humus ya da kompost ile birlikte karıştırılarak ve kil ile yuvarlanarak hazırlanıyordu.

Günümüzde bu metot kamusal alanlarda ve kısıtlı ya da özel bölgelerde yeşillenmenin sağlanmasını hedefleyen, gerilla bahçeciliği diye adlandırılan çevre hareketinde sıklıkla uygulanıyor.

1988 yılında, Fukuoka Visva-Bharati Üniversitesi’nden Desikottam Ödülü’nü ve Filipinler’de ‘Asya’nın Nobel Ödülü’ olarak görülen Ramon Magsaysay Kamusal Hizmet Ödülü’nü kazandı.

Mart 1997’de Rio de Janeiro’da, Dünya Zirvesi+5 forumu kendisini Dünya Meclisi Ödülü’ne layık gördü. Fukuoka aynı yıl 26 Mayıs’ta, Tokyo’da bir törenle ödülünü aldı.

1998 yılında Rockefeller Kardeşler Fonu Fukuoka’ya 10.000$ değerinde bağışta bulundu, ancak Fukuoka geçkin yaşının projeyi bitirmeye engel olacağı gerekçesiyle bağışı geri çevirdi.

Organik tarım hareketinin uluslararası gelişiminde Masanobu Fukuoka; Avusturyalı Rudolf Steiner, Alman-İsviçreli Hans Müller, İngiliz Leydi Eve Balfour ve Amerikalı J.I. Rodale ile birlikte hareketin ilham kaynağı olan beş büyük kişilikten biri olarak görülüyor.

Kitapları hem tarımın birer el kitabı, hem de bir yaşam biçiminin rehberi olarak görüldü.

Ekin Sapı Devrimi yirmiden fazla dile çevrildi ve dünya çapında 1 milyondan fazla satıldı. Fukuoka geniş çapta bir etki yarattı, hareketini keşfeden ve uygulayan Akinori Kimura, David Mas Masumoto ve Yoshikazu Kawaguchi gibi isimlere ilham kaynağı oldu. Batıda ise permakültür gibi alternatif hareketlerin gelişimini önemli ölçüde etkiledi.

Taylandlı aktivist ve politikacı Rosana Tositrakul, bir yılını Fukuoka’nın çiftliğinde çalışarak geçirdi. Sonrasında, Fukuoka ile birlikte Kuzey Tayland’ın Kut Chum kasabasına bir ziyaret organize etti. Bu ziyaret organik yöntemin seri ve geniş çapta uygulanmasını ve kasabada kimyasal madde kullanılmadan pirinç yetiştirilmeye başlanmasını sağladı.

Ekin Sapı Devrimi’nin ABD baskısında, Wendell Berry bu yöntemin Amerika’daki çoğu çiftlikte doğrudan kullanılamayacağını yazdı. Fukuoka’nın tekniklerinin Japonya’daki çiftliklerde bile kullanımının zor olduğu, basit görünüşüne karşın fazla sofistike olduğu söylendi. Geleneksel tarımdan doğal tarıma geçiş süresinde ürün verimliliğinin düştüğü gözlendi. Fukuoka bu geçişte kaybın %10 kadar olacağını söylerken, Yoshikazu Kawaguchi bu ilkelerin adaptasyon sürecinin yıllar aldığından söz etti.

Japonya’da bazı çevrelerde Fukuoka, “iç dünya ve insanların doğa ile iletişimi gerçekleri değiştirmiyor” ve “insanlar arası ilişkilere ya da topluma yeterince önem vermiyor” şeklinde eleştirildi.

Fukuoka’nın Şikoku’daki çiftliği 1980'lerin sonunda oğlu ve gelinine devredildi. Geçkin yaşından ötürü tarım işlerini torunu üstlendi. Çiftlikteki iyokan ve amanatsu mikan ağaçlarının çoğu duruyor, ancak iyokanların bir kısmı yeni meyve çeşitleri ile değiştirildi. Ormanlıklar ve meyve bahçeleri, yabani sebzeler ile birlikte yaşamını sürdürüyor. Malçlama tekniği ile tahıl ve sebzeler yetiştirilmeye devam ediyor. Çiftlikte aynı zamanda ginkgo ağacı bahçesi, ormanlığın gölgelerinde yetişen şitake mantarları, limon, greyfurt, feijoa, avokado ve mango bitkileri bulunuyor.

Doğal tarımın bazı yöntemleri hala kullanılmakta: kimyasal yok, toprağı sürmek yok, gübreleme yok. Uygulamaların bir bölümünde ise komşularla yaşanan anlaşmazlıklar sonucu değişikliğe gidildi. Hiçbir şey yapma felsefesi, Fukuoka’nın kulübesinin bulunduğu tepede hala izleniyor. Bu tepe mümkün mertebe müdahale edilmeyen, meyve veren bir orman haline geldi.

• 1982 – The Close To Nature Garden (Doğal Bahçenin Yakınında). Yapımcı: Rodale Press. 24 dakika. İngilizce.
• 1997 – Fukuoka Masanobu goes to India(Fukuoka Masanobu Hindistan'a gidiyor). Yapımcı: Salbong. 59/61 dakika. Japonca veya İngilizce Dublaj.
• 2015 - Final Straw: Food, Earth, Happiness24 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(Son Çubuk: Yemek, Dünya,Mutluluk). Yönetmen/Yapımcı: Patrick M. Lydon and Suhee Kang. 74 dakika. İngilizce Altyazılı.

• Masanobu Fukuoka, Ekin Sapı Devrimi(2012), Kaos Yayınları, ISBN 978-975-7005-23-1
• Masanobu Fukuoka, Doğal Tarımın Yolu Felsefesi ve Uygulaması(2013), Kaos Yayınları, ISBN 978-975-7005-27-8
• https://web.archive.org/web/20060316085935/http://www.seedballs.com/4seedpa.html
• https://web.archive.org/web/20160710162829/http://www.onestrawrevolution.net/One_Straw_Revolution/Massanobu_Fukuoka.html