Limni Kuşatması (1657)
Limni Kuşatması, Osmanlı Donanması'nın 1657 yılında, bir yıl önce Venedik'in eline geçmiş olan Limni adasını geri almasıyla sonuçlanan deniz harekâtı; 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir evresi.
| Bozcaada Kuşatması | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Girit Savaşı (1645-1669) | |||||||||
.jpg.webp) Doğu Ege adaları ve Limni | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
.svg.png.webp){kind=small} Osmanlı İmparatorluğu |
 Venedik Cumhuriyeti | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
Köprülü Mehmed Paşa Topal Mehmed Paşa |
Lorenzo Renier | ||||||||
| Güçler | |||||||||
|
4.000 asker ?? top | ?? | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| ?? | ?? | ||||||||
Harekatın öncesi
Osmanlıların Girit'i fethetmek amacıyla 1645 yılında başlattıkları harekât başlangıçta başarılı bir şekilde ilerlemiş ve 1648 yılına kadar adanın Kandiye hariç önemli merkezleri ele geçirilmişti. 1648 yılında ise Sultan İbrahim'in tahttan indirilmesi öncesi ve sonrasında İmparatorluk başkentinin tam bir kargaşanın içine düşmesi sonucunda Venedikliler toparlanma olanağı bulmuş ve Osmanlı Donanması'nın Girit'teki birliklere takviye göndermesini engellemek amacıyla Çanakkale Boğazı'nın Ege Denizi'ne açılan ağzını ablukaya alma stratejisini benimsemişlerdi.
Bu strateji başlangıçta başarılı olamasa da, özellikle 1655 yılındaki Çanakkale Deniz Muharebesi'nde Osmanlı Donanması'nın yenilgiye uğramasıyla etkili olmuş, 1656 yılında aynı mevkide yapılan bir sonraki muharebede Osmanlı Donanması'nın İnebahtı Deniz Muharebesi'nden (1571) beri en büyük yenilgisini almasıyla Osmanlı Devleti'ni daha zorlayıcı bir hal almıştı. 26 Haziran 1656 tarihli bu muharebenin ardından Ege Denizi'nde rakipsiz kalan Venedik Donanması 8 Temmuz'da Bozcaada'yı, 20 Ağustos'ta da Limni'yi ele geçirmişti[1].
17-19 Temmuz 1657'de Çanakkale Deniz Muharebesi'nde Venedik donanmasını yenerek ablukayı kıran Osmanlı Donanması 31 Ağustos'ta da Venediklilerin işgalindeki Bozcaada'yı geri almıştı. Bozcaada'dan sonra donanmanın hedefi Limni oldu.
Harekat
Bu sırada Lorenzo Renier komutasındaki 17 gemilik bir Venedik filosu Mondros limanında bulunuyordu. Köprülü Mehmed Paşa'nın talimatıyla Kaptan-ı Derya Topal Mehmed Paşa 4.000 Türk askerini adanın kuzeyinden karaya çıkardı (10 Eylül 1657). Kale bir kayanın üzerine yapılmış olduğundan surların altından lağım açılması mümkün değildi. Ayrıca muhafızlar Venedik filosundan yardım alıyorlardı[2]. Kaleye kuşatma merdivenleriyle yapılan saldırı sonuçsuz kaldığı gibi merdivenler de terkedilmek zorunda kalındı[3].
Venedikli muhafızların aldıkları takviyeye dayanarak sürdürdükleri direniş 63 gün sürdü ve çatışmalarda Kaptan-ı Derya Mehmed Paşa ile yeniçerilerin komutanı da yaralandı. Bununla birlikte, daha fazla direnemeyeceklerini anlayan muhafızlar kaleyi teslim etmeye karar verdiler. Muhafızların serbestçe gidebilmeleri, ancak eşya almamaları koşuluyla, kalenin teslimi kararlaştırıldı. 12 Kasım'da Türk birlikleri kaleye girdi. Bununla birlikte, 100-200 Venedikli öldürüldü. Vaktiyle Osmanlı kadırgalarında bulunup da Venediklilerin Çanakkale'de zafer kazandıkları sırada kurtarmış oldukları 500 esirin bir kısmı da tekrar forsa yapıldı, bir kısmı affedilerek Ada'da bırakılacak muhafız birliğine dahil edildi[2].
Harekatın sonrası
1657 yılındaki başarılı deniz seferleriyle Çanakkale Boğazı önündeki Venedik ablukası kırıldığı gibi, bir yıl önce bu devletin işgaline girmiş Boğazönü adaları Bozcaada ve Limni geri alınmış oldu. Sadrazam Köprülü Mehmed Paşa Edirne'de bulunan padişah IV. Mehmed'e bu yeni fethi bildiren bir arıza gönderdi. Padişahın İstanbul'a dönüşünü müteakip, Limni'nin fethi fener alayıyla îlân edildi. Sadrazam da Padişah tarafından hususî iltifatlarla kabul olundu.
Kuşatmadan az sonra adayı gören gezgin Randolph buranın son bir yıl içindeki savaşlardan oldukça etkilenmiş olduğunu, daha önce elli köy varken bu sayının yirmiye düştüğünü, bir Türk garnizonunun yer aldığını, çok sayıda Türk ve Rum ahalinin burada yaşadığını, iyi cins koyun yetiştirdiğini yazdı[4].
Ayrıca bakınız
- Girit Savaşı (1645-1669)
- Çanakkale Deniz Muharebesi (1657)
- Bozcaada Kuşatması (1657)
- Köprülü Mehmed Paşa
Kaynakça
- "Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century, Volume 192" Kenneth Meyer Setton, American Philosophical Society (1991), s. 184
- "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, cilt 11, s.30
- "The history of the Turkish empire from the year 1623 to the year 1677 containing the reigns of the three last emperours, viz., Sultan Morat or Amurat IV, Sultan Ibrahim, and Sultan Mahomet IV, his son, the XIII emperour now reigning" Rycaut, Paul, Sir, Londra (1680), s. 55
- İslam Ansiklopedisi, "Limni" maddesi, İstanbul (2003), cilt: 27, s. 191
Dış bağlantılar
- Naval wars in the Levant 1559-1853 (1952) - R. C. Anderson ISBN 1-57898-538-2