Kırklareli (il)

Kırklareli, Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nin Trakya yakasında, doğuda Karadeniz, güneyde Tekirdağ, batıda Edirne ve kuzeyde Bulgaristan'nın Burgaz ili ile çevrili il.

Bu madde Kırklareli il sınırları içindeki tüm bölgeyi kapsamaktadır. Başlığın diğer anlamları için Kırklareli (anlam ayrımı) sayfasına gidiniz.
Kırklareli
İl

İlin Türkiye'deki konumu
Ülke Türkiye
Belde sayısı 18
Köy sayısı 173
İdare
 • Vali Osman Bilgin
Yüzölçümü
 • Toplam 6,550 km² (2.520 mil²)
Rakım 203 m (666 ft)
Nüfus
 • Toplam 343.723
 • Kır
 107.221
 • Şehir
 236.502
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
İl alan kodu 288
İl plaka kodu 39

Tarihçe

Kırklareli'nin bilinen ilk sakinleri tüm Trakya bölgesinde olduğu gibi Traklardır. MÖ 6. yüzyılda Yunanistan'a kadar uzanan büyük bir imparatorluk kuran İran soylu kavim Perslerin eline geçen bölge, MÖ 4. yüzyılda Büyük İskender önderliğindeki Makedonlar, MÖ 2. yüzyılda ise Romalıların hakimiyetine girer. Roma İmparatorluğu'nun 4. yüzyılda ikiye bölünmesiyle Doğu Roma İmparatorluğu'nun payına düşen Kırklareli, bu dönemde birçok Bulgar ve Peçenek istilası görmüştür. Şehrin Bizans dönemindeki adı "kırk kilise" anlamında Saranta Ekklesies'tir[1]. 13. yüzyılda kısa bir Haçlı işgalinin ardından 1368 senesinde, Balkanlarda yayılan Türklerin egemenliğine girmiştir. Osmanlılar şehrin adını "Kırk Kilise" şeklinde Türkçeleştirmişlerdir, bu Bizans dönemindeki adının birebir tercümesidir[1]. Bir görüşe göre Kırk Kilise ile kastedilen kırk adet kilise değil, "kırk azizler kilisesi" olsa gerektir (III. yüzyılın sonunda Sivas'ta din uğruna şehit olan kırk azizler efsanesi Anadolu Hristiyanlığının en popüler konularından biridir)[2]. Osmanlı döneminde Edirne Vilayeti'ne bağlı bir sancak merkezi olan Kırklareli, 93 Harbi'nde (1878) Rus, Balkan Harbi'nde (1912) Bulgar ve de I. Dünya Savaşı'ndan sonra (1920-1922) Yunan işgali yaşamış, Türk Kurtuluş Savaşı'nın Türkler açısından zaferle sonuçlanmasıyla birlikte 10 Kasım 1922'de Türk topraklarına katılmıştır. 1924 yılında Kırkkilise milletvekili Dr. Fuad Bey (Umay) Meclis'teki müzakerelerden birinde, şehrin adının halk dilinde ve resmî olmayan kullanımlarda Kırklareli veya Kırklarili şeklinde geçtiğini belirterek şehrin adının "Kırklareli" olarak değiştirilmesine yönelik bir teklifte bulunmuştur; isim değişikliği teklifi 20 Aralık 1924'te TBMM'de kabul edilmiş ve ilgili kanun 14 Ocak 1925'te Resmî Gazate'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir[3]. "Kırkkilise" olan adında kilise sözcüğü geçtiği için değiştirilmiştir.

Coğrafya

Kuzeye doğru çıkıldıkça giderek sarplaşan ve Türkiye Trakyası'nın en yüksek noktasını teşkil eden 1031 m rakımlı Mahya Dağ'nin de bulunduğu Yıldız Dağları'na varılan ilin genelinde kara iklimi hüküm sürer. İlin en önemli akarsuyu Ergene, Kırklareli'nin güneyinde tarıma elverişli, dolayısıyla birçok yerleşim biriminin bulunduğu bir plato yaratmıştır.

İdari yapı
Ana madde: Kırklareli'nin ilçeleri

2016 yılında TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 8 İlçe, 21 belediye, bu belediyelerde 107 mahalle ve ayrıca 179 köy vardır.

İlçeleri; Babaeski, Demirköy, Kırklareli, Kofçaz, Lüleburgaz, Pehlivanköy, Pınarhisar, Vize.

Yönetim
Ayrıca bakınız: Kırklareli'nin ilçeleri

İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)

İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[4][5]

Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.

Kırklareli Valisi, 1978-Vakfıkebir doğumlu Osman Bilgin’dir. 21 Mayıs 2018 tarihinde İçişleri Bakanlığı İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanı iken atanmıştır.[6]

Kırklareli Belediye Başkanı, 1963-Vize doğumlu Mehmet Siyam Kesimoğlu (Bağımsız), 31 Mart 2019 seçimlerinde %39,31 oy oranıyla seçilmiştir.[7]

2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Kırklareli İl Genel Meclisi üye sayısı, 8 AK PARTİ, 15 CHP ve 1 MHP olmak üzere 24’dür.[8] Kırklareli Belediye meclisi ise 15 CHP ve 10 MHP olmak üzere 25 üyeden oluşur.[9]

2018 Genel seçimleri sonucu, Kırklareli'yi temsilen TBMM'e AKP'den 1 milletvekili (Selahattin Minsolmaz), CHP'den 2 milletvekili (Türabi Kayan, Vecdi Gündoğdu) seçilmiştir.[10]

Nüfus

Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 4 Şubat 2020 verileri[11])

Kırklareli ili nüfusu: 361.836'dür. Bu nüfusun %81,87'u şehirlerde yaşamaktadır (2019 sonu).

İlin yüz ölçümü 6.459 km2'dir. İlde  km2'ye 56 kişi düşmektedir. (Bu sayı Lüleburgaz'da 147’dir.)

İlde yıllık nüfus % 0,27 oranında artmıştır. Nüfusu en çok artan ilçe: Vize (% 1,49). Nüfusu en çok azalan ilçe: Demirköy (-% 2,61)

04 Şubat 2020 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 8 İlçe, 21 belediye, bu belediyelerde 108 mahalle ve ayrıca 179 köy vardır.

2019 yılı sonunda Kırklareli ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri[12]
İlçe Nüfus

2018

 Nüfus

2019

 Nüfus

Artışı %

 Belediye

Sayısı

 Mahalle

Sayısı

 Köy

Sayısı

 Köy

Nüfusu

 Şehir

nüfusu

 Şehirde

oturan %

 Alanı

 km2[13]

  km2'ye

düşen kişi

Babaeski 48.391 47.944 -0,92 4 21 31 11.469 36.475 76,08 670 72
Demirköy 9.093 8.856 -2,61 2 5 15 2.989 5.867 66,25 893 10
Kofçaz 2.368 2.308 -2,53 1 2 16 1.704 604 26,17 545 4
Lüleburgaz 148.037 149.184 0,77 4 33 31 17.189 131.995 88,48 1.016 147
Merkez ilçe 102.909 103.042 0,13 4 25 40 15.262 87.780 85,19 1.623 63
Pehlivanköy 3.565 3.505 -1,68 1 3 8 1.899 1.606 45,82 104 34
Pınarhisar 18.375 18.456 0,44 2 7 14 5.267 13.189 71,46 518 36
Vize 28.122 28.541 1,49 3 12 24 9.805 18.736 65,65 1.090 26
Kırklareli 360.860 361.836 0,27 21 108 179 65.584 296.252 81,87 6.459 56

İlin yıllara göre nüfusları
Kırklareli il nüfus bilgileri
Yıl Toplam Sıra Fark Şehir - Kır
1965[14]258.38654
  %33     85.856
172.530     %67  
1970[15]257.13156-%0
  %36     92.581
164.550     %64  
1975[16]268.39957%4
  %41     109.309
159.090     %59  
1980[17]283.40856%6
  %42     118.849
164.559     %58  
1985[18]297.09858%5
  %45     134.780
162.318     %55  
1990[19]309.51255%4
  %48     149.532
159.980     %52  
2000[20]328.46156%6
  %58     189.202
139.259     %42  
2007[21]333.25652%1
  %64     212.390
120.866     %36  
2008[22]336.94252%1
  %65     218.071
118.871     %35  
2009[23]333.17954-%1
  %65     217.144
116.035     %35  
2010[24]332.79155-%0
  %66     219.333
113.458     %34  
2011[25]340.19952%2
  %67     229.000
111.199     %33  
2012[26]341.21853%0
  %68     232.154
109.064     %32  
2013[27]340.55954-%0
  %68     232.309
108.250     %32  
2014[28]343.72354%1
  %69     236.502
107.221     %31  
2015[29]346.97353%1
  %70     243.018
103.955     %30  

Ekonomi

İlin güneyinde tekstil ve gıda alanında yaklaşık 20.000 işçiyi istihdam eden sanayi üretim ağır basarken, kuzeyinde başat olarak buğday ve ayçiçeği ekimiyle tarım başlıca geçim kaynağı olma özelliğini sürdürmektedir. Türkiye'nin en büyük cam fabrikalarından Trakya Cam Sanayi ve Kırklareli Cam ile, Türkiye'deki ilk şeker fabrikası olan hâlen faal durumdaki Alpullu şeker.

Konum

Konum Bilgileri Tablosu
Konum Bilgileri
İlçe Kuruluş Yılı[30] Alanı km² Rakım mt. Merkeze km[31] Ulaşan Yollar[31]
Babaeski Cumh.önce 670 59 34 -02, E E80 / -K5=>E E87 / -02
Demirköy Cumh.önce 893 302 72 -01
Kırklareli Merkez   1.623 231   -02, E E87 / -01, 39-76
Kofçaz 1959 545 434 27 -02 (Kırklareli)=>39-76
Lüleburgaz Cumh.önce 1.016 60 58 -02, E E80 / -K62, -02
Pehlivanköy 1958 104 28 56 -02=>39-50
Pınarhisar 1953 518 190 30 -02, -02, 39-30
Vize Cumh.önce 1.090 174 55 -03, 39-27, 39-31
Kırklareli Cumh.önce 6.459      

Spor
Ana madde: Kırklareli'de spor

2018-2019 Sezonu sonunda, Kırklareli’nin 2. Ligdeki takımı Kırklarelispor grubunu 8. tamamlamıştır. Bölgesel Amatör Lig (BAL)'daki iki takımı Kavaklıspor ve İstasyonspor küme düşmüşlerdir. Voleybol bölgesel liglerinde 4 takımı yer almıştır.

Ziraat Türkiye Kupası 'nda Kırklarelispor, 4.turda Yeni Malatyaspor 'a elenmiştir.   

Önemli spor tesisleri: Atatürk Stadı (3.750) ve Merkez Atlatizm Pisti (3.000)' dir.

Folklor

Kırklarelinde Halk oyunları ekipleri yörenin çeşitli folklor oyunlarını oynarlar.

Bu oyunlardan birkaçı şunlardır:

  1. Kapçuk
  2. Kambana
  3. Kız Karşılaması
  4. Ali Paşa
  5. Ahmet Bey
  6. Arabaya Taş Koydum
  7. Bilal Oğlan

Kaynakça
  1. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Kırklareli maddesi: http://www.islamansiklopedisi.info/ 28 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. Index Anatolicus, Türkiye Yerleşim Birimleri Envanteri, Kırklareli maddesi: http://www.nisanyanmap.com/?y=k%C4%B1rklareli&t=&lv=1&u=1&ua=0
  3. Veysi AKIN (1997), Kırklareli Adının Tarihçesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 2, s. 10-11
  4. "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
  5. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
  6. http://www.kirklareli.gov.tr/kirklareli-valisi
  7. http://kirklareli.bel.tr/baskanimiz/
  8. http://www.kirklareliilozelidaresi.gov.tr/il-genel-meclis-uyeleri
  9. "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
  10. "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
  11. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr 25 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TUİK 4 Şubat 2020 verileri
  12. "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
  13. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
  14. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  17. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  18. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  19. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  20. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  21. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  22. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  23. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  24. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  25. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  26. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  27. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  28. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  29. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  30. İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
  31. Karayolları Genel Müdürlüğü

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.