Karl Dönitz

Karl Dönitz (16 Eylül 1891, Berlin - 24 Aralık 1980, Aumühle), Alman Donanma Komutanı, Büyük Amiral ve II. Dünya Savaşı sonlarında Almanya'nın Cumhurbaşkanı.

Karl Dönitz
Dönitz (1943)
Almanya Cumhurbaşkanı
Görev süresi
30 Nisan 1945 - 23 Mayıs 1945
Şansölye Joseph Goebbels
Lutz Graf Schwerin von Krosigk (Lider Bakan)
Yerine geldiği Adolf Hitler
(Führer olarak)
Yerine gelen Theodor Heuss
(Batı Almanya'da)
Wilhelm Pieck
(Doğu Almanya'da)
Kişisel bilgiler
Doğum 16 Eylül 1891(1891-09-16)
Grünau, Berlin, Alman İmparatorluğu
Ölüm 24 Aralık 1980 (89 yaşında)
Aumühle, Schleswig-Holstein, Batı Almanya
Partisi Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (1944-1945)[1]
Evlilik(ler) Ingeborg Weber
Mesleği Asker
Dini Protestan
Ödülleri
İmzası
Askerî hizmeti
Bağlılığı  Alman İmparatorluğu (1910-1918)
 Weimar Cumhuriyeti (1920-1933)
 Nazi Almanyası
(1933-1945)
Branşı
Hizmet yılları 1910-1945
Rütbesi Großadmiral
Komutası UC-25 (Şubat-Eylül 1918)
UB-68 (5 Eylül-4 Ekim 1918)
Torpido gemileri (1920'li)
Emden Hafif Kruvazörü (1934-1935)
1. U-boot Filosu "Weddigen" (Eylül 1935-Ocak 1936)
Denizaltları müffetişi (1936-1945)
Oberbefehlshaber der Kriegsmarine (1943-1945)
Çatışma/savaşları I. Dünya Savaşı
II. Dünya Savaşı

Yaşamı ve kariyeri

I. Dünya Savaşı

Oberleutnant zur See Karl Dönitz U-39'da Gözlem Subayı olarak görev yaparken

Karl Dönitz 1910 yılında Kaiserliche Marine'ye (Alman Donanması) subay olarak katıldı. 4 Nisan 1911'de bir deniz öğrencisi (Seekadett) oldu. 15 Nisan 1911 tarihinde, bir deniz harp okulu öğrencisi (Fähnrich zur See) ve subay çırağı olarak bir yıl görev yapmıştır. 27 Eylül 1913'te Dönitz bir Teğmen (Leutnant zur See) olarak görevlendirildi. I. Dünya Savaşı başladığında, Akdeniz'de hafif kruvazör SMS Breslau'da görev yaptı. 1914 yılının Ağustos ayında Akdenizde İngiliz donanmasından kaçan ve Osmanlı Devleti'ne sığınan Breslau ve savaş gemisi SMS Goeben, Osmanlı Donanmasınına satıldı; gemilere sırasıyla Midilli (Midilli Kruvazörü) ve Yavuz Sultan Selim adı verildi. 1916'da Denizaltı Kuvvetleri'ne geçti. 22 Mart 1916 tarihinde Dönitz, Deniz Üsteğmenliğine (Oberleutnant zur See) terfi etti. Midilli'nin onarımı için yuvasına yerleştirdiğinde geçici olarak Çanakkale'de havaalanı komutanı olarak atandı. Oradan, Ekim 1916 yılında denizaltı kuvvetlerine transferini istedi. O zaman, U-39'un nöbetçi subayı olarak görev yaptı ve Şubat 1918'den itibaren denizaltı UC-25'in komutanı olarak görev yaptı. 5 Eylül 1918'de Akdeniz'de faaliyette olan UB-68'in komutanı oldu.

4 Ekim 1918 günü komutanı olduğu denizaltının Akdeniz'de bir harekât sırasında ağır hasar görmesi üzerine, yüzeye çıkarak mürettebatı ile birlikte bir İngiliz kruvazörüne teslim oldu. Malta'da esir olarak kaldığı süre içerisinde iyi bir denizaltının ne gibi özelliklere sahip olması gerektiğini, hangi taktiklerle kullanılırsa daha etkili olacağının planlarını yaptı.

Savaşlar arası dönem

Savaş 1918 yılında sona erdi ama Dönitz Temmuz 1919'da tahliye olana kadar savaş esiri olarak Sheffield yakınlarındaki bir İngiliz kampında kaldı. 1920'de Almanya'ya döndü.

İki savaş arası dönemde, Dönitz Weimar Cumhuriyeti'nin Silahlı Kuvvetleri'nin (Reichswehr) deniz kolundaki deniz kariyerine devam etti. 10 Ocak 1921 tarihinde yeni Alman Donanması'nda (Vorläufige Reichsmarine) bir Teğmen (Kapitänleutnant) oldu. 1923-1924'te Torpido ve Mayın İşleri Müfettişliği'nde Denizaltılar Şube Müdürü oldu. 1924'te Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'nda eğitim gördü. 1924-1927 yılları arasında Reich Savunma Bakanlığı Deniz Kuvvetleri Bölümü'nde şube yöneticisi oldu. 1928'de Torpido botlarına komuta etti. Dönitz aynı yıl 1 Kasım'da Binbaşı (Korvettenkapitän) oldu. 4. Torpido Halbflotille Komodoru oldu.

1930'dan 1934'e kadar Kuzey Denizi'ndeki deniz kuvvetleri üssünde Deniz Kuvvetleri Birinci Subayı, 1933'te ise Deniz Yarbayı oldu.

1 Eylül 1933 günü, Dönitz Yarbay (Fregattenkapitän) oldu ve 1934 yılında Emden Kruvazörünün komutanı oldu. Emden, Harbiyeliler ve gemi adamlarının gelecek subayların komisyonu hazırlıkları için bir yıllık bir dünya gezisi aldığı gemiydi.

1 Eylül 1935 tarihinde, Dönitz Albay rütbesine terfi etti. 1. U-bot Flotilla Weddigen'e komuta etti. Buna U-7, U-8, U-9 denizaltıları da dahildi.

1936'da Deniz Kuvvetleri Komutanı ve 1939'dan itibaren Başkomutan oldu.

1935 yılında Versailles Antlaşması'nın geçerliliğini yitirmesiyle Alman Donanması atağa kalktı. Weimar Cumhuriyeti'nin Deniz Kuvvetleri olan Reichsmarine, Nazi Almanyası'nın Donanması, Kriegsmarine olarak değiştirildi. Aynı yılın yazında donanma komutanı Büyük Amiral Erich Raeder, 28 Ocak 1939 tarihinde ise Dönitz Alman Denizaltı Komutanlığına getirildi.

II. Dünya Savaşı

Karl Dönitz 1 Ekim 1939 tarihinde Tümamiral (Konteradmiral) olarak "Denizaltı Komutanı" (Befehlshaber der Unterseeboote, BDU) oldu; 1 Eylül 1940'ta Koramiral (Vizeadmiral) rütbesine terfi etti.

Tüm enerjisini etkili bir denizaltı filosu yaratmaya harcadı. 1937-1939 yılları arasında Kuzey Denizinde geniş çapta planlar hazırladı ve ünlü denizaltı taktiği Wolfpack'i (Kurt Kapanı) geliştirdi. Kurt Kapanı taktiği ile Alman U-Boot’ları 1939-1942 yılları arasında muazzam başarılar elde etti.

1942'de Oramiral oldu. 30 Ocak 1943'e kadar denizaltı filosu kumandanlığını yapan Dönitz, bu ay içinde Amiral Erich Raeder'in yerine geçerek, 1943'te Büyükamiral ve Deniz Kuvvetleri Başkomutanı oldu. Karl Dönitz savaşın ancak denizaltılar sayesinde kazanılabileceğine inanıyordu. İngiltere'yi bir U-bot ablukası altına alan Dönitz U-botlarıyla neredeyse İngiltere'ye diz çöktürmek üzereydi. Savaşın ilerleyen zamanlarında Alman ordusunun kısıtlanan Lojistik ve malzeme imkânlarından dolayı denizaltılara gerekli hassasiyeti göstermeyen Hitler yüzünden Alman U-botları zaman içinde avcı pozisyonundan av pozisyonuna düştüler. Karl Dönitz 1945 yılının başlarında Rus işgali karşısında bulunan Baltık bölgesindeki 2 milyon Alman askerini buradan tahliye etmeyi başardı. Bu, tarihin gördüğü en büyük tahliye harekâtıydı. Denizüstü ve Denizaltı filosunun etkisinin azalmasına rağmen Dönitz, Hitler'in güvenini hiç kaybetmedi. Öyle ki Hitler onu kendisinden sonra devlet başkanı ilan edecekti.

30 Nisan 1945'te Hitler sığınağında (Führerbunker) intihar edince Dönitz sadece 20 gün Flensburg Hükûmeti adına Almanya'nın Cumhurbaşkanı oldu. Kendisi teslim olmadan önce Mareşal Wilhelm Keitel'e Almanya'nın kayıtsız şartsız teslim olması talimatını verdi. 8 Mayıs 1945'te Keitel Almanya adına teslim antlaşmasını imzaladı. Dönitz ise 23 Mayıs 1945'te Flensburg'da Müttefikler'e teslim oldu.

Hitler Führerbunker'de Karl Dönitz'i karşılıyor, 1945

Savaş sonrasında Nürnberg Mahkemesinde yargılandı ve 10 yıl hapis cezası aldı.

Savaştan sonraki yaşamı

Karl Dönitz, hapisten çıktıktan sonra Kuzeybatı Almanya'nın Schleswig-Holstein eyaletinde, Aumühle belediyesine bağlı küçük bir köyde inzivaya çekildi. Anılarını yayınlamak için iki kitap üzerine çalışmalar yürüttü. 1 Ekim 1956 tarihinde kitapları yayınlandı. Zehn Jahre, zwanzig Tage (Anılar: On Yıl ve Yirmi Gün) isimli kitabı 1958 yılında Almanya'da ortaya çıktı ve bir İngilizce çevirisi ertesi yıl yayınlandı. Bu kitap, U-bot komutanı olarak (10 yıl) ve Almanya cumhurbaşkanı olarak (20 gün) Dönitz'in deneyimlerini anlattı. Kitabında, Nazi hükûmetinin temelde kusurlu biçimini, diktatörlüğü eleştirmekte ve Nazi döneminin başarısızlıklarını suçlamaktadır.

Hayatının son döneminde kendisine gönderilen yazışmaları cevapladı ve gönderilen kartpostalları imzaladı. 24 Aralık 1980 tarihinde, kalp krizi sonucu 89 yaşında öldü. Büyük Amiral rütbesiyle son Alman subayı olarak, 6 Ocak 1981 tarihinde yapılan cenazesinde saygılarını sunmak için gelen pek çok eski asker ve yabancı deniz subayları tarafından onurlandırıldı. Askerî cenaze töreni yapılmadı ve Aumühle'de, Waldfriedhof Mezarlığına gömüldü. Cenazeye gelen askerlerin üniforma giymesi yasaktı ancak bir dizi Alman donanma subayları bu emre uymadı ve ayrıca İngiliz Kraliyet Donanması üyeleri de cenazesine katıldı.

Çocukları

Dönitz'in her iki oğlu İkinci Dünya Savaşı sırasında öldürülmüştür. Genç oğlu Peter, U-954 denizlatısında bir gözetleme subayı idi ve 19 Mayıs 1943 tarihinde öldürüldü. Denizaltısı Kuzey Atlantik açıklarında batırılmıştır. Bu kayıptan sonra ağabeyi Klaus'un muharebe görevinden ayrılmasına izin verildi ve deniz doktoru olmak için eğitime başladı. Diğer oğlu Klaus 24. yaş gününde 1944'te İngiltere kıyılarında bulunduğu denizaltı batırılarak öldürülmüştür.

Kaynakça

  • Hitler Kitabı Sh:384, Yazarlar: Henrik Eberle / Matthias Uhl (ed.)
  1. Howard D. Grier (2007): Hitler, Dönitz, and the Baltic Sea. The Third Reich's last hope. Naval Institute Press, ISBN 1-59114-345-4, p. 256 Footnote 8, Chapter 10.

Dış bağlantılar

Askerî görevi
Önce gelen:
Erich Raeder
Kriegsmarine Başkomutanı
1943–1945
Sonra gelen:
Hans-Georg von Friedeburg
Siyasi görevi
Önce gelen:
Adolf Hitler
(Führer olarak)
Almanya cumhurbaşkanı
1945
Sonra gelen:
1945-1949 Müttefik askeri işgali.
1949'da Doğu ve Batı olarak bölündü.

Batı Almanya: Theodor Heuss
Doğu Almanya: Wilhelm Pieck
Ödüller ve başarılar
Önce gelen
Hein ter Poorten
Time Dergisi Kapağı
2 Şubat 1942
Sonra gelen
Robert A. Lovett
Önce gelen
Kenneth Arthur Noel Anderson
Time Dergisi Kapağı
10 Mayıs 1943
Sonra gelen
Harold L. George
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.