Kârûn

Testi üzerinde Kârûn, Louvre (G 197)

Lidya kralı Krezüs'ün zenginliği mitolojilere konu olmuştur. Antik çağın bilinen en zengin kralı olan Krezüs mitolojiye göre her tuttuğunun altın olması için ilâhlara yalvarır; bu dileği kabul edilince mutluluğa erişeceğini sanır. Ancak çok zengin olduğu halde mutluluğu bir türlü bulamayan kral acı içinde kıvranarak ölür.[1] Tarihte ilk metal parayı basan Krezus ortadoğu halkları tarafından Kârûn ismiyle anılmaktadır.

Anadoludaki en eski Yahudi yerleşimlerinin Lidya topraklarında bulunması[2][3] sebebiyle hikâyenin Yahudiler vasıtasıyla zaman, mekan gibi niteliklerinin değişerek Ortadoğu halkları arasında yayılması olasıdır.[4]

Tevrat'a (sayılar 16. bölüm[5]) göre Musa ile tartışan, ancak zenginliği ile ilgili bilgi bulunmayan Korah anlatısı yer alır.

Kur'an'da Kârûn'dan Kasas, Mü’min ve Ankebût Sûrelerinde bahsedilir. İsrailoğulları'ndan olduğu ve çok zengin olduğu söylenir. Kur'an'da serveti "Biz ona, anahtarlarını (bile taşımanın) güçlü bir topluluğa ağır geleceği hazineler verdik." şeklinde tanımlanır. Serveti ile böbürlenir ve "Bunlar bana bendeki bilgi ve beceriden dolayı verilmiştir," der. Mûsâ'nın mucizelerine inanmaz,[6] onu yalancılıkla ve sihirbazlıkla suçlar. Bunun sonucunda Allah tarafından -Firavun ve Hâmân gibi- helak edilir.[7]

Kârûn'a binaen "Kârûn kadar zengin olmak" vb. deyimler türetilmiştir.

Gaziantep yöresine ait bir türküde Kârûn'dan şöyle bahsedilir.

Kul Himmet üstadım gelse otursa

Hakk'in kelâmını dile getirse

Dünya benim deyi zapta geçirse

Kârûn kadar malın olsa ne fayda

Kârûn Hazinesi isimli eserler Uşak Arkeoloji Müzesinde sergilenmektedir.[4]

• Haman