High Line (New York City)
High Line (New York City)
High Line(bir diğer adıyla High Line Park), Manhattan, West Side Line dediğimiz kullanılmayan New York Central Railroad dağ yolunda yüksek bir bölgede kurulmuştur ve 1.45 mil (2.33 km) uzunluğundadır. 1993 yılında Paris'te tamamlanan benzer bir proje olan Promenade Plantée ilham alınarak yapılan High Line yeniden düzenleme ve yeşillendirme çalışmaları yapılmıştır. Bu düzenlemenin en önemli kısmı Rail-to-trail yollar, yani demir yolunu yürüyüş yoluna çevirerek kullanmaktır.
High Line Park, West Side Line'ın kullanılmayan güney kısmıyla Manhattan'ın güneybatı bölgesi arasında kalan alanda faaliyet gösterir. Javits Convention Center'ın yakınlarındaki West Side Yard'ın kuzey köşesindeki 34. sokakla Meatpacking bölgesi Gansevoort Sokağından -14. Sokağın üç blok aşağısı- arasında kalan yerdir. 30. sokaktan 10. caddeye uzanan açılmamış dağ yolundadır. Önceleri West Side Line sadece Canal sokağının kuzeyindeki Spring sokağının terminaline kadar uzanırken alt kısmın çoğu 1960 yılında çıkartılmış daha sonra 1991 yılında küçük bir kısım daha çıkartılmıştır.
Demir yolunun yeniden kullanılması amacıyla 2006 yılında kentsel bir park inşa edilmeye başlandı, ilk kısmı 2009 yılında, ikinci kısmı 2011 yılında açılmıştır. Üçüncü ve son kısmı resmi olarak 21 Eylül 2014 tarihinde halka açıldı. Açılışta hala kapalı durumda olan 10. caddeyle 30. sokak arasındaki küçük alan 2015 yılında açılacaktır. Proje, etrafında kalan alanda da büyük emlak yatırımlarına yol açarak bölgeyi canlandırmıştır. Eylül 2014'ten bu yana park her yıl yaklaşık 5 milyon ziyaretçi tarafından geziliyor.
Tanım
Park Gansevoort Sokağından 34. sokağa kadar uzanır. 30. sokakta, yüksek yol Hudson Yards Redevelopment Project'ten dönerek 34. sokaktaki Jacob K. Javits Convention Center'a uzanır, fakat batı bölgesinin Hudson Yards Development ile Hudson Parkı ve Boulevard'a kadar entegre edilmesi beklenmektedir. Hudson Yard's Redevelopment Project'in Batı demiyolu 2018 yılında bitirildiğinde, High Line Park'tan daha yüksekte olacak bu yüzden viyadükten West Side Yard'a, Hadson Yard'ın Western Rail Yard yoluna doğru bir çıkış yolu yerleştirilecek. 34. caddenin girişi tekerlekli sandalye ulaşımı için yer seviyesindedir.
Park, alacakarnlığa kadar açık olan 11. caddenin batısındaki ara yol hariç, kışın sabah 7'den akşam 7'ye kadar açık, ilkbahar ve sonbaharda akşam 1'a kadar, yazın da 11'e kadar faaliyet göstermektedir. 5'i engelli girişi olmak üzere 11 girişle ulaşılabilmektedir. Hem merdiven hem asansör bulunan tekerlekli sandalye girişleri Gansevoort, 14., 16., 23. ve 30. sokaklardadır. Sadece merdiven bulunan girişler 18., 20., 26.ve 28. sokaklar ve 11. caddede yer almaktadır. Sokak üzerinden ulaşım 34. caddeden 30. sokak/11. cadde ve 34. sokak arasındaki bir ara yol ile sağlanmaktadır.
Rota
Kuzeyle güney arasında uzanan Gansevoort sokağının sonundaki bölgeden adını alan Tiffany and Co.Foundation Overlook, Temmuz 2012'de buraya adandı; kurum parkın en büyük destekçisiydi.Daha sonra, The Standard Hotel'den 14. sokağın pasajına doğru uzandı. High Line, 14. sokakta farklı yükseltilere ayrılır; alçak tarafta 2010 yılında açılan Diller-Von Furstenberg Water Feature bulunurken yüksek tarafta da bir veranda bulunur.
Daha sonra, High Line 15. caddedeki Chelsea Market'ten devam eder. Viyadük ile National Biscuit Company'i birbirine bağlayan bölge 16. sokakta ayrılır; bu bölge halka kapalıdır. Viyadükte bulunan amfitiyatro, 10. cadde meydanı, High Line'ın 10. cadde'yi kesitiği güneydoğu-kuzaybatı yönünde uzanan 17. sokaktadır. 23. sokakta, ziyaretçilerin dinlenebileceği çimenlik bir alan vardır. 25. ve 26. sokak arasında, ziyaretçileri viyadüğe çıkaran, güzel manzaralı bir rampa vardır. Adını parkın iki büyük bağışçısından alan Philip A. ve Lisa Maria Falcone rampası, inşasından vazgeçilen Phase 1 üstgeçidinin planı temel alınarak yapılmıştır.
Park batıda Phase 3'e kıvrılır ve 30. sokak ile 10. cadde üzerinde genişleyen ve 2015 yılında sonuncusu açılacak olan 10. cadde bölgesiyle birleşir. Phase 3'te bir diğer rampa ziyaretçileri 11. caddedeki viyadüğün üzerine götürür. Ayrıca bu bölgede demiryolu parçalarından yapılmış, silikon kaplı kirişler ve Pershing Beams'den meydana gelen sutünlar, çok sayıda bankların bulunduğu bir alan ve demiryolu kalıntılarının arasından geçilebilecek üç yolu da kapsayan bir oyun alanı vardır. Dahası vurunca ses çıkaran ksilofon şeklinde inşa edilmiş, manzara izlenebilecek banklar vardır. 11. cadde, 30. sokak ve 34. sokak arasında bulunan ara yol viyadüğü çakıllı yürüyüş yolu ve hala demiyolu parçalarının bulunduğu eski yol omak üzere ikiye böler. Bu eski yol geçici bir süreliğine açıktır ve 10. caddedeki bölge tamamlandığında yenileme çalışmaları için kapatılacaktır. High Line 12. caddenin bir noktasından kuzeye doğru devam eder. 34. sokakta doğuya kıvrılır ve engelli rampasıyla 11. ve 12. sokağın ortasında sona erer.
Turistik Yerler
Parkın güzellikleri Hudson Nehri ve şehir manzarasını içerir. Ayrıca bölgeyi güzelleştirmek amacıyla, doğal bitki örtüsüne sadık kalınarak yeni türler getirilmiştir. Betondan, kabaran ve sıkışan, iki yanında salıncaklar olan yürüyüş yolları vardır. High Line'da bulunan izler ve kalıntılar önceki kullanımını çağrıştırır. Bazı kalıntılar ırmak manzarasını izlemek amacıyla aslında uygun olarak restore edildi. Sadece Amerika'ya özgü olmayan 210 bitki çeşidinin çoğu çayır bitkisi, kümeleşmiş çimenlikler, değnek çiçekleri, koni çiçekleri ve çalılıklardır. Gansevoort sokağının sonunda birçok farklı çeşitten oluşan koruda bulunan huş ağaçları her akşam üzeri benekli gölgeler oluşturur. Gömme banklar için kullanılan Ipe timber, biyolojik çeşitliliği, su kaynaklarını, hassas ekosistemi ve sürdürülebilir kullanmımı sağlamak için Forest Stewardship Council tarafından onaylı bir ormandan getirilmiştir.
High Line parkın kültürel güzellikleri de vardır. Uzun süreli bir planın parçası olarak, park geçici tesislere ve çeşitli performanslara ev sahipliği yapmıştır. Creative Time, Friends of The High Line ve New York City Depratment of Parks and Recreation, açılış töreninde sanatsal bir öğe olarak Spencer Finch'in The River That Flows Both Ways eserini kullanmıştır. Bu eser eski Nabisco Fabrika yükleme rıhtımının cumbasıyla, mor ve gri renkli 700 cam levhanın serisi olarak birleştirilmiştir. Her renk Hudson nehrinin bir dakika aralıklarla çekilmiş 700 dijital resminin merkez pikseline tam olarak kalibre edilmiştir böylece eserin ismini aldığı nehrin geniş portresini sunar. Creative Time metal ve cam uzmanı Jaroff Design'ın hazırlanmasına ve yeniden kurulmasına yardım ettiği , eski fabrikanın paslanmış ve kullanılmayan tirizlerini gördüğünde ortaya çıkan bölgeye has konsepti fark etti. 2010 yazında, Stephen Vitiello'nun bestelediği New York boyunca duyulan zillerden oluşan bir ses kurulumu yapılmıştır. White Coloumns'un önceden alternatif sanat alanı yönetmeni olan Lauren Ross, High Line park'ın ilk sanat müdürü olmuştur. 20. ve 30. sokaklar arasındaki ikinci alanını inşası sürecinde iki sanat eseri yapılmıştır. 20. ve 21. sokaklar arasında bulunan Sarah Sze'nin "Still Life with Landscape(Model for a Habitat)" eseri çelik ve ahşaptan oluşmuştur ve bu yapı kuş ve kelebek gibi hayvanlara barınak sağlamıştır. Yapılan bir diğer eser ise yapının ikinci kısmı sırasında ortaya çıkan, dinlenme odaları, asansörler ve su kaynaklarında sesli komut için kullanılan Julianne Swartz'ın "Digital Emphaty" eseridir.
Tarih
Demiryolu Hattı
1847 yılında, New York City Manhattan'ın batısına nakliye için demiyolunu kullanmasına izin verdi. Güvenlik için trenlerin önünde bayrak sallayacak ve at sürecek adamlar, "West Side Cowboys", görevlendirdi. Buna rağmen,nakliye trenleri ve diğer araçlar arasında birçok kaza meydana geldi ki bu kazaların sonucunda 10. cadde ölüm caddesi olarak tanınmaya başlandı.
Kazaların halk arasında yıllarca tartışılmasından sonra, 1929'da şehir -New York- ve New York Central Railroad Robert Moses tarafından tasarlanan ve West Side Elevated Highway'in de inşasını içeren geniş bir projeyi onayladı. 13 mil(21 km) uzunluğundaki proje 105 yol kesitini kullanım dışı bırakarak Riverside Park'a 32 akre(13 hektar) kazandırdı. Bu proje US$150,000,000 (bugün yaklaşık US$ 2,060,174,000) a mâl oldu.
High Line viyadüğü ve sonrasında New York Connecting Railroad'ın batıda bir bölümü 1934 yılında trenlere açıldı. Aslen 34. sokaktan Spring sokaktaki St. John's Park terminaline uzanıyordu ve cadde üzerinden geçmek yerine blokların merkezinden geçecek şekilde dizayn edildi. Fabrika ve ambarlara doğrudan bağlanarak trenlerin yükleme ve boşaltma yapmasına da olanak sağladı. Süt, et, ürün ve çiğ ve işlenmiş mamuller caddelerdeki trafiği etkilemeden yükleme ve boşaltma yapılabildi. Bu ayrıca 1970'ten beri Westbeth Artists Community'ye ev sahipliği yapan Bell Laboraties Building'in ve Chelsea Market binasındaki yan hatları koruyan eski Nabisco tesisinin yükünü azalttı.
Tren ayrıca Washington sokağındaki Western Electric Kompleksinin altından geçiyordu. Bu kısım May 18,2008'de hala yürürlükteydi ve parkın tamamlanmış kısımlarıyla bağlantısı yoktu.
1950'lerde eyaletler arası kamyonla nakliyenin gelişmesi ülke çapında tren trafiğinin düşüşe geçmesine neden oldu, bu yüzden 1960'lara gelindiğinde hattın en güney kısmı yıkıldı. Bu bölge Gansevort sokağında başlayıp, Washington sokağından devam ederek Canal sokağının hemen kuzeyinde Spring sokağında son bulur ve hattın neredeyse yarısını oluşturur. Hattın kalan kısmındaki son tren 1980 yılında Conrail tarafından kullanıldı.
1980'lerin ortalarında, hattın altında arsa sahibi olan bir grup mülk sahibi tüm yapının yıkımı için görüşmeler yaptılar. Bir Chelsea vatandaşı, aktivist ve bir demir yolu hayranı Peter Obletz yıkım çabalarını mahkemeye taşıdı ve hatta tekrar demiryolu servisini sağlamaya çalıştı. Ancak, 1980'lerin sonlarına doğru, High Line'ın kuzey ucunun ulusal demiryolu sisteminin geri kalanıyla bağlatısı kesildi çünkü High Line'ın yıkılması bekleniyordu. Penn Station'a 1991 baharında açılacak olan Empire Connection'ın yapımı yüzünden, yeni demir yolu hatları Penn Station'un altına inşa edilen yeni Empire Connection tüneline yönlendirildi. West Village'da High Line'ın küçük bir bölümü, bankadan Gansevoort sokağına kadar, 1991'de High Line'ın kalmasını isteyenlerin itirazlarına rağmen ayrıldı.
1990'larda, hat kullanılamaz ve bozuk(sağlamlaştırılmış çeliğe ve yapının yapısal olarak sağlam olmasına rağmen) durumda olduğundan birkaç yerel araştırmacı ve bölge sakinleri tarafından terk edilmiş demiryolu etrafındaki sert, kuraklığa dayanıklı çimler, çalılar, dayanıklı ağaçlar olduğu açığa çıkarıldı. Zamanın başkanı Ridy Giuliani yönetiminde yıkımla cezalandırıldı.
Yenileme Çalışmaları
1999'da hattın geçtiği bölgenin sakinlerinden olan Joushua David ve Robert Hammond tarafından kâr amaçlı olmayan Friends of the High Line oluşturuldu. Hattın muhafaza edilmesi ve tekrar halka açılmasını desteklediler bu yüzden Paris'teki Promenade Plantée'ye benzer olan bir park ya da yeşillik alan yapılacaktı. High Line'ın sahibi CSX TransportationJoel Sternfield'a hattı fotoğraflaması için bir yıl izin verdi. Hattın çayırımsı yapının doğal güzelliklerini gösteren bu fotoğrafları Great Museums belgesel serisinin bir bölümünde tartışıldı. Bu fotoğraflar High Line'ın korunması ilgili her tartışmada gün yüzüne çıktı. 1997'de New York genel merkezini Meatpacking District 'e taşıyan Diane von Fürstenberg kocası Barry Diller ile birlikte stüdyosunda bağış kampanyaları düzenledi. 2004 yılında High Line'ın yayalarrın kullanımı için yeniden geliştirilmesini destekleyen komitenin büyümesiyle New York yönetimi söz konusu park için 50 milyon dolar söz verdi. New York başkanı Michael Bloomberg ve şehir konseyi konuşmacısı Gifford Miller ve Christine C. Quinn önemli destekçilerdi. Toplamda High Line için toplanan bağış 150milyon dolar(2015 kuruyla $164,891,000)dan fazlaydı.
13 Haziran 2005'te U.S Federal Surface Transportation Board ulusal demiyolu sistemindeki hatlardan çoğunun çıkarılmasına olanak sağlayan geçici tren kullanımı sertifikasını çıkardı. Park James Corner'ın New York'ta kurulmuş mimarlık firması olan Field Operations ve mimar Diller Scofidio + Renfro tarafından Hollandalı Piet Outdolf'un ağaçlandırma çalışmaları, L'Observatioire International ışıklandırma çalışmaları ve Buro Happold'un mühendislik çalışmalarıya dizayn edildi. Başkanın destkeçileri arasında Phlipp Falcone, Diane von Fürstenberg, Barry Diller ve von Fürstenberg'in çocukları Alexander von Fürstenberg ve Tatiana von Fürstenberg da vardı. Los Angeles'taki Chateau Marmont'un sahibi otel imarcısı Andre Balazs, 13. caddenin batısında High Line'ın üstünde yer alan 337 odalı Standard Hotel'i inşa etti.
High Line'ın en güneyi, Gansevoort sokağından 20. sokağa kadar olan alan, 8 Haziran 2009'da şehir parkı olarak açıldı. Bu güney kısımda, 14. sokakta ve 16. sokakta, 5 merdiven ve asansör vardır. Aynı tarihlerde ikinci kısmın inşasına başlandı.
7 Haziran 2011'de 20. sokaktan 30. sokağa kadar olan ikinci kısmın açılışı Başkan Michael Bloomberg, New York şehri konseyi konuşmacısı Christine Quinn, Manhattan kentinin yöneticisi Scott Stringer ve milletvekili Jerrold Nadlerin'in katılımıyla gerçekleşti.
2011'de o zamanlar bölgenin 30. sokaktan 34. sokağa kadar olan en kuzey kısmını elinde bulunduran CSX Transportation şehre bağış sözü verirken West Side Rail Yard'ın geliştirme haklarını elinde bulunduran Related Companies 10. caddeyi kesen bölgeyi yıkmamayı kabul etti. Son kısmın inşası Eylül 2012'de başladı.
20 Eylül 2014'te High Line'ın açılışını takiben 21 Eylül 2014'te High Line'ın üçüncü kısmı açıldı ve High Line üzerinde bir geçit töreni düzenlendi. 76 milyon dolara mâl olan üçüncü kısım iki parçaya ayrıldı. 21 Eylül'de açılan ve 75 milyona mâl olan birinci parça zaten var olan High Line'ın İkinci kısmının sonundan 11. caddenin batısındaki 34. sokağa kadardı. İkinci parça High Line Park tamamen açıldıktan birkaç yıl sonrasına kadar tamamlanmayacak olan kase şeklindeki tiyatro gibi düzenlemeler içerecek. Ayrıca High Line bölgesinin üstüne 2013 yılında inşa edilmiş olan 10 Hudson Yards'la entegre edilecek; bu bölge 2015 veya 2016 yılında tamamlanacak olan 10 Hudson Yards tamamlanana kadar açılmayacak.
Etki
Demiryolunun bir kent parkına dönüştürülmesi 20. yüzyılın sonlarında genel olarak kötü bir durumda olan Chelsae'nin yeniden canlanmasını sağladı. Ayrıca hattın çevresindeki gayrimenkullerin gelişmesine de yol açtı. Başkan Bloomberg High Line projesinin bölgede yenilenmeye yol açacağını belirtti; 2009'a gelindiğine 30'dan fazla proje planlandı ya da taslak halindeydi. High Line'ın çevresinde evi olan bölge sakinleri buranın varlığına birçok yönden adapte oldular ve birçok tepki olumluydu fakat bazıları da parkın açıldığından beri turistlerin boy gösterdiği bir yer olduğunu iddia etti. Bu emlak patlamasından kimse zarar görmedi ancak Chelsea'nin batısındaki yerli kuruluşlar artan kiralar ve bölgedeki müşteri kitlesini kaybettiği için kapanmak zorunda kaldı.
Parkta suç oranı çok düşüktü. 2011 yılında ikinci bölgenin açılmasından kısa bir süre sonra New York Times, iki yıl önce ilk kısım açıldığından beri hiç hırsızlık ve saldırı gibi büyük suçların kaydedilmediğini belirtti. Park Enforcement Patrols, Central Park'ten daha düşük bir oranda park kurallarının ihlal edildiğini belirtti. Parkın destekçileri, High Line'ın çevre binalardan görülebilmesini Jane Jacobs'un yaklaşık 50 yıl önce savunduğu geleneksel kentçilik akımına atfettiler. Friends of the High Line'ın ortaklarından Joshua David'e göre boş parklar tehlikelidir, dolular çok daha az tehlikelidir ve High Line'da asla yalnız değilsiniz.
Bir New Yorker köşe yazarı, bir klasik Empire Dinner'ın yerine yapılan HighLiner restoranını değerlendirirken haftasonları ziyaretçilerin akınıyla yeni, turistik, gereksiz yere pahalı ve göz alıcı Chelsae'nin ortaya çıkmasından yakınıyor.
High Line'ın New York'taki başarısı, bu başarıyı bölgeyi asilleştirmek için bir sembol ve katalizör olarak gören Chicago Başkanı Rahm Emanuel gibi diğer şehirlerdeki liderleri teşvik etti. Philadelphia ve St. Louis. gibi birçok şehir de parklarda demiryolu altyapı çalışmaları başlattı. Eski demiyolu altyapısında, 2.7 mil (4,3 km) uzunluğundaki Bloomingdale Trail'in bulunduğu Chicago'da birçok semtin içinden geçecek. Tahminlere göre terkedilmiş bir kentsel demir yolunu bir parka dönüştürmek, yıkmaktan daha aza mâl olur. Bloomingdale Trail'in tasarımcılarından biri olan James Corner iyi bir park kurarken başarılı olmak için semtlerin çerçeveye alınması gerektiği gerçeğini göz önünde bulundurarak "High Line diğer şehirlerde kolayca taklit edilemez." dedi. Demiryolunun düzenlenmesiyle yeni yollar yapılması teklif edilen Queens'de, the Queensway, eski LIRR Rockaway Beach Branch yolunun yeniden aktive edilmesi düşünülüyor. Dünya çapında diğer şehilerde de yükseltilmiş demir yolu parkları yapılması planlanıyor. Bir yazar bunu "High Line etkisi" diye tanımlıyor.
High Line'ın popülerliğine bağlı olarak bölgede birçok müze açılması teklif ediliyor. The Dia Art Foundation Gansevoort sokağına bir müze inşa edilmesi teklifini değerlendirdi, ancak daha sonra reddetti. Onun yerine aynı bölgede Whitney Museum Amerikan Sanat koleksiyonu için yeni bir yuva inşa etti. Bu yapı Renzo Piano tarafından dizayn edildi ve 1 Mart 2015'te açıldı.
Popüler kültürde
High Line yeniden düzenleme öncesi ve sonrasında medyada sayısız kez tasvir edilmiştir. 1979 yapımı Manhattan filminde yönetmen ve filmin starı Woody Allen ilk replikte "Bölüm 1, New York'a hayrandı." diyerek High Line'dan bahsetmiştir. 1984 yılında yönetmen Zbigniew Rybczynski Art of Noise'in Close(to the Edit) parçasına High Line'da klip çekti.
Kâr amacı gütmeyen Friends of High Line'ın kurulmasından 2 yıl sonra, 2001'de fotoğrafçı Joel Sternfeld Walking the High Line kitabında hattın doğal ortamı ve tahrip edilmiş durumunu belgeledi. Kitap ayrıca yazar Adam Gopnik ve tarihçi John R. Stilgoe'dan makaleler içeriyordu. İyileştirme projeleri devam ederken Strenfeld'in çalışması 2000'ler boyunca düzenli olarak tartışıldı ve sergilendi. Benzer şekilde, Alan Weisman'ın 2007 basımı The World Without Us kitabında Hihg Line terk edilmiş bir bölgenin yeniden canlandırlımasına örnek gösterildi. Aynı yıl, I am Legend filmindeki zombi istilasının kovalama sahneleri hatta ve Meatpacking District'te çekildi. Kinetics&One Love'ın 2009 çıkışlı Hip-hop şarkısı olan High Line'ın kullanıldığı doğa dostu bir şarkıdır. Bu şarkıda High Line'ı doğanın insan elinden çıkan yapıları geri almasına örnek gösterir.
High Line'ın açılmasıyla birlikte birçok film ve TV şovu arka arkaya çıktı. 2011'de Louie dizisi High Line'ı ana karakterlerin birinin buluşma yeri olarak kullandı. Açıldığından beri High Line'da çekilen diğer sahneler arasında Girls, HBO, the Simpsons "Moonshine River" bölümü ve What Maisie Knew gösterilebilir.