Harutün Şahrigyan

Harutün Şahrigyan 1860'ta Şebinkarahisar’da doğdu. ”Mektep-i Sultâni” yani Galatasaray Lisesi’ni bitirdi. 90'lı yıllarda Şahnazar’ın “Hayrenig” (Vatan) gazetesinde çalıştı. Trabzon’da evlendi ve 1896’daki meşhur kıyımda, bu uygulamalarıyla tanınmış Nemlizade Hacı Osman’ın gazabından kaçmak için Osmanlı Bankası’na sığındı. 13 ay hapis yattıktan sonra serbest bırakıldı. Batum’a kaçtı, sadece Rusça’yı öğrenmekle kalmayıp Avukatlık diplomasını alacağı Tiflis’e gitti. Meşrutiyet’in ilânından sonra, ümitle İstanbul’a gelenlerden oldu. İlerlemiş yaşına rağmen, aynı eğilmez, dimdik duruşuyla gerek Osmanlı Meclisi’nde gerekse Osmanlı Basını’nda, ileri sürdüğü fikirler ve sağlam mantığıyla, çoklarınn saygısına lâyık oldu. Azadamard gazetesinde ilginç konularda, imzasız makaleler dizisi hazırladı. Osmanlı Meclis-i Mebusanı’na, Üsküdar bölgesinden İstanbul mebusu seçildi; İttihatçıların Devlet Şûrası’na üyeliği teklifini ise kabul etmedi. Yapıtları şunlar: “Devlet Reformu ve Toprak Sorunu” , “Millî Anayasa”, “Reformlar Sorunu”, “Osmanlı İmparatorluğu’nun Düşüşünün Tarih”, “Evlilik Sorunu”. “Gayrı Millileşme” kitabı ise yasaklanarak imha edildi. Ankara yakınlarında işkence yapılarak öldürüldü. Mezarı yok. Hala kayıp.[1]

• 1915'te Ermeni aydınların sürgünü
• Ermeni Kırımı

• “Evlilik Sorunu” , 1912[2]
• “Devlet Reformu ve Toprak Sorunu” 1914[3]
• “Millî Anayasa” 1914[4]
• “Reformlar Sorunu” 1914[5]