Gérondif
Gérondif Fransızca'da kullanılan bir fiil formudur. Türkçede zarf-fiil, ulaç ya da bağ-fiil olarak da adlandırılan ve diğer birçok dilde de bulunan bu gramer özelliği, Fransızca'daki bugünkü halini Latince'den gelen Gerundivumdan almaktadır.
Örnek:
- En rentrant j'ai trouvé une lettre de Wiki. Il l'avait écrite en m'attendant.
- „Eve döndüğümde, Wiki'den bir mektup buldum. O, beni beklerken mektubu yazmıştı.“
Çekimleme
Gérondif elde etmek için herhangi bir fiilin birinci çoğul şahıs geniş zaman köküne "ant" eki eklenir ve elde edilen kelime "en" prepozisyonu ile birlikte yazılır:
- manger: en mangeant (nous mangeons),
- rôtir: en rôtissant (nous rôtissons),
- vouloir: en voulant (nous voulons).
Gérondiflerin çekimlenmesinde yalnızca 3 adet istisna vardır.
| Fiil | Gérondif |
|---|---|
| être | en étant |
| avoir | en ayant |
| savoir | en sachant |
Kullanım ve Fonksiyonu
Gérondif gerek konuşma dilinde gerekse yazı dilinde kullanılmaktadır. Gérondif kullanımı cümle içerisinde eş zamanlılığı (iken), şartlılığı (şayet, eğer), eylemin yapılış biçimini (nasıl) ve bir karşıtlığı (rağmen) ifade etmeye yardımcı olur. Kısa oluşu ve kısa oluşuna rağmen yüksek ifade gücü nedeniyle Fransızca'da sık sık kullanılan Gérondif bir virgül yahut farklı bir noktalama işareti ile diğer ögelerden ayrılmaz. Gérondif'in kullanımındaki en önemli şart, öznenin hem ana cümlede hem de yan cümlede aynı özne olmasıdır. Gérondif kullanılırken dikkat edilmesi gereken bir diğer özellik, onun kullanımı ile yalnızca yan cümlelerin kısaltılmasının mümkün olmasıdır.
Örnekler:
- Je le vois quand je sors de l'école. = Je le vois en sortant de l'école.
- Je mange et je corrige les exercices. = Je mange en corrigeant les exercices.
- Si je viens, je pourrai t'aider. = En venant, je pourrai t'aider.
Yukarıdaki örneklerde özneler hem ana cümle hem de yan cümlelerde aynı olduğu için, Gérondif kullanımında herhangi bir sıkıntı yoktur.
- Si tu viens, je pourrai t'aider.
Yukarıdaki cümlede özneler farklılık gösterdiğinden, Gérondif kullanılamaz.