Fernand Léger

Joseph Fernand Henri Léger 4 Şubat 1881’de Fransa’nın Aşa­ğı-Normandiya bölgesinde doğdu. Genç yaşlarında mimarlığa ve sanata merak sardı, hatta Caen’da bir mimarın yanında iki yıl çıraklık yaptı. 1901 yılında Paris’e taşınınca sanata duyduğu ilgi arttı. Güzel Sanatlar Okulu’na (École des Beaux-Arts) baş­vurduysa da reddedildi. Bunun üzerine Paris Dekoratif Sanatlar Okulu’nda (École des Arts Décoratifs) sanat eğitimine başladı. Okuldaki iki profesör kendisinde belirli bir potansiyel gördüğü için Léger’ye özel ders verdiler. Sanat eğitimi sırasında ağırlıklı olarak izlenimci tablolar yapan Léger, bir yandan da kübist res­samlarla birlikte sergilerde yer aldı.

Birinci Dünya Savaşı çıkınca orduya yazıldı. 1916 yılında gaz saldırısına maruz kalınca terhis edildi. Savaş yıllarından sonraki resimlerinde makine çağına duyduğu hayranlığı dile getirdi.

Sanatının olgunluk çağında New York ve Chicago’ya gitti. New York Modern Sanat Müzesi’nde sergi açtı. Yeni Dünya’yla ilişkileri sıkılaştı: İkinci Dünya Savaşı başladığı sırada Yale Üniversitesi’nde sanat dersleri vermekteydi. Savaş bitince, 1945 yılında Paris’e döndü. O dönemde en baştaki amacı, geniş halk kitlelerinin sanatla bağ kurmasını sağlamaktı. Bu yıllarda Fran­sız Komünist Partisi’ne katıldı. Sanatçı etkinliğini eğitim etkinli­ğinden hiç ayırmadı. Önce Bern’de daha sonra da Venezüela’da sanat eğitimi verdi.

17 Ağustos 1955'te Paris’in hemen dışındaki evinde öldü.

Resim ve sanat konusunda kaleme aldığı yazılarının çoğunu bir araya getiren Fonctions de la Peinture isimli kitabı Türkçe olarak Resmin İşlevleri adıyla Janus Yayıncılık tarafından 2014 yılında yayımlandı. (Fernand Léger, Resmin İşlevleri, İstanbul, Janus Yayıncılık, 2014.)

Soyut sanatın evrenselliğini çekici bulan Léger, bu sanatı mimarlığın tamamlayıcı bir öğesi olarak görüyordu. Modern resim, mimarlıktaki modern hareketle de el ele yürüyordu. Fernand Léger, çağının beklentilerine uygun davrandı. Her şey gibi resmin de bir işlevi olmalıydı. Resim çok kişiye ulaşabilmeliydi. Amacına başka bir çağda, bambaşka insanlar sayesinde ulaştı.

Türkiye’de Cumhuriyet'in kuruluş yıllarında Nurullah Berk ve Cemal Tollu gibi genç sanatçıların Almanya ve Fransa'da Fernand Léger başta olmak üzere tanınmış ressamların atölyelerinde eğitim almaları, Cumhuriyet Dönemi Sanatı'nın gelişmesini sağlamıştır.

Fernard Léger birçok öğrenci de yetiştirmiştir. Bunlar arasında şu isimler sayılabilir:

• Haşmet Akal (1918 - 1960)
• Louise Bourgeois
• Olle Bærtling
• Heinrich Hussmann
• Walter Klose

• Compotier sur la table (1909),
• Nus dans la forêt (Ormanda nu), 1909/10, Musée National d'Art Moderne Centre Georges Pompidou, Paris, Fransa
• La Noce (Gece) 1911, Palais du Luxembourg, Paris, Fransa
• Le Passage à niveau () (1912), Fondation Beyeler, Riehen, Isvire.
• Contraste de formes (Bicimlerin Kontrasti) , 1913, Musée National d'Art Moderne, Centre Georges Pompidou, Paris, Fransa
• Paysage (1914), Musée d'Art moderne Lille Métropole, Villeneuve-d'Ascq, Fransa.
• Le Mécanicien (1920), Musée d'Art moderne Lille Métropole, Villeneuve-d'Ascq, Şablon:France.
• Le Pont (1923).
• Femme au bouquet (Buketli kadin) (1924), Musée d'Art moderne Lille Métropole, Villeneuve-d’Ascq, Fransa.
• La Joconde aux clefs (Anahtarlarla La Jokond) (1930), Musée national Fernand Léger, Biot (Alpes-Maritimes), Fransa.
• Postkart Ermitaj, Sankt-Peterburg, Rusya

• 
  Grande Fleur (Büyük Çiçek) Lahey, Hollanda
• 
  Duvar resmi mozaik (1952), Ciudad Universitaria de Caracas, Venezuela
• 
  Vitray (1952), Central University Caracas, Venezuela
• 
  Seramik fayans, Museo Internationale delle Ceramiche, Faenza, İtalya

Wikimedia Commons'ta Fernand Léger ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Artcyclopedia - Léger'in eserleri
• Artchive - Leger'in yasamoykusu, eserleri ve eserlerinin fotolari (İngilizce) (Erisim:10.1.2010)
• Musée national Fernand Léger, Biot (Alpes-Maritimes), Fransa(Fransızca) (Erisim:10.1.2009)
• Fernand Léger, Centre Pompidou egitim kaynagi (Fransızca) (Erisim:10.1.2010)
• Ballet Mecanique - Fernand Léger'in kisa metrajli bir filmi
• Fernand Léger'in resimleri (Canada)