Escherichia
Escherichia (Eşerikya okunur), enterobakteriler (Enterobacteriaceae) familyasında bir bakteri cinsidir. Bu cinsin en ünlü üyesi olan E. coli araştırmacılar tarafından çok ayrıntılı olarak incelenmiş bir model organizmadır. Escherichia türleri Gram-negatif, spor oluşturmayan, seçmeli anaerob, çubuk şekillidir. Çoğu sıcak kanlı hayvanın bağırsaklarında yaşar.
| Escherichia | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg.webp) Bir Escherichia coli bakterisinin elektron mikroskobunda görüntüsü. | ||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||
| ||||||||||
|
E. adecarboxylata | ||||||||||
Escherichia cinsinin tanımlanmış ilk türü olan Escherichia coli, Theodor Escherich tarafından yeniden doğmuş bebeklerin dışkılarından izole edilmiştir (1885). Uzun yıllar bu türün zararsız bir bakteri olduğu düşünüldüyse de 1935'te bir bebek kreşindeki ishal salgınına bir E. coli suşunun neden olduğu gösterilmiştir.
Enterobakteri familyası 1937'de tanımlandığı zaman bu familyanın tip cinsi olarak Escherichia seçilmiştir.
Escherichia türleri
Çoğu Escherichia türü zararsız komensal bakteriler olmalarına karşın aralarında insan için hastalık oluşturucu (patojen) olanları da vardır. E. coli, Escherichia türlerinin neden olduğu hastalıkların en başlıca sorumlusudur, basit ishalden dizanteri benzeri vakalara kadar uzanan önemli bağırsak hastalıklarına neden olabilir. İdrar yolu hastalıklarının büyük çoğunluğu da E. coli tarafından meydan gelir. Ancak, bu cinsin diğer üyelerinin de insan hastalıklarında rol oynadıkları gösterilmiştir.[1][2] Escherichia cinsi içinde E. coli dışında türler (E. adecarboxylata, E. blattae, E. fergusonii, E. hermanii ve E. vulneris) biyokimyasal olarak tanımlanmışlardır ancak bunların dağılımları, biyolojileri ve birbirlerine olan yakınlıkları hakkında halen çok az şey bilinmemektedir.
Diğer enterobakterilerle ilişkisi
Eschrichia 'nın diğer cinslerden farklılığı DNA analizleri ile gösterilmiş, DNA dizin ilişkilerine dayanarak Escherichia ve Shigella cinslerinin birbirlerine çok yakın bir grup oluşturdukları, bu gruba en yakın enterobakteri grubunda ise Citrobacter, Enterobacter, Klebsiella ve Salmonella olduğu saptanmıştır.
Escherichia, Shigella 'dan farklı olarak laktoz fermantasyonu yapabilir ve lizin amino asidini dekarboksile edebilir. Genelde tüm Shigella türleri hastalık yapmasına karşın Escherichia coli 'nin yalnızca bazı serotipleri bağırsak enfeksiyonuna yol açar. Bu farklılıklara rağmen DNA analizleri iki organizmanın büyük bir benzerlik gösterdiğini bulunmuş, Escherichia ve dört Shigella türünün aslında tek bir tür oluşturacak kadar benzer oldukalri gösterilmiştir. Patojen olan ve olmayan bazı E. coli türleri arasındaki farklılık, bazı patojen E.coli türleri ile Shigella türleri arasındaki farklılıktan daha fazladır. Bu bulgulara rağmen Escherichia ve Shigella türleri, patojen olma potansiyellerindeki farklılıktan dolayı ayrı sınıflandırılmaya devam edilmektedir.
Patojenik olmayan E. coli ile patojen olan Shigella flexneri 'nin genomları yalnızca birkaç noktada farklılık gösterirler. S. flexneri 'nin virülans genlerinin çoğu bir plazmidde yer alır. Salmonella enterica türünün de genomu E. coli 'ninkine çok benzer ama genomun içindeki iki "genetik ada" pek çok virülans geni bulundurur. Klasik biyokimyasal yöntmelerle tanımlanmış olan bu üç tür, günümüz genetik yöntemlerle aynı cins, hatta aynı türün üyeleri sayılabilecek kadar birbirlerine yakındırlar.[3]
Notlar
- Pien FD, Shrum S, Swenson JM, Hill BC, Thornsberry C, Farmer JJ 3rd (1985). "Colonization of human wounds by Escherichia vulneris and Escherichia hermannii". J Clin Microbiol 22 (2): 283-5.
- Chaudhury A, Nath G, Tikoo A, Sanyal SC (1999). "Enteropathogenicity and antimicrobial susceptibility of new Escherichia spp". J Diarrhoeal Dis Res 17 (2): 85-7. 21 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Genetic differences between pathogens and nonpathogens. in: The Molecular Biology of the Cell. Albers et al.