Doğu Bloku'ndan Batı'ya iltica eden kişiler listesi

Sovyetler Birliği kurulduktan kısa bir süre sonra, Batı ülkelerine göçü ve kaçışı engellemek amacıyla kimi yasal düzenlemeler ve kısıtlamalar getirdi.[1] Buna rağmen iltica ve kaçış eylemleri son bulmadı. II. Dünya Savaşı'nı takip eden dönemde, Doğu Bloku'nda bulunan diğer Komünist Avrupa ülkelerinde de benzer yasal düzenlemelere ve kısıtlamalara gidildi.[2][3][4]

Arnavutluk Doğu Bloku'na bağlı küçük bir ülke olmasına rağmen, 1949 yılında bu ülkeden üst düzey bir istihbarat yetkilisinin Batı'ya ilticası çok önemli bir hadise olarak değerlendirilmelidir. Nesti Josifi Kopali isimli şahıs, Arnavutluk'un Roma'daki diplomatik temsilciliğinin basınla ilişkili dairesinde çalışan bir ofis elemanı olarak görünmekle beraber, gerçekte Arnavutluk istihbarat servisi Sigurimi'nin İtalya sorumlusuydu. Bu esnada Roma'da çok sayıda rejim karşıtı, Arnavutluk'tan sürgün edilmiş antikomünist muhalif bulunmaktaydı. Kopali, Tiran tarafından çalışmalarında yetersiz görülerek ülkesine geri çağrıldı. Bunun üzerine 1949 sonunda ABD'nin Roma'daki büyükelçiliğine sığınmak istediyse de bu talebi kabul edilmedi. Akabinde İtalyan gizli servisine müracaat etti. İtalyanlar tarafından birkaç ay sorgulandıktan sonra CIA yetkililerine teslim edildi. Sorgulanmak üzere Washington'a götürüldü. Kopali, 1946-47 yıllarında, anti-batı faaliyetleri çerçevesinde, Boston'da etnik yayın yapan gazetelerin editörleriyle ilişki kurmaya çalışmış fakat bu girişimi başarısız olmuştu. ABD hükûmeti için 1950 yılı kış ve bahar aylarında, Arnavutluk'a ait önemli askeri ve güvenlik bilgileri temin etti. Fakat tüm bu bilgiler, onun ABD'ye sığınma hakkı elde etmesi için yeterli olmadı. Nihayetinde Almanya'ya gönderilerek bir tecrit kampına yerleştirildi. Bundan sonraki hayatı ile ilgili verilecek karar, ABD ordusunun karşı casusluk servisi yetkililerinin ellerine bırakıldı. Ordunun planları arasında onun tekrar Arnavutluk'a geri gönderilmesinin de bulunduğu söylenmekteydi. ABD hükûmet yetkilileri onunla ilgili hiçbir açıklama yapmadılar. Akıbeti halen bilinmemmektedir. Yunanistan'da bir akıl hastanesinde yaşamının sona erdiğine dair söylenti bulunmaktadır.[5]

1952 yılına kadar Doğu Almanya ile Batı dünyası arasındaki sınır, birçok yerde kolayca geçilebiliyordu. Sınır adeta delik deşik olmuştu.[6] Kaçışların büyük kısmı, Doğu ve Batı Almanya arasında gerçekleşiyordu. 1961 yılına kadar, Doğu Almanya'dan Batı Almanya'ya 3,5 milyonun üzerinde insan göç etmişti.[7][8] 13 Ağustos 1961'de Doğu Almanya, Berlin'de Batı ile olan sınırını dikenli tellerle çevirdi. Bu dikenli teller daha sonra yerini Berlin Duvarı'na bırakacaktı[9]

Sınır hareketleri birçok bölgede çok sıkı bir şekilde kontrol edildiğinden, kaçak sayısında bir azalma olması kaçınılmazdı. Kaçabilenler ise, sınır güvenliğini aşabilmek için akla hayale gelmeyecek yöntemler kullanıyorlardı.[10] Çok sayıda ünlü kişi Doğu'dan Batı'ya iltica etti[11] 1990'lardan önce, Doğu Almanya, Sovyetler Birliği, Polonya, Bulgaristan, Romanya, Çekoslovakya, Macaristan ve Arnavutluk gibi komünist rejimle yönetilen ülkelerden Batı'ya iltica eden dikkat çekici kişiler, aşağıdaki Doğu Bloku'ndan Batı'ya iltica eden kişiler listesinde gösterilmiştir