Dokuzuncu Beş Yıllık Plan (Sovyetler Birliği)

Dokuzuncu Beş Yıllık Planı Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin, 1971-1975 yılları arasında ülke ekonomisini güçlendirmek için planladığı ekonomik plan. Plan, 1971’de Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin 24. Kongresinde Bakanlar Kurulu Başkanı Aleksey Kosigin tarafından sunuldu.

Sovyetler Birliği beş yıllık planları
Birinci Beş Yıllık Plan için hazırlanan poster
Yönetim
Devlet Planlama Komitesi Ulusal Ekonomi Yüksek Konseyi
Planlar

Birinci Beş Yıllık Plan (1928-1932) İkinci Beş Yıllık Plan (1933-1937) Üçüncü Beş Yıllık Plan (1938-1942) Dördüncü Beş Yıllık Plan (1946-1950) Beşinci Beş Yıllık Plan (1951-1955) Altıncı Beş Yıllık Plan (1956-1960) Yedinci Beş Yıllık Plan (1959-1965) Sekizinci Beş Yıllık Plan (1966-1970) Dokuzuncu Beş Yıllık Plan (1971-1975) Onuncu Beş Yıllık Plan (1976-1980) On Birinci Beş Yıllık Plan (1981-1985) On İkinci Beş Yıllık Plan (1986-1990)

On Üçüncü Beş Yıllık Plan (1991-1995)
İlgili konular
Sovyetler Birliği ekonomisi Doğu Bloku ekonomileri Sovyet tipi ekonomik planlama

24. Kongre ve gelişme

Dokuzuncu Beş Yıllık Plan, 1971'de Bakanlar Kurulu Başkanı Aleksey Kosigin tarafından 24. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Kongresi'ne sunuldu. Planın ana odağı, endüstriyel tüketim mallarının büyümesini arttırmaktı. Sanayi tüketim malları için sermaye mallarından daha yüksek bir artış yapılması ilk beş yıllık plandı.[1] Leonid Brejnev kongreye yaşam kalitesini arttırmanın ekonomik kalkınmadan daha önemli olduğunu söyledi.[2] Planda gayri safi milli gelirde (GSMH) yüzde 37 ila 40 oranında bir artış hedeflendi.[3]

24. Parti Kongresi'nin belirlediği hedefler yerine getirilmedi ve ilk kez Sovyet ekonomisi durgun bir büyümeyle karşı karşıya kaldı.[4] Tüketici ürünlerinde planlanan hedef önceki planlardan daha yüksek olmasına rağmen, fiili büyüme planlanandan çok uzaktı. Tarihçi Robert Service, ekonomi bakanlıklarının parti ve askeri-sanayi kompleksiyle işbirliği içinde hedeflerin yerine getirilmesini engellediğini iddia etti.[5] Plan sırasında, kamyon endüstrisine yapılan yatırım artmış, ancak Kosigin'in belirttiği gibi, planların ve teknolojik gelişmelerin yetersizliği çözülemedi.[6] Planın kapsadığı dönemde Sovyet tarım, kronik kuraklık ve kötü hava koşullarından etkilenerek planlanan hedefin altında kaldı.[7] Plan, Sovyet Kömür İşleme ve Hazırlama Tesisleri'nin (CHPP) kapasitesini 1975 yılına kadar 47.000 Megawatt'tan (MW) 65.000'e çıkarmayı planlanmasına rağmen CHPP'nin kapasitesi 59.800 MW'a ulaştı.[8] Dokuzuncu Beş Yıllık Planın sonunda, Sovyet ekonomisinin neredeyse tüm sektörlerinde belirgin bir yavaşlama meydana geldi.[9]

Planda pek çok olumlu gelişme de görüldü, bilgisayar teknolojisine yapılan yatırım önceki plana göre yüzde 420 arttı.[10] Sovyet hükümeti tarafından yaklaşık 200.000 işçinin ülkedeki modern bilgisayar teknolojisini geliştirmek ve için çalıştı. Bu bilgisayar teknisyenleri, fabrika ve işgücü verimliliğini artırmak amacıyla Otomatik Yönetim Sistemi'ni (ASU) geliştirdiler.[11] Ortalama gelir yıllık bazda yüzde 4,5 oranında arttı.[12]

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. Johnston, Michael; Heidenheimer, Arnold J. (1989). Political Corruption: A Handbook. New Brunswick, N.J: Transaction Publishers. s. 457. ISBN 0-88738-163-4. 23 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2019.
  2. Oliver, Michael J; Howard Aldcroft, Derek (2007). Economic Disasters of the Twentieth Century. Cheltenham, UK ; Northampton, MA: Edward Elgar Publishing. s. 278. ISBN 1-84064-589-X.
  3. G. Wesson, Robert (1978). Lenin's Legacy: The Story of the CPSU. Stanford, CA: Hoover Press. s. 250. ISBN 0-8179-6922-5.
  4. L. Garthoff, Raymond (1994). Détente and Confrontation: American-Soviet Relations from Nixon to Reagan. Washington, DC: Brookings Institution Press. s. 613. ISBN 0-8157-3041-1.
  5. Service, Robert (2009). History of Modern Russia: From Tsarism to the Twenty-first Century. Londra: Penguin Books Ltd. s. 407. ISBN 0-14-103797-0. 11 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2019.
  6. Parrott, Bruce (1985). Trade, Technology, and Soviet-American Relations. Bloomington: Indiana University Press. s. 86. ISBN 0-253-36025-0.
  7. Burroughs, William James (1997). Does the Weather Really Matter?: The Social Implications of Climate Change. Cambridge: Cambridge University Press. s. 89. ISBN 0-521-56126-4.
  8. Wilson, David (1983). The Demand for Energy in the Soviet Union. Londra : Croom Helm: Taylor & Francis. s. 69. ISBN 0-7099-2704-5.
  9. Nuti, Leopoldi; (2009). The Crisis of Détente in Europe: From Helsinki to Gorbachev, 1975–1985. Londra; New York: Taylor & Francis. s. 192. ISBN 0-415-46051-4.
  10. Beissinger, Mark R. (1988). Scientific Management, Socialist Discipline, and Soviet Power. Cambridege, Mass: Harvard University Press. s. 248. ISBN 0-674-79490-7.
  11. McFarlane, Bruce J. (1982). Radical Economics. Londra; Croom Helm: Taylor & Francis. s. 209. ISBN 0-7099-1733-3.
  12. Hainsworth, Frank (1978). Economics, What Went Wrong? An Introduction to Political Economy. 1. Sidney: Taylor & Francis. s. 66. ISBN 0-454-00092-8.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.