Dışarı boşalma

Dışarı boşalma, geri çekme yöntemi ya da koitus interruptus (Lat. coitus: cinsel ilişki, interruptus: kesilmiş) erkeğin cinsel ilişki sırasında ejakülasyondan önce penisini kadının vajinasından geri çekip başka ortama boşalmasıyla gerçekleşen gebelik önleme (kontrasepsiyon) işlemidir. Bu doğum kontrol yöntemi en az iki bin yıldır kullanılmaktadır. Araştırmalara göre 1991 yılında tahmini 38 milyon çift bu yöntemi kullanmıştır. Dışarı boşalma cinsel yolla bulaşan hastalıklara (CYBH) karşı koruma sağlamaz.

Tarihçe

Gebeliğe engel olmayı sağlayan dışarı boşalma yönteminin belki de en eski belgesi Tevrat'ta geçen Onan'ın hikâyesidir. Bu metnin 2500 yılı aşkın bir süre önce yazıldığına inanılır. Antik Yunan ve Roma uygarlıklarının küçük aileler tercih ettiği ve çeşitli doğum kontrol yöntemlerine hakim oldukları bilinir. Dışarı boşalmanın zaman zaman doğum kontrol yöntemi olarak kullanıldığını tarihçilere düşündüren bazı belgeler mevcuttur. Bununla birlikte bu toplumlar doğum kontrolünü kadınların sorumluluğu altında gördüler ve sadece kaynağı sağlam olan kontrasepsiyon yöntemleri, kadınların kontrolündeki cihazlardı (hem ovül gibi elverdiğince etkili, hem de muska gibi etkisiz).

5. yy'daki Batı Roma İmparatorluğunun çöküşünden sonra kontraseptif yöntemler Avrupa'da uygulamadan kalkmıştır. Örneğin, ovül kullanımıyla ilgili 15. yy'a kadar herhangi bir kaynak bulunamamıştır. Geri çekme yöntemi Roma İmparatorluğu dönemi boyunca uygulandıysa da çöküşüyle birlikte yöntemle ilgili bilgi birikimi de kaybolmuş olabilir.

18. yy'dan bu yana daha modern yöntemler keşfedilene dek, geri çekme yöntemi; Avrupa, Kuzey Amerika ve daha birçok yerde kullanılan en popüler doğum kontrol yollarından biri olmuştur.

Etkileri

Çoğu doğum kontrol yönteminde olduğu gibi güvenilir etkiye sadece doğru ve tutarlı kullanımında ulaşılabilir. Araştırmalar yöntemin uygulanışında gözlenen başarısızlık oranının yıllık %15 ila %28 arasında değiştiğini gösteriyor. Karşılaştıracak olursak günümüzde oral kontraseptifler %2 ila %8, spiraller %0,8 ve prezervatifler %10 ila %18 başarısızlık oranına sahiptir. Yine de bazı yazarlar dışarı boşalma ile prezervatif kullanımının aynı etkiye sahip olduğunu öne sürmektedirler. Bu yüzden bu konunun daha fazla araştırılmaya ihtiyacı vardır.

En doğru ve kusursuz kullanımda dışarı boşalmanın başarısızlık oranı %4'e, oral kontraseptiflerin %0,3'e, spirallerin %0,6'ya ve prezervatiflerin de %2'ye geriliyor.

Yöntemin etkisine gölge düşüren bir yan olarak ejakülasyondan önce penisten gelen zevk suyunun sperm hücreleri içeriyor olması öne sürülür. Bununla birlikte birçok küçük çaplı araştırmada da bu sıvının içinde canlı bir sperm hücresi bulmada başarısız olunmuştur. Daha büyük çaplı ve kesin araştırmalar yapıldığında bu yöntemin başarısızlığının birincil sebebinin zevk suyunun bir önceki ejakülasyondan kalan sperm hücrelerini içine aldığı yönünde olduğuna inanılmıştır. Bu sebepten dolayı erkek partnerin iki ejakülasyon arası üretranın spermden temizlenmesi için idrar boşaltması ve kadının vulvasına yaklaşabilecek nesnelerin (eller ve penis gibi) meniden temizlenmesi önerilir.

Avantajları

Dışarı boşalmanın avantajı diğer kontrasepsiyon yöntemlerine ulaşabilecek durumda olmayan ya da bu yöntemleri reddeden bireylerin başvurabileceği bir yöntem olmasıdır. Bazı erkekler partnerlerini hormonal kontraseptiflerin yan etkilerinden korumak için ya da cinsel ilişkiden tam randıman alabilmek ve partnerlerini tam olarak "hissedebilmek" için bu yöntemi tercih etmektedirler. Bazı kadınların çeşitli hormonal kontrasepsiyon yerine bu yöntemi tercih etmelerinin sebebiyse bu kimyasalların depresyon, dengesiz ruh hali, vajinal kuruluk, libido azalması, kilo artışı, mide bulantısı ve baş ağrısı gibi yan etkilerinden uzak durmaktır. Ayrıca nakdi bir maliyetinin olmaması, herhangi bir aygıt kullanımını gerektirmemesi, fiziksel yan etkilerinin olmaması, tıbbi danışma ya da reçete gerektirmeden uygulanabilir olması ve cinsel uyarım için bir engel taşımaması bu yöntemi tercih sebebi kılar.

Dezavantajları

Spiral, hormonal kontraseptif ve prezervatif gibi diğer yaygın gebelik önleme yöntemlerine göre dışarı boşalma; hamileliği engellemede daha az etkiye sahiptir. Bu yöntem AIDS gibi cinsel yollarla bulaşan hastalıklardan korumada da çok etkisizdir çünkü zevk suyu mukozayla temas halinde olursa partnere bulaşabilecek viral parçacıklar ve bakterileri taşıyabilir. Buna rağmen ilişki esnasında karşılıklı olarak alıp verilen vücut sıvılarının miktarının azaltılması, az sayıdaki patojen yüzünden hiçbir yöntem kullanmamaya nazaran hastalık bulaşma ihtimalini azaltır.

Bu yöntemi kullanmak bazı çiftler için zor olabilir. Çünkü cinsel ilişkinin yarıda kesilmesi bazı çiftler için cinsel olarak hayal kırıklığı ya da hoşnutsuzluk yaratabilir.

Masters and Johnson araştırma grubu dışarı boşalmayı cinsel problemleri (erken boşalma, iktidarsızlık gibi) artıran bir yöntem olarak kabul eder. Fakat bu iddiayı destekleyen bilindik bir kanıt yoktur.

Yaygınlık

Dünya çapında doğurganlık çağındaki kadınların %3'ü bu yöntemi birincil gebelik önleme metodu olarak kullanmaktadır. Yöntemin bölgesel popülaritesi oldukça farklılık gösterir. Örneğin 1990'ların sonunda yapılan bir araştırmaya göre Afrika genelinde bu oran %1 iken Batı Asya'da %16'dır.

Amerika Birleşik Devletlerinde yapılan araştırmalar üreme çağındaki kadınların %56'sının dışarı boşalma yöntemini en az bir kere kullandığını göstermiştir. 2002 yılında ABD'de çiftlerin sadece %2,5'u bu yöntemi birincil gebelik önleme yöntemi olarak tercih etmişlerdir.

Gençlerdeki Başarısızlık Oranları

Bazı araştırmalar dışarı boşalma yönteminin birçok lise öğrencisi için birincil doğum kontrol metodu haline geldiğini gösteriyor. Bir ankete göre gençlerin %13'ü son cinsel ilişkisinde dışarı boşalma yöntemini uygulamış. Gençlerde tahmini yıllık başarısızlık oranıysa %31. Bu yüksek başarısızlık oranı ise yöntemin hatalı kullanılmasından ve yöntemle ilgili deneyimsiz olunuşundan kaynaklanıyor. Birçok gencin, özellikle hayatında ilk kez cinsel ilişkiye girenlerin, kendilerine hakim olmakta zorluk çektiklerinden ve deneyimsiz olduklarından dolayı orgazm esnasında kendilerini geri çekmeden önce partnerlerinin vajinalarının içine bir miktar boşaldıkları görülür. Bu da hamileliğe kolaylıkla yol açabilir.

Ayrıca bakınız

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.