Callisto (mitoloji)

Callisto, mitolojide Arkadya Kralı Lykaon'un kızı ve Artemis'in arkadaşıdır. Bakire tanrıça kılığına giren Zeus tarafından tecavüze uğramıştır. Gebe olduğu anlaşılınca Artemis tarafından kovulur, Hera tarafından intikam hırsıyla bir ayıya dönüştürülür. Callisto'nun oğlu Arkas on beş yaşına geldiğinde, av esnasında hayvana dönüştürülmüş olan annesiyle karşılaşır ve yayını gerer; o anda Zeus her ikisini de göğe yerleştirir, Callisto Büyük Ayı, Arkas ise Arkturos yani ayı çobanı olur. Hera buna da öfkelenir ve deniz tanrıları Okeanos ile Tethys'ten, yıldıza dönüşmüş olan ayının bir daha asla deniz sularında yıkanamamasını ister. Bu yüzden Büyük Ayı asla batmaz [1].

Artemis Callisto'yu kovarken

Artemis/Diana'nın zavallı Callisto'yu nasıl cezalandırdığını, Tizian büyük bir tabloda tasvir etmiştir (1566 civarı, Viyana, Sanat Tarihi Müzesi). Kısa bir süre sonra Luca Cambiaso "Callisto'nun attığı yanlış adımın keşfedilmesi" adlı eserini resmetmiştir (1570 civarı, Kassel, Tablo Galerisi). Baba Zeus'un kılıktan kılığa girme sanatındaki dehası göz önüne alındığında, "atılan yanlış bir adımdan" bahsetmek gerçekten mümkün değildir.

Pietro Cavalli'nin "La Calisto" adlı operasının (1651) librettocusu, Diana'ya âşık olan sığırtmaç Endymion'un yanlış Diana'ya, yani Jüpiter/Zeus'un boynuna sarılmasını sağlayarak olaya bir komiklik katar. Zor durumdaki tanrıya Satirler yardım etmek durumunda kalır.