Bergama Kurşunlu Cami

Caminin doğu cephesindeki kitabeye göre "Safi oğlu Hacı Hasan" tarafından 843 (Hicri) / 1439 (Miladi) tarihinde yaptırılmıştır. Cami kesme taştan yapılmış olup, kare planlıdır. 9,20 metre çapındaki kasnaklı bir kubbesi olan caminin tek minaresi de taş kaide üzerine tuğladan yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir.[1] Caminin kubbesi içten Türk üçgenli kasnak üzerine oturur ve harimin kuzeyinde ahşap direklerle taşınan kadınlar mahfili vardır.[2] Minberi kalem işi ile bezeli ahşaptan olan caminin mihrabı ise yuvarlak bir niş şeklinde olup alçıdan beş sıra mukarnaslı kavsaraya sahiptir ve dar bir dikdörtgen içinde yer alır.[3]

Güney duvarında üstte iki ve batı duvarında üstte biri sade, biri söveli iki, alt kısmında da kemerli iki büyük pencere vardır.[4] Caddeye bakan duvardaki "Maşallah" yazılı levha, 1301 (1885) tarihinde konmuştur ve burada bulunan yılan kabartmalı bir taş sökülerek İzmir’e götürülmüş, orada kayığa konurken denize düşürülmüştür.[4] Değişik tarihli onarım ve eklemelerle yapıldığı dönem özelliklerinin bazılarını yitirmiş, önceden iki kubbe ile örtülü olduğu kemer izlerinden ve konsol taşından belli olan son cemaat yeri ahşap bir saçakla genişletilmiştir. Cami 1878’de onarım görmüş, son restorasyon çalışması ise 2008 yılı baharında yapılmıştır. Günümüzde Bergama Hükûmet Konağı'nın yanındadır.

• Osman Bayatlı, "Bergama Tarihinde Türk İslam Eserleri", Bergama Belediyesi Kültür Yayınları