Arap alfabesi temelli Azeri alfabesi

Arap grafikli Azerbaycan alfabesi Azerbaycan Türkçesinin yazılmasına Arap alfabesinin bir seçeneği ile başlandı. Arap alfabesi yaklaşık yirminci yüzyılın başlarına kadar Azerbaycan'da kullanılmıştır. Azerbaycan Cumhuriyeti sınırları içinde 1929 yılına kadar Arap alfabesi kullanılmıştır, Güney Azerbaycan'da yaşayan Azeriler ise Arap alfabesini hala kullanmaktadırlar.

Azerbaycan Kelimesinin Yazılışı Yukarıdan Aşağıya: Latin ; Kiril ; Arap

Arap alfabesinde Türk dillerinin ünlü harflerini yansıtan özel işaretlerin olmaması, birkaç sesin bir işaret ile yazılması bu alfabenin Türk dillerinin alfabesi olarak kullanılmasında zaman zaman belli zorluklar ortaya çıkarmıştır. Türkçe için de bu sıkıntılar mevcut olmuştur.

Arap alfabesinin kullanımından kaynaklanan eksiklikler özellikle aşağıdakileri içerir:[1]

• 1) Azerbaycan dilinde olan bir takım fonemlere uygun seslerin Arap dilinde sadece telaffuza göre farklılık dikkate alınarak onların alfabede birkaç işaret ile ifade edilmesi (örneğin, v, s, y, z, t, h);
• 2) Arap alfabesinde kullanılan harflerin kelime içinde kullanılma yerine olarak bir kısmının dört, diğer kısmının 2 işlenme şeklinin olması;
• 3) Arap alfabesindeki 28 harften 16 harf bağımsız işarete sahip idi. Kalan 12 harf fonetik işaretlerle birbirinden türetildi;
• 4) Arap alfabesinde Azerbaycan dilinin ünlü harflerini ifade etmek için çeşitli fonetik işaretlerden kullanılırdı; Arap alfabesinde toplam dört ünlü için işaret vardır, bu dört işaret de işlenme yerine göre çeşitli sesleri ifade edebiliyordu;
• 5) yazarken kullanılan ek işaretlerin yazım hatalarına neden olması ;
• 6) imla kurallarını yaratmakta, ayrıca öğretim işinde zorluklar.