Anayurt Oteli

Aylak Adam romanında olduğu gibi bu roman da tek karakter üzerine kurulmuştur. Aylak Adam'daki C'nin yerini burada otelin katibi olan Zebercet[1] almıştır. Kendisini otelle sınırlayan Zebercet'in dış dünya ve insanlarla ilişkisi asgaridir. Otelde Zebercet ve ortalık hizmetlerini görmesi için alınan ortalıkçı kadından başkası yoktur.

Roman 1963 yılının 20 Ekim Pazar günü başlar, 22 gün sonra yine bir Pazar günü sona erer.[2] Muhtemelen Manisa'da geçer.

Bir Perşembe gecesi gecikmeli Ankara treniyle gelen bir kadın otelde bir gece kalıp ertesi gün gene geleceğini söyleyip gider. Bu ziyaret, Zebercet'in iç dünyasındaki "gerçek sevgiyi yaşayabileceği bir kadına sahip olma güdüsünü" uyandırır. Zebercet kendisini bu kadının geri geleceği ana hazırlar. Berbere gider, bıyığını kestirir, yeni kıyafetler alır. Bu devre Zebercet'in dış dünyaya açıldığı dönemdir.

Kadının gelişi geciktikçe Zebercet, içinde daha çok cinsi iştihanın yönlendirdiği ve çocukluktan gelen birtakım baskıların da desteklediği dürtülerin etkisiyle ruh sağlığını kaybetmeye başlar.[3] Roman Zebercet'in ortalıkçı kadını öldürüp, kendini asarak intihar etmesiyle son bulur.

Zebercet: Otelin katibi. 28 Kasım 1930 doğumlu. Şimdilerde 33 yaşında. 1,62 boy, 54 kilo. 7 aylıkken doğmuş. Anası babası 1918'de evlenmiş. Ölümü 10 Kasım.

Kadın: 26 yaşlarında. Bir Perşembe gecesi gecikmeli Ankara treniyle gelir. Nüfus kağıdı yok. Yüzüksüz.

Zeynep: Ortalıkçı kadın. 35 yaşlarında. Çok uyur. Otele 1953 sularında gelmiş.

Mahmut Görgün: Emekli subay. Cuma sabahı gelir. 7 gün kalır, öbür Cuma gider. Polis tarafından aranmaktadır. Kendi öz kızını boğmuştur.

Ekrem: Horoz dövüşündeki seyirci. 17 yaşında. Sanayi çarşısında soğuk demircide çalışıyor. Halasında kalıyor.

Karamık: Otelin kedisi. Erkek.

Başka pek çok eserinde olduğu gibi Yusuf Atılgan, Anayurt Oteli'ni de tanıdığı bildiği kişilerden ve mekanlardan yola çıkarak yazmıştır. Romanın mekanı Manisa'daki Anavatan Oteli'dir. Otel, Tanzimat Fermanı'nın ilanıyla aynı yıl, 1839 yılında bir konak olarak inşa edilmiştir. Cumhuriyet'in ilan edildiği 1923 yılında otele dönüştürülmüştür. 80lerde yıkılan otelin yerinde bugün Anavatan Apartmanı bulunmaktadır. Romanda sözü geçen diğer mekanların da hemen hepsi bugün Manisa'da varlığını sürdürmektedir.[4]

Otelin işletmecisi Zebercet Bey ve oğlu Ahmet'tir. Atılgan otelde pek çok kez konaklamıştır. Kitabı yazarken otelin sahibiyle oğlunun isimlerini değiştirmiştir. Ayrıca Bilgi Yayınevi'nin sahibi Ahmet Tevfik Küflü'nün önerisiyle, kitabın adını Anavatan Oteli'nden Anayurt Oteli'ne çevirmiştir.[5][6]

Roman, Ömer Kavur tarafından aynı adla sinemaya uyarlandı.[3][7]

Anayurt Oteli, 2008 yılında "müstehcen içeriği dolayısıyla" Milli Eğitim Bakanlığı’nın “100 Temel Eser” listesinden çıkarılmıştır.[8]

• Vikisöz 'de Anayurt Oteli ile ilgili özlü sözler bulunur.