Aleksios Mosele (general)
Aleksios Mosele (Modern Yunanca: Grekçe: Ἀλέξιος Μωσηλέ) ya da Mousoulem/Mousele (Μουσουλέμ/Μουσελέ), Ermeni kökenli geç 8.yüzyıl Bizanslı general
| Aleksios Mosele (Modern Yunanca: Grekçe: Ἀλέξιος Μωσηλέ) | |
|---|---|
| Bağlılığı | Bizans İmparatorluğu |
| Rütbesi | Stratigos |
| Komuta ettiği | Armeniakon theması ordusu |
Hayatı
Aleksios, Ermeni kökenli Mosele/Mousele ailesinin bilinen ilk üyesidir.[1] 790 yılında Vigla muhafız alayının komutanıydı, bu makamı elinde tuttuğu bilinen ilk kişidir. O yılın Eylül ayında, naibe imparatoriçe İrini (h. 797-802) oğlu imparator VI. Konstantinos'un (h. 780-797) önünde yer alan ona sadakat yemini etmeyi ret eden Armeniakon theması askerleriyle uğraşıyordu. Ancak Armeniakon askerleri generalleri Nikiforos'u tutuklayıp, Mosele'yi yeni generalleri ilan edip, Konstantinos'u tek imparator olarak tanıdılar. Bu haberle, Küçük Asya'nın diğer themaları da komutanlarını görevden alıp Konstantinos'u tek imparator olarak tasdik ettiler.[2][3][4]
Thema birlikleri Bitinya'da toplandılar ve İrini'den de facto ev hapsinde tutulan Konstantinos'un serbest bırakılmasını talep ettiler. Askerlerin baskısına boyun eğen İrini oğlunu serbest bıraktı. İmparator Konstantinos kısa bir süre sonra hükümetin dizginlerini devraldı, İrini'nin danışmanlarını görevden alıp ve onu Konstantinopolis içindeki bir saraya hapsetti.[5] Mosele'nin Armeniakon komutanlığı Konstantinos tarafından onaylandı ve sonra Konstantinopolis'e çağrılıp patrikios rütbesine yükseltildi.[2] Ancak Konstantinos kısa süre sonra imparatorluğu etkili bir şekilde yönetmeye ve onu destekleyen askerlerin ümit ettiği başarıları gerçekleştirmeye muktedir olmadığını kanıtladı. Üstelik 792 yılının Ocak ayında, uzaklaştırdığı annesini geri çağırdı, ona unvanlarını ile eş hükümdar makamını geri verdi ve ordudan onunla birlikte annesini tanımalarını istedi. Armeniakon askerleri bir kez daha buna uymayı reddettiler ve Mosele'nin Konstantinopolis'ten geri dönmesini istediler. Kişisel güvenliğini garanti altına almasına rağmen, taht üzerindeki komplolarından şüphelenen Konstantinos onu kırbaçlattı ve hapsetti.[2][6][7]
Bunu kısa bir süre sonra imparatorun kendisi tarafından yönetilen Bizans ordusunun, Bulgarlara karşı Marcellae Muharebesi'ndeki ağır mağlubiyeti izledi. İmparatorluk ordusunda huzursuz artarken ve genellikle sadık tagmata onu değiştirmek için komplo yaparken, Konstantinos, annesinin ve hadım danışmanı Stavrakios'un tavsiyesi üzerine, Mosele'nin gözlerini kör etti. Tagmata askerlerinin imparator yapmak istedikleri Konstantinos'un amcası Nikiferos'da kör edilirken, diğer dört amcasının dilleri kesildi.[2][7][8] Bunun haberiyle, Armeniakon'da açık isyan başladı. Kasım ayında imparatora sadık orduyu mağlup ettiler ve 793 yılının Mayıs ayında Konstantinos'un kendi komutasındaki altındaki bir seferde yenildiler.[2][9]
Kaynakça
- Özel
- Kajdan 1991, s. 1416.
- Winkelmann et al. 1999, s. 58.
- Garland 1999, s. 82.
- Treadgold 1997, s. 421.
- Garland 1999, ss. 82-83.
- Treadgold 1997, ss. 421-422.
- Garland 1999, s. 83.
- Treadgold 1997, s. 422.
- Garland 1999, ss. 83-84.
- Genel
- Garland, Lynda (1999). Byzantine Empresses: Women and Power in Byzantium, AD 527–1204. New York and London: Routledge. ISBN 978-0-415-14688-3. 7 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2019.
- Kaegi, Walter Emil (1981). Byzantine Military Unrest, 471–843: An Interpretation. Amsterdam: Adolf M. Hakkert. ISBN 90-256-0902-3.
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.
- Treadgold, Warren (1997). A History of the Byzantine State and Society. Stanford, California: Stanford University Press. ISBN 0-8047-2630-2. 26 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2019.
- Winkelmann, Friedhelm; Lilie, Ralph-Johannes; Ludwig, Claudia; Pratsch, Thomas; Rochow, Ilse (1999). "Alexios Musele(m) (#193)". Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit: I. Abteilung (641–867), 1. Band: Aaron (#1) – Georgios (#2182) (Almanca). Berlin and New York: Walter de Gruyter. ss. 58-59. ISBN 978-3-11-015179-4.