Alahçın
Alahçın (Yakut Türkçesi: Алахчын, Azerbaycan Türkçesi: Alaxçın) Türk mitolojisinde Yaşam Tanrıçasıdır. Alahçın Hanım veya Alahçın Hatun olarak anılır. İsminin önünde kimi zaman sıfat olarak Yakutça bir kelime olan "Aan" kullanılır.
Özellikleri
Yeryüzünü korur. Doğaya can verir. Yeşillik alanlarda rüzgar olup gezer. Bataklık bölgelerde dolaşır. Doğada ne varsa hepsinin iyilik içerisinde olmasını ister. İnsanlar başka canlılara zarar verdiklerinde mesela bir hayvanı zevk için öldürdüklerinde derin üzüntü duyar ve hatta ağlar. Işıklı bir yüze ve ak saçlara sahiptir. Aan Alahçın Hatun Sahalarda (Yakutlarda) orta dünyanın (insanların yaşadığı yer katı-yeryüzünün) görüntüsü sayılan ruhtur.[1] Ruhların en büyüğü en görkemlisi sayılır. O insanların, hayvanların, doğanın iyi olması için özen gösterir, onlara yardım eder, iyi kalplidir. İnsanlar yanlış hareket yapınca, doğayı, otu-ağaçları kırınca çok üzülür ağlar. Ulukayın ağacında oturur, düz yeşil alanlarda küçük kasırga olup gezer. Bir oğlu ve bir kızı vardır. Çocuklarının adları şöyledir:
1. Ereke, 2. Cereke[2]
Oğulları ve kızları da bitki Tanrısı ve Tanrıçası olarak yeryüzünü korur, soluklarıyla bitkilere, otlara, ağaçlara can verirler. Ağaçlar onların nefesleriyle çiçek açarlar. Bu çocuklar otun-ağaçların, bitkilerin ruhlarıdır.
Etimoloji
(Al) kökünden türemiştir. Almak fiiliyle bağlantılıdır. Alak sözü batak, balçık demektir. Toprak yaşamı simgeler. Moğolcada Alah öldürmek [3] demektir. Ve aslında ölüm yeni bir başlangıç olduğundan yaşam da demektir aynı zamanda.
Dipnotlar
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0)
- Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 13)
- "Mongolian Dictionary, Andras Rajki, ("alah")". 16 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2011.
Dış bağlantılar
- Türk Mitoloji Sözlüğü, Pınar Karaca (Aan Alahçın Hatun)