Akdağmadeni

Akdağmadeni, Yozgat'a bağlı bir ilçe. Doğuda Sivas'ın Şarkışla ilçesi, güneyde Çayıralan, batıda Sarıkaya ve Saraykent, kuzeyde ise Kadışehri ile çevrilidir. İlçenin güneyi sarıçam ve meşe ormanlarıyla kaplıdır.

Akdağmadeni
İlçe merkezinden bir görünüm

Yozgat'ın Türkiye'deki yeri
Ülke Türkiye
İl Yozgat
Coğrafi bölge İç Anadolu Bölgesi
İdare
  Kaymakam Murat Kaplay [1]
  Belediye başkanı Nezih Yalçın (MHP)
Yüzölçümü
  Toplam 1,796 km² (693 mil²)
Rakım 1,352 m (4.435 ft)
Nüfus
 (2018)
  Toplam 42,919
  Kır
-
  Şehir
-
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
Posta kodu 66300
İl alan kodu 0354
İl plaka kodu 66

İklimi

İlçe iklimi karasal iklim ile Karadeniz iklimi arasında bir tipe sahiptir. İlçe yaylada olduğundan orta Anadolu'nun iklimine de benzerliği vardır. Yazları çok sıcak; kışları aşırı soğuk olmaz. Kar yağışı, Yozgat'ta olduğu gibi, Kasım ayının ortalarını bulur, Nisan ayına dek yerde kaldığı olur. Yıllık yağış miktarları ortalamada 478-500 milimetredir. Yazın sıcaklık 20-25 derece arasında değişmektedir. Yıllık sıcaklık ortalaması 8-12 derece arasında oynar. Bunun %50-60 ı bitki mevsiminde yağar. Havası genellikle rutubetlidir. Rüzgarlar, doğu ve güneyden eser. Kuzey rüzgarlarına karşı dağlar koruyucu bir durumdadır.

Yozgat, Akdağmadeni

Bitki örtüsü

Akdağmadeni bölgenin geneline oranla daha çok yağış aldığı için doğal bitki örtüsünü genelde ormanlar oluşturmaktadır. İldeki en geniş orman alanına sahip olan Akdağmadeni'nde sarıçam, ardıç, yabani fındık, alaç ve palamut gibi ağaç türleri bulunmaktadır. Orman dışındaki alanlar ise, daha çok mera olarak değerlendirilen bozkırlar ve çayırlardır. İlçe topraklarının %32,5'i ormanlarla kaplıdır[2]. Türkiye orman ortalaması 13,6; İç Anadolu Bölgesi orman ortalaması ise ancak %8'dir.

Akdağmadeni ilçesi orman yüzdesinin, dahil olduğu İç Anadolu Bölgesi'nden fazla oluşunun yegane sebebi, yükseltinin fazlalığı ve İç Anadolu'ya oranla geçiş iklim tipinde bulunmasıdır. Bundan 20 yıl önce ilçe yüzölçümünün %49'u ormanlarla kaplıydı. Ancak son yıllardaki tarla açmaları nedeniyle arazinin ancak %32'sinde orman örtüsü kalmıştır. İlçede ormanlık saha daha çok güneydoğu bölümdeki dağlık alanda yoğunlaşmaktadır. Buralarda büyük yerleşim yerleri olmadığından orman örtüsü varlığını muhafaza etmektedir. İlçe ormanlarının %65,6'sı koru ormanı, %34,4'ü baltalık ormanıdır. İlçede yer yer yayvan yapraklı ormanlar (Meşelikler) ve iğne yapraklı ormanlar (boyu 25-30 metreyi bulan Karaçam ve Kızılçam) bulunur. Yayvan yapraklı ormanlarla iğne yapraklı ormanlar, karışık olarak görülür.

İlçenin batısında, Sazlıdere Köyü ve karşısından itibaren ilçe sınırına kadar ana yol üzeri ve çevresi özellikle kuzeye düşen kısmı tamamen meşelik kaplıdır. Oluközü Köyü Meşe Korusu Anadolu'da ayrı bir nadide yer olarak gösterilir. Köy halkı arasında yerleşen düzenli kesim (teskere) anlayışı ile koruluğu 20 bölgeye ayırarak her sene bir kesim aralığında kullanılıp diğer sene başka kesim aralığına geçilmektedir.

İlçenin ormanları yaş itibarıyla çok gençtir. Ortalama 10-15 metre yüksekliğinde olan sarı çam ağaçlarının arasında az miktar da karamaz ağacı bulunmaktadır. Karamaz ağıcı Türkiye'de sadece bu ilçede bulunmaktadır[2]. Karamaz ağacı daha çok ilçenin kuzey doğusunda, doğu ormanlarının güneye bakan yamaçlarında yetişmektedir. Akdağmadeni ormanlarında bir miktarda fındıklı Fındık Ağaçları bulunmaktadır. Bunlardan başka özel olarak yetiştirilen, bol miktarda Elma, Armut, Erik, Vişne ve Şeftali ve Kaysı Ağaçları vardır. Ev önlerinde Üzüm Asmaları, dere boylarında Söğüt Ağaçları, Selvi Kavakları, Son yıllardaki "Benim bir dikili kavağım var" kampanyasıyla birçok yere Orman İşletmesi Müdürlüğü'nün temin etmiş olduğu çam fidanları dikilmektedir. Özellikle eski Rum ve Ermenilerden kalan evlerin önünde asırlık ceviz ağaçları bulunmaktadır. Ceviz neslinin devam etmesinde izinsiz kesilmemesine borçludur. Yaz aylarının bunaltıcı sıcaklarında serinletici etkisi, temiz havasıyla Akdağmadenililer'in mesire yeri durumuna gelen ormanlarda, yeşilin her türlü tonunu görmek mümkündür. Özellikle ilçe merkezi yakınındaki, kaynak suyunun bulunduğu "Kadıpınarı" hafta sonu tatillerinde ve bayramlarda halkı kendine çekmektedir.

İlçenin adı

Yöre isminin belirlenmesinde, sahip olduğu ve işletilmeye açılan yeraltı madenlerinin büyük rolü olmuştur. 1815'te Akdağ eteklerinde Çinko-Kurşun madeni işletmesi kurulmuş[3] ve "Maden" kelimesi zamanla bu yerleşim yerinin ismi olmuştur. Maden işçilerinin akınıyla yerleşik köy düzenine geçilen bu yöre, belirli bir süre "Maden" adıyla anılmıştır. Akdağ eteklerinde kurulması nedeniyle de, dağın ismine atıfla "Akdağlar'dan çıkan maden" anlamına gelen Akdağmadeni adını almıştır.

Nüfus

Yıl Toplam Şehir Kır
1965[4]52.5344.32148.213
1970[5]55.6455.74249.903
1975[6]60.6577.90952.748
1980[7]64.07610.19253.884
1985[8]66.02910.91155.118
1990[9]62.77612.22050.556
2000[10]61.37320.31241.061
2007[11]54.53025.64728.883
2008[12]53.78923.63130.158
2009[13]52.62424.54828.076
2010[14]53.06524.74728.318
2011[15]50.59125.57325.018
2012[16]49.44224.95624.486
2013[17]48.24924.15224.097
2014[18]47.30924.39522.914
2015[19]44.32623.22921.097
2016[20]43.82622.88920.937
2018[21]42.91921.27321.646

Kaynakça

  1. "Arşivlenmiş kopya". 31 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2015.
  2. Sevinç, Murat (2008), Karabulut, Zekeriya (Ed.), Akdağmadeni Folkloru, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk dili ve edebiyati Ana Bilim Dalı Türk Halk Edebiyati bilim dalı
  3. "Akdağmadeni Coğrafi yapısı". Akdağmadeni resmi sitesi. 18 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2012.
  4. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  5. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  6. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  7. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  17. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  18. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  19. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  20. "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
  21. "2018 Yozgat ili nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.