147'ler
147'ler olayı, 27 Mayıs 1960 askerî darbesinin ardından kurulan askerî yönetimin 147 öğretim üyesini üniversitelerden ihraç etme kararıdır.[1][2]
Süreç
Ekim 1960'ta Millî Birlik Komitesi 147 öğretim üyesini üniversitelerden uzaklaştırdı.[1][2] Görevine son verilenler arasında Emin Bilgiç, Ali Fuat Başgil, Sabahattin Eyüboğlu, Yavuz Abadan, Nusret Hızır, Tarık Zafer Tunaya, Mîna Urgan, Haldun Taner de vardı. Genelde bu tasfiyeler üniversite içinden gelen ihbarlara dayanıyordu.[3] Tasfiyelerin yanında ayrıca, Oya Baydar, İdris Küçükömer ve Sencer Divitçioğlu'nun profesörlükleri reddedildi.[4] Kararı protesto etmek için Fikret Narter (İTÜ), Sıddık Sami Onar (İstanbul Üniversitesi), Suut Kemal Yetkin (Ankara Üniversitesi) ve Turhan Feyzioğlu (ODTÜ) gibi rektör ve birçok öğretim üyesi görevinden istifa etti.[5] 1962 yılında çıkarılan yasayla öğretim üyelerine geri dönüş hakkı tanındı.[6]
Haldun Taner, Dostoyevski'nin aynı adlı tamamlanmamış öyküsünden esinlenerek, 147'lerin görevden alınışıyla ilgili "Timsah" adlı oyunu yazdı. O dönem gazete yazılarında 147'lere destek vermiş olan Taner, "Timsah"la görevden alınan öğretim üyelerine destek olmayı ve onlara moral vermeyi amaçladı. Oyun 2008'de yazarın eşi Demet Taner ile Selçuk Erez'in çabasıyla Haldun Taner'in Timsahı adıyla kitap olarak basıldı.[3][7]
147'ler listesi
28 Ekim 1960 tarihli "Üniversiteler öğretim üyelerinden bazılarının vazifelerinden affına ve bâzılarının diğer fakülte ve yüksek okullara nakline dair Kanun"'da yer alan 147'ler listesi aşağıdadır.[8]
- Ord. Prof. Dr. Tevfik Remzi Kazancıgil
- Ord. Prof. Dr. Kazım İsmail Gürkan
- Ord. Prof. Dr. Fahri Arel
- Ord. Prof. Dr. Naci Bengisu
- Ord. Prof. Dr. Muzaffer Esat Güçhan
- Ord. Prof. Dr. Ekrem Şerif Egeli
- Ord. Prof. Dr. Naşit Erez
- Ord. Prof. Dr. İhsan Şükrü Aksel
- Ord. Prof. Dr. Cevat Kerim İncedayı
- Ord. Prof. Dr. Osman Cevdet Çubukçu
- Ord. Prof. Dr. Ekrem Behçet Tezel
- Ord. Prof. Dr. Zeki Zeren
- Ord. Prof. Dr. Ahmet Tevfik Berkman
- Ord. Prof. Dr. Üveis Maskar
- Ord. Prof. Dr. Abdülhak Kemal Yörük
- Ord. Prof. Dr. Ali Fuat Başgil
- Ord. Prof. Dr. Hakkı Saymen
- Ord. Prof. Dr. Kemalettin Birsen
- Ord. Prof. Dr. Halil Arslanlı
- Ord. Prof. Dr. Mazhar Nedim Göknil
- Ord. Prof. Dr. Galip Okandan
- Ord. Prof. Dr. Ali Tanoğlu
- Ord. Prof. Dr. Mazhar Şevket İpşiroğlu
- Ord. Prof. Dr. Nurettin Çuhadar
- Ord. Prof. Dr. Emin Onat
- Ord. Prof. Dr. Feridun Ansan
- Ord. Prof. Dr. Ratip Berker
- Ord. Prof. Dr. Hilmi İleri
- Prof. Dr. Kamil Akol
- Prof. Dr. Şevket Soysal
- Prof. Dr. Kenan Tükel
- Prof. Dr. Müfide Küley
- Prof. Dr. Muhterem Gökmen
- Prof. Dr. Şinası Hakkı Erel
- Prof. Dr. Ömer Özek
- Prof. Dr. Ziya Öktem
- Prof. Dr. Necmettin Polvan
- Prof. Dr. Hıfzı Timur
- Prof. Dr. Tarık Zafer Tunaya
- Prof. Dr. Takyittin Mengüşoğlu
- Prof. Dr. Afif Erzen
- Prof. Dr. Minâ (Urgan) Irgat
- Prof. Dr. Fuat Sezgin
- Prof. Dr. Sabahattin Eyüboğlu
- Prof. Dr. Süheyla Bayrav
- Prof. Dr. Kudret Mavitan
- Prof. Dr. Bekir Daoğlu
- Prof. Dr. Orhan Safa
- Prof. Dr. Muhittin Binan
- Prof. Dr. Sabri Oran
- Prof. Dr. Kemal Ahmet Aru
- Prof. Dr. Necati Engez
- Prof. Dr. Necati Acun
- Prof. Dr. Yusuf Berdan
- Prof. Dr. Orhan Ünsaç
- Prof. Dr. Turgan Sabis
- Prof. Dr. Reşat Nalbantoğlu
- Prof. Dr. Yavuz Abadan
- Prof. Dr. Bülent Nuri Esen
- Prof. Dr. Rahmi Ören
- Prof. Dr. Hâmit Sadi Selen
- Prof. Dr. Muhittin Erel
- Prof. Dr. İzzet Birand
- Prof. Dr. Aziz Köklü
- Prof. Dr. Fadıl Hakkı Sur
- Prof. Dr. İbrahim Hakkı Karafaki
- Prof. Dr. Halet Çambel
- Prof. Dr. Hikmet Belbez
- Prof. Dr. Hasan Eren
- Prof. Dr. Emin Bilgiç
- Prof. Dr. Feridun Nafiz Uzluk
- Prof. Dr. Zafer Paykoç
- Prof. Dr. Hâmi Kocaş
- Prof. Dr. Behçet Kamay
- Prof. Dr. Kâzım Aras
- Prof. Dr. Vefik Vassaf Akan
- Prof. Dr. İzzet Kantemir
- Prof. Dr. Celal Ertuğ
- Prof. Dr. Abdülbaki Nusret Hızır
- Prof. Dr. İsmail Nafiz Alkan
- Prof. Dr. Selim Palavan
- Prof. Dr. Mustafa Santur
- Prof. Dr. Münir Ülgür
- Prof. Dr. Enver Berkmen
- Prof. Dr. Celal Saraç
- Doç. Dr. İbrahim Berkan
- Doç. Dr. Ziya Üstün
- Doç. Dr. Tahsin Artunkal
- Doç. Dr. Cihat Gürsan
- Doç. Dr. Baha Sezer
- Doç. Dr. Rauf Saygın
- Doç. Dr. Ercüment Bora
- Doç. Dr. Merih Odman
- Doç. Dr. Şinasi Güçhan
- Doç. Dr. Ferhan Berker
- Doç. Dr. Türkan Erbengi
- Doç. Dr. Halit Kayalı
- Doç. Dr. Rana Kartal
- Doç. Dr. Rahmi Çobanoğlu
- Doç. Dr. Bülent Köprülü
- Doç. Dr. Zahit İmre
- Doç. Dr. Halit Kemal Elbir
- Doç. Dr. Ferih Tongsir
- Doç. Dr. Necmettin Berkin
- Doç. Dr. İsmet Giritli
- Doç. Dr. Münir Aktepe
- Doç. Dr. Abdükadir Karahan
- Doç. Dr. Cevdet Perin
- Doç. Dr. Adnan Benk
- Doç. Dr. İsmail Yalçınlar
- Doç. Dr. Haldun Taner
- Doç. Dr. Aran Ersümer
- Doç. Dr. Eyüp Kömürcüoğlu
- Doç. Dr. Orhan Bolak
- Doç. Dr. Necibe Saraçoğlu
- Doç. Dr. İsmail Utkular
- Doç. Dr. Mehpare Helibronn
- Doç. Dr. S. Bayramoğlu
- Doç. Dr. S. Nigâr
- Doç. Dr. Memduh Yaşa
- Doç. Dr. Mukbil Özyörük
- Doç. Dr. Şerif Baştav
- Doç. Dr. Enver Bostancı
- Doç. Dr. Belma Çakmur
- Doç. Dr. Necip Berksan
- Doç. Dr. Alaattin Orhon
- Eylemsiz Doç. Dr. Servet Güvener
- Eylemsiz Doç. Dr. Yusuf Keçeci
- Eylemsiz Doç. Dr. Arsan Zarfçı
- Başasistan Dr. İhsan Ünlüer
- Başasistan Dr. Fikret Avunduk
- Başasistan Dr. Kemal Aydınlıoğlu
- Başasistan Dr. Orhan Ternar
- Başasistan Dr. Selim Baruh
- Başasistan Dr. Mehmet Dinçöz
- Öğretim Görevlisi Dr. Fikret Ozansoy
- Asistan Dr. Yani Stomadiyadiz
- Asistan Dr. Ahmet Akdoğan
- Asistan Dr. Şevkiye İnalcık
- Asistan Aristidi Karyofili
- Asistan Ayhan Önder
- Asistan Aydın Aydıncı
- Asistan Slavço
- Asistan Özer Ozankaya
- Asistan Olcay Kansu
- Asistan Orhan Duru
- Asistan Atilla Tolun
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- "Milliyet Gazetesi Nerede olduğu bilinmeyen "Timsah" ortaya çıktı URL erişim tarihi:15 Haziran 2008". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2008.
- Üniversite Reformları 1946-1982 URL erişim tarihi:15 Haziran 2008 5 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Office Online ile görüntüle)
- "Radikal Gazetesi, Timsah'ın Midesindekiler URL erişim tarihi:15 Haziran 2008". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2008.
- Engizisyon Sorgucuları 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ragıp Zarakolu, Minidev.com. Erişim tarihi: 16.6.2008.
- "ODTÜ 50. yıl bildirisi URL erişim tarihi:15 Haziran 2008". 18 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2008.
- Üniversite Reformları 1946-1982 URL erişim tarihi:15 Haziran 2008 5 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Necla Tabak, Yüksek lisans.
- Haldun Taner'in Timsahı Demet Taner, Selçuk Erez, Bilgi Yayınevi / Yayınevi Genel Dizisi, ISBN 978-975-22-0244-3. Ideefixe.com. Erişim tarihi: 16.6.2008.
- /Üniversiteler öğretim üyelerinden bâzılarının vazifelerinden affına ve bâzılarının diğer fakülte ve yüksek okullara nakline dair Kanun, (Resmî Gazete ile ilânı : 28.10.1960 - Sayı : 10641) 1 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ek okumalar
- Beyaz kitap-147'ler Mes'elesi, Sermet Matbaası, İstanbul 1962.