Şafak (roman)

Şafak, 1975 yılında yazar Sevgi Soysal tarafından yazılmış ve 12 Mart tutuklamalarını konu edinen bir toplumcu-gerçekçi romandır.

12 Mart Muhtırası'ndan sonra başlayan tutuklamalara binaen, Adana'da bir kenar mahalledeki eve yapılan baskınla, romandaki olay örgüsü başlamaktadır. Baskınla gözaltına alınan Ali, Mustafa ve Oya devrimci gençlerdir. Ayrıca Ali'nin akrabası, avukat olan Hüseyin de eskiden İşçi Partisi'nin üyelerindendir. Gözaltında işkence gören bu kişilerden Mustafa ve Oya, sonunda devrimci kişiliklerini sorgulamaya başlarlar. Evli, iki çocuğu olan yazar Oya ile eski bir hükümlü öğretmen olan Mustafa, romanda 12 Mart tutuklanmalarında devrimci grupların uzun süre direnemeden pes etmelerini gösteren kişilerdir. İşçi olmadıkları için küçük burjuva hayatlarıyla, devrimci kimliklerinin çelişki içine düştükleri okuyucuya aktarılır. Emniyet müdürü Zekai, polis olan Abdullah, emekli albay olan fabrikatör Muzaffer, işkenceci ve caydırıcı eylemleriyle romanda kapitalist düzenin koruyucularını, faşizmi simgelerler.

Yazar, Sevgi Soysal, 12 Mart baskınlarının ve işkencelerinin sonucunda, ideolojik kimlikleriyle, küçük burjuva kimlikleri arasında çelişkiye düşen devrimcilerin, rejime boyun eğmelerini gösterme çabasındadır.