Üstün satranç

Üstün satranç, 1978 yılında Maxwell Lawrence tarafından bulunmuş bir satranç türevidir.[1] Daha sonra ortaya çıkan ve daha az sayıda açılış durumuna izin veren Satranç960 (ya da Fischer'in Rastgele Satrancı) oyununun da ilham kaynağıdır.

Üstün satranç. Pek çok olası açılış durumundan birisi.

Üstün satrançta piyonların dışındaki taşların başlangıç konumları, filler farklı renkte karelerde olmak şartıyla, rastgele olarak belirlenir. Ortaya çıkabilecek olası açılış durumunun sayısı 8.294.400'dür. Satranç960 oyununda ise siyah ve beyazın taşları birbirinin yansıması gibi olduğu ve şah her zaman kalelerin arasında bulunduğu için 960 olası başlangıç durumu vardır. Üstün satrançta rok hamlesi yoktur ancak oyuncu ilk hamlesinde kendisine göre en arka sırada bulunan iki taşın yerini değiştirebilir.

Satranç960'tan farklı olarak üstün satrançta siyah ve beyazın açılış konumları birbirinin yansıması olmadığı için bir taraf diğerine göre daha iyi durumda oyuna başlayabilir. Bu eşitsizliği gidermenin bir yolu tek yerine çift oyun oynamak ve aynı açılış konumlarıyla her oyuncunun hem siyah hem de beyaz ile oynamasıdır. Çift oyunun sonunda kazanmak için oyuncu en azından bir oyunu kazanmalı ve diğerinde de berabere kalmalıdır. Bir diğer eşitleme yolu ise durumu iyi olan renkte taşları seçmek isteyen oyuncunun karşı tarafa başlangıçta fazladan hamle yapma hakkı tanımasıdır.