Âdile Sultan

Âdile Sultan (d. 23 Mayıs 1826 - ö. 12 Şubat 1899), Türk Divan edebiyatı şairi. Sultan II. Mahmut'un kızı, Sultan Abdülmecid'in kız kardeşi.

Âdile Sultan
Eş(leri) Damad Mehmed Ali Paşa
Çocukları Hayriye Hanımsultan
Sıdıka Hanımsultan
Aliye Hanımsultan
Sultanzade İsmail Bey
Hanedan Osmanlı Hanedanı
Babası II. Mahmud
Annesi Zernigâr Kadınefendi
Doğum 23 Mayıs 1826(1826-05-23)
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 12 Şubat 1899 (72 yaşında)
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Defin Hüsrev Paşa Türbesi, Eyüpsultan, İstanbul
Dini İslam
Günümüzde müze olarak faaliyet gösteren Galata Mevlevîhânesi'nin avlusundaki 1846/47 tarihli Âdile Sultan Şadırvanı ve Kitabesi.

Hayatı

Âdile Sultan 1826 yılında, İstanbul'da, Sultan 2. Mahmut ile eşlerinden Zernigar Sultan'ın kızı olarak doğdu. Babası Sultan 2. Mahmut sanatçı kişiliği ile öne çıkmış, özellikle hat ve musiki ile yakından ilgilenmiş bir padişahtı. Âdile Sultan sarayda çok iyi bir eğitim görmüş, daha sonra da Kaptan-ı Derya Mehmet Ali Paşa ile evlenmiştir. Mehmet Ali Paşa daha sonra sadrazam olacak, ama çiftin mutlu evliliği ciddi kayıplarla yüzleşecektir. Öncelikle üç çocuklarını kaybederler, daha sonra Mehmet Ali Paşa ölür, son olarak da genç kızı Hayriye Hanım Sultan vefat eder. Ölümlerle sarsılan Adile Sultan yoğun bir kedere gömülür, Nakşibendi tarikatına girer. 12 Şubat 1899'da vefat eder. Mezarı İstanbul Eyüpsultan'da, Bostan İskelesi yakınında, Hüsrev Paşa Türbesinde, kocası Mehmed Ali Paşa ile birliktedir.[1]

Dudullu'da çeşme yaptırmıştır. Günümüzde çeşme Alemdağ caddesi üzerindedir. ADİLE SULTAN ÇEŞMESİ (H.1143- M.1730)

Çalışmaları

Döneminin kadın şairleri Leylâ ve Fıtnat hanımlardan yetenek ve teknik bakımdan daha az başarılı sayılsa da Âdile Sultan özellikle Osmanlı tarihine tuttuğu ışık nedeniyle önemlidir. Babası, annesi, kardeşleri ve çevresi hakkında yazdıkları dönemin saray erkanının ve yönetiminin anlaşılmasına yardımcı olur. Bunun dışında Adile Sultan'ın önemli bir vasfı da Osmanlı hanedanından Divan tertip etmiş tek kadın şair olmasıdır. Ayrıca I. Süleyman (Kanuni Sultan Süleyman) Divanı'nın basılmasını sağlamıştır.

Hayatında bir dönüm noktası teşkil eden kayıplarının etkisini şiirlerinde görmek mümkündür; Çocuklarının ve eşinin arkasından hissettiği hüznü çeşitli şiirlerinde yoğun bir biçimde işlemiştir. Aruzun yanı sıra hece vezniyle (ölçüsü) de şiirler yazmıştır. Şiirlerinde Yunus Emre, Fuzûlî ve Şeyh Gâlip gibi ünlü şairlerin etkisini görmek mümkündür. Şiirleri 1996'da "Adile Sultan Dîvânı" ismiyle yayımlanmıştır.

Eserlerinden örnekler

Gazel

Aşkta kanun imiş âşıklara cevr eylemek
Âşık oldur kim cefâ-yı yâre sabretmek gerek

Aşk nâz ü şîve evvel gösterir âşıklara
Âşık ol demde ona cânı fedâ etmek gerek

Âşıkın ancak murâdı dostunun maksûdudur
Çekse de bin derd ü mihnet hep sebât etmek gerek

Arzû-yı dü-cihândan geçmedir aşka nişân
Terk-i cân edip reh-i cânâna azm etmek gerek

Âftâb-âsâ bilip her zerresin nûr-ı safâ
Her belâ dosttan gelir kim merhabâ etmek gerek

Havf-ı a'dâ eylemez olan müsellah aşk ile
Yanmadan Hakka erilmez pertev-i tevhîd gerek

Nefsle cehd et tecellî eylesin aşk-ı Hudâ
Beyt-i kalbi Âdile ma'mûr ü pâk etmek gerek

Kaynakça

  1. Haskan, Mehmet Nermi:Eyüplü Meşhurlar, Eyüp Belediyesi Yayınları, cilt.2, s. 29., İstanbul 2014

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.