Çankaya

Çankaya, Türkiye Cumhuriyeti'nin İç Anadolu Bölgesi'nde, Ankara iline bağlı bir ilçe.[1] Ankara ilinin orta kesiminde bulunan ilçe,[2] Ankara'nın başkent olması ile birlikte Türkiye'nin yönetim merkezi durumuna gelmiştir.[1] Çankaya, yerleşik nüfusu 925.828 kişi itibarıyla Ankara'nın ikinci, Türkiye'nin nüfus bakımından dördüncü en büyük ilçesi konumundadır. Türkiye'nin en kalabalık ilçelerinden biri olarak pek çok ilden nüfusu daha fazladır.[3][4] Gün içinde nüfusu iki milyona kadar çıkabilmektedir.[1] 102 lise ve 13 üniversitesi ile ilçe önemli bir eğitim kentidir.[5][6][7]

Başlığın diğer anlamları için Çankaya (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Çankaya
İlçe
Kızılay Meydanı

Ankara
Ülke Türkiye
İl Ankara
Coğrafi bölge İç Anadolu Bölgesi
Coğrafi bölüm Yukarı Sakarya
İdare
 • Kaymakam Aydın Ergün
 • Belediye başkanı Alper Taşdelen (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam 1,157 km² (446 mil²)
Rakım 1,000 m (3.000 ft)
Nüfus
 (2018)
 • Toplam 920,890
 • Kır
 -
 • Şehir
 -
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
Posta kodu 06650
İl alan kodu 0312
İl plaka kodu 06
Resmî site
cankaya.bel.tr
Çankaya

Tarihçe
Ayrıca bakınız: Ankara tarihi

Çankaya sırasıyla Hatti, Hititler, Frigyalılar Lidyalılar, Pers İmparatorluğu, Makedonya Krallığı, Galatlar, Roma İmparatorluğu, Doğu Roma İmparatorluğu, Büyük Selçuklu İmparatorluğu, Anadolu Selçuklu Devleti, Ahiler ve Osmanlı İmparatorluğu dönemlerini yaşamıştır.[8] 19. yüzyılda önemini kaybeden yerleşim, 20. yüzyılın başlarında Bağdat Demiryolu'nun yapılması, daha sonra Mustafa Kemal Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı'nı buradan yönetmesi ile gelişti. Ankara'nın 13 Ekim 1923 tarihinde yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin başkenti olmasının ardından gelişen Çankaya, 15 Haziran 1936 tarihinde 3012 Nolu Kanun ile ilçe statüsüne erişmiştir.[9][10] Ayrıca, bu tarihte Elmadağ ve Gölbaşı bucakları Çankaya ilçesine bağlanmıştır. 1960 yılında bucak teşkilatının kaldırılmasıyla Kayaş, Cebeci, Bahçelievler ve Dikmen bucakları bu statülerini kaybetmiştir. 30 Kasım 1983 tarihinde Çankaya sınırlarına dahil olan Gölbaşı ve Mamak ilçe statüsüne kavuşarak Çankaya'dan ayrılmıştır.[11]

Coğrafya

Çankaya, İç Anadolu Bölgesi'nin kuzeybatısındaki Yukarı Sakarya Bölümü'nde yer alır. Çankaya'nın doğu ve kuzeydoğusunda yine Ankara iline bağlı Mamak ve Altındağ, güneyinde Gölbaşı, batısında ise Etimesgut ilçeleri bulunur.[12] Çankaya, Orta Anadolu'nun düzlükleri ortasında kayalık bir alanda kurulmuştur. Bu kayalık alan, artık kentin merkezinde küçük bir ada niteliğindedir. Bu adayı yükseltiler çevreler, ortada bir çanak bırakırlar. Eskiden bataklık olan bu çanak, Cumhuriyet döneminde kurutularak yerleşime açılmıştır.[13]

Mahalleler

Çankaya'nın 124 mahallesinin 99'u merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 710.283 kişi   (% 77) yaşamaktadır. En uzak mahallesi ise 57,3 km uzaklıktaki Akarlar'dır. İlçede nüfusu en fazla olan, 30.111 kişi ile Birlik mahallesidir.  Çankaya'nın nüfusu 2017 yılında % 0,31 artmıştır.**

Çankaya ilçesinin mahallelerinin ilçeye uzaklığı, rakımı[14] ve nüfusu

Sıra Mahalle Km* Rakım(m) Nüfus
2016[15] 2017[16] 2018 2019
1 100. Yıl 3,1 948 5.775 5.681
2 50. Yıl 7,7 986 933 707
3 Akpınar 9,2 1143 12.387 12.454
4 Anıttepe 3,3 872 4.822 4.945
5 Arka Topraklık 3,7 886 2.554 2.592
6 Aşağı İmrahor 6,6 927 193 200
7 Aşağı Öveçler 4,6 981 8.402 8.239
8 Aşıkpaşa 5,2 933 8.413 8.596
9 Ata 6,8 948 12.128 12.061
10 Aydınlar 5,6 964 6.253 6.132
11 Ayrancı 2,8 916 18.382 17.847
12 Aziziye 4,3 931 11.583 11.520
13 Bademlidere 5,3 933 1.886 1.935
14 Bağcılar 5,1 933 2.557 2.591
15 Bahçelievler 4,0 895 11.615 11.412
16 Balgat 3,9 899 3.445 3.649
17 Barbaros 3,2 916 6.017 5.994
18 Bayraktar 4,4 938 4.640 4.565
19 Birlik 5,7 947 30.251 30.111
20 Boztepe 5,1 933 1.910 1.736
21 Büyükesat 5,4 943 8.495 8.582
22 Cebeci 3,7 873 4.949 4.960
23 Cevizlidere 6,3 933 13.348 13.335
24 Cumhuriyet 0,8 871 89 92
25 Çamlıtepe 2,5 876 6.594 6.408
26 Çankaya 3,2 923 8.074 8.196
27 Çiğdem 7,4 940 14.572 14.594
28 Çukurambar 6,2 915 13.405 13.283
29 Devlet 4,7 903 7.039 9.622
30 Dilekler 3,6 867 894 740
31 Doğuş 2,6 910 2.983 2.912
32 Ehlibeyt 5,6 918 3.021 2.976
33 Emek 5,2 890 23.816 23.606
34 Ertuğrulgazi 3,8 873 7.011 6.874
35 Erzurum 3,6 867 3.130 2.933
36 Esatoğlu 1,8 889 3.651 3.547
37 Eti 4,2 882 1.783 1.814
38 Fakülteler 3,1 865 6.363 6.195
39 Fidanlık 2,3 874 1.201 1.158
40 Gaziosmanpaşa 3,0 916 3.846 3.778
41 Gökkuşağı 7,1 952 8.520 8.471
42 Göktürk 3,1 904 3.971 3.809
43 Güvenevler 2,8 914 9.904 9.731
44 Güzeltepe 5,0 938 6.225 6.143
45 Harbiye 4,0 933 21.753 21.108
46 Hilal 6,7 1.003 6.743 6.600
47 Huzur 6,9 974 17.125 17.052
48 İleri 2,8 882 4.568 4.364
49 İlkadım 4,6 934 14.004 13.733
50 İlkbahar 7,4 1188 5.520 6.563
51 İlker 7,5 994 3.393 3.356
52 İncesu 2,4 882 3.447 3.380
53 İşçi Blokları 6,8 926 18.277 18.039
54 Karapınar 8,0 982 9.216 9.307
55 Kavaklıdere 1,9 891 6.912 6.675
56 Kazım Özalp 5,2 938 5.231 5.222
57 Keklikpınarı 7,9 981 14.034 14.034
58 Kırkkonaklar 6,2 945 17.279 17.332
59 Kızılay 0,3 880 1.675 1.356
60 Kızılırmak 5,0 907 6.577 6.494
61 Kocatepe 0,9 879 679 631
62 Korkutreis 3,4 889 1.296 932
63 Küçükesat 2,5 912 2.831 2.770
64 Kültür 2,2 879 4.317 4.024
65 Malazgirt 6,2 986 5.755 5.928
66 Maltepe 3,2 892 9.538 9.302
67 Mebusevleri 3,5 891 4.459 4.455
68 Meşrutiyet 0,7 877 872 867
69 Metin Akkuş 6,6 976 3.090 3.003
70 Metin Oktay 3,7 911 4.803 4.801
71 Mimar Sinan 3,4 896 3.345 3.313
72 Muhsin Ertuğrul 2,9 918 3.456 3.338
73 Murat 3,9 939 3.755 3.609
74 Mustafa Kemal 7,9 889 7.664 7.235
75 Mürsel Uluç 7,3 1.021 18.073 18.003
76 Naci Çakır 5,4 943 10.128 10.061
77 Namık Kemal 0,4 880 146 111
78 Nasuh Akar 4,4 919 3.812 3.804
79 Oğuzlar 4,7 910 7.322 7.316
80 Osman Temiz 5,8 964 10.432 10.196
81 Ön Cebeci 2,4 880 4.871 4.767
82 Öveçler 4,7 956 9.070 9.022
83 Remzi Oğuz Arık 2,0 896 5.607 5.525
84 Sağlık 2,3 873 681 703
85 Sancak 6,4 994 11.223 11.119
86 Seyranbağları 2,5 899 6.938 6.928
87 Sokullu Mehmet Paşa 4,5 952 9.477 9.131
88 Söğütözü 6,3 918 5.679 5.800
89 Şehit Cengiz Karaca 6,1 957 8.073 8.013
90 Şehit Cevdet Özdemir 5,2 947 9.014 8.763
91 Tınaztepe 2,4 891 5.893 5.694
92 Topraklık 3,1 872 1.711 1.708
93 Umut 3,6 921 8.053 7.963
94 Yıldızevler 5,7 956 12.679 12.560
95 Yukarı Bahçelievler 3,0 895 16.573 16.500
96 Yukarı Dikmen 8,8 1.054 9.051 8.777
97 Yukarı Öveçler 6,0 931 4.312 3.987
98 Yücetepe 1,4 887 5.429 5.681
99 Zafertepe 3,3 903 2.721 2.602
Çankaya (Merkez) 715.612 710.283
100 Ahlatlıbel 18,0 1.175 3.459 7.840
101 Akarlar 57,3 1.114 45 41
102 Alacaatlı 22,1 963 20.787 25.603
103 Aşağı Dikmen 10,2 1.131 11.610 11.147
104 Beytepe 14,6 960 5.904 9.368
105 Çavuşlu 49,5 1.258 290 269
106 Çayyolu 18,0 884 5.431 5.392
107 Dodurga 27,2 1.052 8.963 9.163
108 Evciler 35,9 1.210 199 184
109 Karahasanlı 51,7 1.201 286 277
110 Karataş 14,5 1.144 767 738
111 Konutkent 18,6 874 7.826 8.191
112 Koru 16,3 970 14.879 14.805
113 Kömürcü 31,9 1.155 111 112
114 Mutlukent 15,1 977 18.020 18.420
115 Oran 20,1 1.178 12.129 12.166
116 Orta İmrahor 9,5 1.005 293 273
117 Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı 17,3 890 19.529 19.421
118 Tohumlar 39,5 1.323 156 167
119 Ümit 15,3 873 13.691 13.751
120 Üniversiteler 11,9 896 29.610 27.903
121 Yakupabdal 19,7 937 5.066 4.839
122 Yaşamkent 20,6 907 23.571 20.796
123 Yayla 57,4 1.417 214 206
124 Yeşilkent 9,2 1.068 671 644
Çankaya (Merkez dışında) 203.507 211.716
Çankaya (ilçe) 919.119 921.999

* Km,  kaymakamlığa olan uzaklıktır.

** TÜİK 01 Şubat 2018 verileri

Semtler

İklim

İlçede karasal iklim hüküm sürmektedir. Kışları soğuk ve kar yağışlı, yazları sıcak ve kuraktır. Kışları kuru bir ayaz görülür. İlkbahar mevsiminde kırkikindi olarak adlandırılan yükselim yağışları düşer. İç Anadolu Bölgesi'nde Türkiye'nin en az yağış alan bölümü[17] olduğu için ilçede yılın üçte biri güneşli geçer.[13] Ankara il merkezi'nin yıllık yağış ortalaması 404,5 milimetredir. En çok yağış 51,8 mm ile mayıs ayında düşerken, en az yağış 14,4 mm ile ağustos ayında düşer.[18]

 Ankara iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 16 19 25 30 33 37 40 42 35 32 24 17 42
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 1 4 10 15 20 24 27 28 24 18 10 4 15
Ortalama sıcaklık (°C) 0,4 1,9 6,0 11,2 15,9 19,9 23,4 22,9 18,5 12,9 6,6 2,3 10
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) −6 −5 −1 3 6 9 12 12 8 3 −1 −3 3
En düşük sıcaklık (°C) −31 −31 −27 −11 −6 2 3 3 −2 −8 −18 −25 −31
Ortalama yağış (mm) 40 31 36 51 52 39 17 15 18 32 36 48 415
Kaynak: Worldweather.org[19] Weatherbase.com,[20][21]

Nüfus
Botanik Parkı
Kuğulu Park

Ankara ilinin en yüksek ikinci nüfusuna sahip ilçesi olan Çankaya'nın nüfusu 2020 sayımlarına göre 925.828 kişidir.[22] İlçe ayrıca Türkiye'nin de nüfus bakımından en büyük dördüncü ilçesi konumundadır. 2000 nüfus sayımında 769.331 olan nüfus 21 yılda yaklaşık 156.497 kişi artmıştır. Bir milyona yaklaşan nüfusun 445.235'i erkek; 480.593'ü kadındır. Nüfusun tamamı kentte yaşar.[22]

Yıl Toplam Şehir Kır
1965[23]496.953470.45426.499
1970[24]683.210653.29029.920
1975[25]927.809895.00532.804
1980[26]968.668921.88246.786
1985[27]667.351665.1282.223
1990[28]714.330712.3042.026
2000[29]769.331758.49010.841
2007[30]792.189792.189veri yok
2008[31]785.330785.330veri yok
2009[32]794.288794.288veri yok
2010[33]797.109797.109veri yok
2011[34]813.339813.339veri yok
2012[35]832.075832.075veri yok
2013[36]914.501914.501veri yok
2014[37]913.715913.715veri yok
2015[38]922.536922.536veri yok
2016[39]919.119919.119Veri yok
2019[40]944.609944.609veri yok

Eğitim

Yüksek nüfusu nedeniyle birçok ilköğretim okulu ve liseye sahip olan Çankaya genel olarak bir öğrenci kenti görünümündedir. İlçede yüzden fazla ilköğretim kurumunun yanında,[5] onlarca lise bulunmaktadır.[6]

Üniversiteler

Çankaya'daki on adet üniversitede yüz bini aşan öğrenci yüksek öğrenim görmektedir.[41] Türkiye'nin önemli üniversitelerinden birçoğu ile birlikte vakıf üniversiteleri ilçede yer almaktadır.[42] Dünya'nın en iyi bin üniversitesi listesinde, Türkiye'den dereceye giren iki üniversiteden biri Çankaya'dadır.[43] Kentte birçok üniversitenin yanı sıra, üniversite hastaneleri, fakülteler gibi üniversite alt kuruluşları bulunmaktadır. Çankaya'daki üniversitelere sadece Ankara'dan değil, Türkiye'nin dört köşesinden ve ülke dışından öğrenciler gelmektedir.[44][45][46] Çankaya'daki üniversiteler şunlardır:

Devlet: Ankara Üniversitesi[47], Gazi Üniversitesi[48], Hacettepe Üniversitesi[49], Orta Doğu Teknik Üniversitesi[50]
Vakıf: Bilkent Üniversitesi[51], Çankaya Üniversitesi[52], TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi[53], Ufuk Üniversitesi[54], TED Üniversitesi[55]
Askeri: Kara Harp Okulu[56]

Kültür

Müzeler
Ayrıca bakınız: Ankara'daki müzeler
Pembe Köşk

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün mozolesinin bulunduğu Anıtkabir, Atatürk'e ait eşyaların da sergilendiği bir müze olarak ilçe sınırları içerisinde yer alır. İsmet İnönü Evi, Türkiye Cumhuriyeti 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün 1925’ten 1973’te ölümüne kadar 48 yıl yaşamış olduğu yer olarak, müze biçiminde varlığını sürdürmektedir. Orta Doğu Teknik Üniversitesi içerisinde yer alan ODTÜ Bilim ve Teknoloji Müzesi'nin kuruluş amacı; MÖ 7000 yılından beri Anadolu'da gelişen teknolojinin tarihini belgelemek ve günümüz teknolojisini sergilemektir. Türkiye Büyük Millet Meclisi yerleşkesinde yer alan Atatürk ve Meclis Müzesinde, 1920 ve 30'lardan kalma, Meclis, İnkılaplar ve Atatürk ile ilgili çeşitli belge ve fotoğraflar teşhir edilmektedir. Beşevler'de yer alan Atatürk Eğitim Müzesinde, Türk Eğitim Tarihi ile ilgili belge, eşya, kitap teşhir salonları, kütüphane ve Başöğretmen Atatürk arşivi bulunmaktadır. MTA Tabiat Tarihi Müzesinde, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü'nün kuruluşundan bugüne kadar yapılmış jeolojik çalışmalar sırasında bulunan mineraller, taş örnekleri, fosiller sergilenmektedir. TRT Müzesinde, 1981 yılında eski radyo malzemeleri toplanarak sergilenmektedir. Jandarma'nın tarihini ve bugününü her yönüyle tanıtmak ve korumak amacıyla kurulan Jandarma Müzesi, Jandarma Eğitim Komutanlığı içerisinde yer almaktadır. [57] İlçede ayrıca Gazi Üniversitesi bünyesinde Gazi Üniversitesi Resim Heykel Müzesi ve Gazi Üniversitesi Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi, Ankara Üniversitesi bünyesinde Oyuncak Müzesi bulunur.[58]

Şenlikler

İlçe, Ankara'da gerçekleştirilen kültürel organizasyonların merkezi konumundadır. Bu faaliyetlerin birçoğu geleneksel hale gelmiştir. Çankaya'daki sinema alanındaki önemli organizasyonlardan biri Ankara Uluslararası Film Festivali'dir.[59] 1998 yılından beri düzenlenen festival, belgesel, uzun film ve kısa film yarışmaları barındırır. Yaklaşık 17 dalda ödül dağıtılır.

Tiyatro alanındaki önemli bir şenlik, Toplumsal Araştırmalar Kültür ve Sanat İçin Vakıf tarafından 1996 yılından beri gerçekleştirilen Uluslararası Ankara Tiyatro Festivali'dir.[60]

Kore'de Savaşan Türkler Anıtı

Bunların haricinde Çankaya'da 1983'ten beri Ankara Uluslararası Müzik Festivali[61] ve 1996'dan beri de Ankara Caz Festivali gerçekleştirilir.[62]

Anıtlar
Ayrıca bakınız: Ankara'daki anıtlar ve heykeller

Çankaya'da irili ufaklı birçok tarihî ya da modern anıt bulunmaktadır. Bunların en önemlilerinden biri Kızılay Meydanı'ndaki, Emniyet Anıtı olarak da bilinen Güvenpark Anıtı'dır. Anıt, 1935 yılında Prof. C. Hozlmeister ve Prof. J. Thorak'a yaptırılarak Türk Polis Teşkilatı'na hediye edilmiştir. Projesi Prof. C. Hozlmeister tarafından çizilen anıtın kabartma ve heykelleri Prof. J. Thorak ve Anton Hanak tarafından yapılmıştır.[63] Özellikle Kızılay çevresindeki Sakarya ve Yüksel Caddelerinde birçok heykel bulunmaktadır. Bunların başlıcaları Taşankara ve Barış Heykeli'dir. Heykeltıraş Burhan Alkar tarafından 1979'da taştan yapılan Barış Heykeli, Sakarya Caddesi yaya bölgesinde bulunmaktadır. Genç bir kız ile erkeğin birlikte uçurdukları güvercin, özgürlük ve barışı simgelemektedir.[64] Bu heykel gibi Taşankara da Danimarkalı heykeltıraş Jørgen Haugen Sørensen tarafından 1992 yılında yapılmış ve Sakarya Caddesi yaya bölgesine konmuştur.[64]

4.30 metre yüksekliğindeki mermer Mimar Sinan Anıtı ise Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nin önünde bulunmaktadır. Eserde Mimar Sinan kendine özgü kıyafetleriyle ayakta dururken resmedilmiştir. Bu anıt 1956 yılında heykeltıraş Hüseyin Anka Özkan'a yaptırılmıştır.[65]

Modern yapı ve yapıtlar

Çankaya'da 80'li yıllardan itibaren inşa edilen önemli eserler arasında, sadece ilçenin değil Ankara'nın da simgesi olan Atakule, Kocatepe Camii ve Hitit Güneş Kursu Anıtı sayılabilir. Atakule İş Merkezi, Ankara'nın başkent oluşunun 66. yıldönümü nedeniyle 13 Ekim 1989'da açılmıştır. Ankara'nın ilk, Türkiye'de açılan ikinci alışveriş merkezi olan Atakule, 125 m yüksekliğe ve kulenin tepesinde döner restorana sahiptir.[66]

Kocatepe semtindeki Kocatepe Camii'nin yapımına 1967 yılında başlanmış ve 1987 yılında bitirilmiştir. 88 m uzunluğunda dört minaresi vardır.[67]

Çankaya Köşkü
Ana madde: Çankaya Köşkü

1924 - 2014 yılları arası Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanları'nın ikamet etmiş olduğu köşktür. 2014 yılından itibaren Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanları'nın resmî konutunun Cumhurbaşkanlığı Külliyesi olmasıyla Çankaya Köşkü artık Türkiye Cumhuriyeti Başbakanları tarafından kullanılmaktadır. Çankaya Köşkü, Ankara'nın merkezi olan Kızılay Meydanı'nın yaklaşık 5 kilometre güneyindedir ve rakımı 1,071 metredir.

Ankara'nın yüksek bir tepesinde yer alan köşk, Kasabyan adlı bir Ermeni tüccar tarafından 1800'lü yılların son çeyreğinde bir bağevi olarak yaptırıldı. Sonrasında kentin zengin ailelerinden Bulgurzadeler'in eline geçti. Ankara Müftüsü Rıfat Efendi'nin gayretleriyle halk arasında 4500 lira toplanıp, Bulgurzade Tevfik Efendi'den satın alınan köşk, Mustafa Kemal Atatürk'e hediye edildi.

Mustafa Kemal Atatürk, 1921 yılında buraya yerleşmiştir. 1924 yılında Mimar Vedat Bey ve Mimar Arif Hikmet Bey'in yapmış olduğu ilavelerle köşk bugünkü halini almıştır.[68][69]

Altyapı

Ulaşım
Ankara Kent Metro Ağı Haritası

İlçe Ankara'nın merkezinde bulunmaktadır.[58] İlçe içi ulaşımı kolaylaştıran 4 adet faal, 2 adet de inşaat halinde olan metro vardır.[70] Metro güzergâhları Dikimevi - Söğütözü, M1 Kızılay - Batıkent, M2 Kızılay - Koru , M3 Batıkent - Törekent,M4 Gar - Gazino, M5 Gar - Esenboğa Havalimanı hatları üzerinde konumlanmıştır. Bu metrolar Çankaya'yı, Yenimahalle, Altındağ, Etimesgut, Sincan, Keçiören, Pursaklar, Çubuk ilçelerine bağlar. Yapımına 1992 yılında başlanan Ankaray metrosundan Ankara Şehirlerarası Otobüs Terminali'ne direkt geçiş vardır.[71][72] Sincan-Kayaş Banliyö Tren Hattı'nın ilçe üzerinden geçen istasyonları mevcuttur. İlçeye havayolu ile ulaşım, 28 km mesafede bulunan, Çankaya'nın kuzeydoğusundaki Esenboğa Uluslararası Havalimanı ile mümkündür.[73]

Yönetim

İdari bölünme

1936 yılında Ankara'nın merkez ilçesi olan Çankaya, 1983 yılında Çankaya, Altındağ, Yenimahalle, Mamak ve Keçiören olmak üzere beş ilçeye bölünmüştür. 1960 yılında Elmadağ, Çankaya'dan ayrılarak ilçe olmuştur. 1983 yılında ise Çankaya'dan Mamak ve Gölbaşı ayrılarak iki yeni ilçe kurulmuştur. 1984 yılında Ankara Büyükşehir Belediyesi kurulmuş, Çankaya da bu belediyeye bağlı bir metropol olmuştur.[74] İlçe bir belediye başkanlığına ve bir kaymakamlığa bağlıdır. İlçede 124 tane mahalle vardır.[75]

Kaymakamlar
#AdBaşlama TarihiBitiş Tarihi#AdBaşlama TarihiBitiş Tarihi
1Haluk Nihat Pepeyi28 Şubat 19366 Haziran 19382Daniş Yurdakul6 Ocak 193810 Kasım 1941
3Necmettin Ergün1 Aralık 19412 Nisan 19424Cemal Dinç27 Ağustos 19423 Kasım 1943
5Cemal Gönenç6 Ocak 19448 Şubat 19476Ekrem Güvenç13 Şubat 194710 Mayıs 1949
7Asım Sağıroğlu11 Mayıs 194915 Kasım 19518İbrahim Öztürk5 Mayıs 19541 Aralık 1955
9M. Kemal Yılmaz20 Ocak 195628 Mayıs 196010Selahattin Özaltan8 Mayıs 196025 Ekim 1961
11Faruk Cemal Vefkioğlu20 Kasım 196127 Ocak 196512S. Zeki Köseoğlu12 Ağustos 196530 Kasım 1968
13Ömer Haliloğlu13 Kasım 19686 Ekim 197114Tacettin Özünçer6 Ekim 197129 Eylül 1977
15Agah Büyüksağış12 Aralık 197715 Şubat 197816Fevzi Baysan19 Haziran 19787 Aralık 1979
17İ. Cahit Ertan18 Şubat 198011 Nisan 198418N. Kemal Eren17 Eylül 198415 Eylül 1988
19Çetin Yücel15 Eylül 19883 Eylül 199220T. Fikret Saygılı3 Eylül 199221 Mart 1994
21A. Namık Tekin8 Haziran 199419 Eylül 199622E. Selçuk Botsalı19 Eylül 199617 Ekim 2001
23M. Yıldırım Kadıoğlu17 Ekim 20016 Kasım 200624M. Hulusi Arat7 Kasım 200618 Eylül 2011
25Mehmet Ali Yıldırım18 Eylül 20118 Ekim 201426Aydın Ergün8 Ekim 2014- [76]

İlçe 1936 yılında ilçe statüsüne kavuştuğundan beri 26 tane kaymakam görev başına gelmiştir. İlk kaymakam H. Nihat Pepeyi 1936 ile 1938 yılları arasında görev yapmıştır. İlçede şu ana dek hiç kadın kaymakam olmamıştır. İlçenin şu anki kaymakamı Mehmet Ali Yıldırım'dan sonra 2014'te göreve başlayan Aydın Ergün'dür.[76]

Belediye başkanları
YılAdParti
1984Erdoğan YavuzlarANAP
1989M. Doğan TaşdelenSHP
1994M. Doğan TaşdelenSHP
1999Haydar YılmazCHP
2004Muzaffer EryılmazCHP
2009Bülent TanıkCHP
2014Alper TaşdelenCHP
2019 Alper Taşdelen CHP

Çankaya Belediye Başkanlığı, 1963 yılından itibaren on iki seçimden dokuzunu CHP ya da SHP kazanmıştır. Geriye kalan üç yönetimin ikisi bağımsız, biri Anavatan Partisi'ne mensuptur. Belediye başkanlığını son yapılan seçimler sonucunda CHP'li Alper Taşdelen kazanmıştır.[77]

Kardeş kentler

Kardeş kentler:

Ön protokol imzalayanlar:

Görüntüler

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  • Küçük Asya'nın Bin Yüzü: Ankara, Dost Yayınları, ISBN 975-298-173-9
  • Ankara, Başkentin Tarihi, Arkeolojisi, Mimarisi, Ankara Enstitüsü Vakfı Yayınları, ISBN 975-95848-3-2
  • Antik Ankara, Haluk Sargın, ISBN 975-288-886-0
  • Turistik Ankara, Mehmet Hengirmen, Engin Yayınları, ISBN 975-320-123-0

Dipnotlar
  1. "Çankaya Kaymakamlığı sitesi İlçe Tanıtımı bölümü". 13 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2009.
  2. Ankara districts görüntüsünde görüldüğü gibi
  3. Bu illere örnek olarak; Tunceli, Hakkâri ve Karaman sayılabilir.
  4. "İşte Türkiye'nin en kalabalık 10 ilçesi - Sayfa 6". CNN Türk. 11 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
  5. "Çankaya Millî Eğitim Müdürlüğü ilkokullar sayfası". 14 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2009.
  6. "Çankaya Millî Eğitim Müdürlüğü liseler sayfası". 14 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2009.
  7. "YÖK Universiteler". www.yok.gov.tr. 20 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
  8. Dünya Tarihi Atlası. ODTÜ Yayıncılık. ISBN 975-95848-3-2.
  9. "İl ve İlçe Kuruluş Tarihleri" (PDF). İçişleri Bakanlığı, İller İdaresi Genel Müdürlüğü, İl Genel İdaresi Daire Başkanlığı, İl İdaresi ve Mülki Bölümler Şubesi. 2018. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020.
  10. "Çankaya Kaymakamlığı Tarihçesi". 13 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2009.
  11. "TARİHÇE". Çankaya Belediyesi. 6 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020.
  12. [[:File::Ankara districts.png|Ankara districts]] görüntüsüne göre
  13. "Çankaya Belediyesi". 19 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2009.
  14. Mahalle muhtarlıklarının rakımı temel alınmıştır.
  15. TÜİK 31 Ocak 2017 verileri
  16. TÜİK 1 Şubat 2018 verileri
  17. "Türkiye Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Aylık ve Yıllık Ortalama Yağış Dağılışı (1960-2000) sayfası". 27 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2009.
  18. "Türkiye Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara'nın Yıllık Toplam Yağış Verileri sayfası". 13 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2009.
  19. "Worldweather.org". 9 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2009.
  20. "Arşivlenmiş kopya". 7 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2010.
  21. "Türkiye Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü". 7 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2009.
  22. "TUİK istatistikleri". 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2016.
  23. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  24. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  25. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  26. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  27. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  28. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  29. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  30. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  31. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  32. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  33. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  34. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  35. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  36. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  37. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  38. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  39. "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
  40. "2019 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 16 Ekim 2019.
  41. "Çankaya Belediyesi resmi sitesi, kültürel yaşam bölümü". 8 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2009.
  42. "Örnek olarak ODTÜ dünyanın en iyi 438. üniversitesi seçilmiştir. Hürriyet Gazetesinin konuya ilişkin sayfası". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2009.
  43. "Hürriyet Gazetesi konuya ilişkin sayfası". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2009.
  44. "ODTÜ resmî sitesi, Erasmus ve Diğer Değişim Programları Yönergesi, Erasmus Kapsamında ODTÜ'ye Gelen Öğrenciler başlığı". 11 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2009.
  45. "E. Yağcı'nın konuya ilişkin makalesi" (PDF). Erişim tarihi: 21 Mayıs 2009.
  46. "Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi resmî sitesi, Sokrates/Erasmus başlığı". 26 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2009.
  47. "Ankara Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü". 20 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2009.
  48. "Gazi Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü". 16 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2009.
  49. "Hacettepe Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü". 14 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2009.
  50. "ODTÜ resmî sitesi, İletişim bölümü". 27 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2009.
  51. "Bilkent Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü". 2 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2009.
  52. "Çankaya Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü". 26 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2009.
  53. "TOBB ETÜ resmî sitesi, İletişim bölümü". 26 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2009.
  54. "Ufuk Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü". 22 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2009.
  55. "TED Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2012.
  56. "Kara Harp Okulu resmî sitesi, İletişim bölümü". 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2009.
  57. "Arşivlenmiş kopya". 28 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2009.
  58. "Kültür Bakanlığı, Ankara'nın ilçeleri sayfası". 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2009.
  59. "Film Festivali resmî sitesi". 21 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2009.
  60. "Tiyatro Festivali resmî sitesi". 21 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2009.
  61. "Müzik Festivali resmî sitesi". 23 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2009.
  62. "Caz Festivali resmî sitesi". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2009.
  63. "ankaraheykelleri.com". 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2009.
  64. Ankara Başkentin Tarihi, Arkeolojisi ve Mimarisi - ISBN 975-95848-3-2 - Ankara Enstitüsü Vakfı Yayınları - Sayfa:269
  65. "Kültür Bakanlığı, Ankara'nın Anıtları sayfası". 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2010.
  66. Mehmet Hengirmen. Turistik Ankara. Engin Yayınları. s. 86. ISBN 975-320-123-0.
  67. "T.C. Ankara Valiliği resmi sitesi, Camiler sayfası". 27 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2009.
  68. "Aksiyon dergisi, Kasapyan Köşkü'nden Çankaya'ya sayfası". 3 Eylül 2007. Erişim tarihi: 16 Haziran 2009.
  69. "Zaman gazetesi, Kasapyan Köşkü'nden Çankaya'ya sayfası". 4 Eylül 2007. Erişim tarihi: 16 Haziran 2009.
  70. "Ego Genel Müdürlüğü'nün konuya ilşkin sayfası". 3 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2009.
  71. "Ego Genel Müdürlüğü'nün konuya ilşkin sayfası". 24 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2009.
  72. "Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ulaşım Rehberi sayfası". 30 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2009.
  73. "Ankara Esenboğa Uluslararası Havalimanı resmi sitesi, Ulaşım sayfası". 24 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2009.
  74. "Çankaya Kaymakamlığı resmî sitesi". 8 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2009.
  75. "Çankaya Kaymakamlığı resmî sitesinin konuya ilişkin sayfası". 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2014.
  76. "Çankaya Kaymakamlığı resmî sitesi". 25 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2009.
  78. "Çankaya Belediyesi". 20 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2014.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.