Nunatsiavut İnuitçesi

Nunatsiavut İnuitçesi ya da Labrador İnuitçesi (kendilerince Inuttut[1], Inuttitut[2], Nunatsiavummiutut, Labradorimiutut; İngilizce Labrador Inuttut, Labrador Inuttitut), Kanada'da yaşayan Nunatsiavut İnuitleri (Nunatsiavummiut [3]) tarafından konuşulan İnuit dilleri kolundan Doğu Kanada İnuitçesinin bir lehçesidir. Nunavik-Nunatsiavut lehçe grubunda sınıflandırılır[4].

Nunatsiavut İnuitçesi
Ana dili olanlar Kanada (Newfoundland ve Labrador (Nunatsiavut))
Dil ailesi
Varsayılan
  • Nunatsiavut İnuitçesi
Yazı sistemi Latin
Dil kodları
ISO 639-3 –
İnuit dilleri coğrafyası

Newfoundland ve Labrador'un Nunatsiavut denilen özerk Eskimo bölümünde Naini (Nain), Hopedale, Maqûvik (Makkovik), Ukkusitsalik (Davis Inlet), Vaali (Goose Bay–Happy Valley), Nutâk (Nutak), Hebron†, Tikirarsuarusik (Rigolet) şehirlerinde konuşulur.

Diyalekt ve kabileleri
  • Kuzey Nunatsiavut İnuitçesi (İngilizce Northern Labrador subdialect, Labrador Inuttut (sensu stricto)). Konuşan kabileler: Kongithlushuamiut, Chuckbuckmiut, Nunenumiut, Avitumniut
  • Rigolet İnuitçesi (İngilizce Rigolet subdialect, Rigolet Inuttut). konuşan kabileler: Aivitumiut, (?) Netcetumiut, (?) Puthlavamiut

Alfabe
Büyük harfler
ÂAEFGHIJKKLMNOPRSTUVW
Küçük harfler
âaefghijkĸlmnoprstuvw
  • â = aa
  • e = ii
  • o = uu
  • ĸ = q

Karşılaştırma

Doğu Kanada İnuitçesi ile Nunatsiavut İnuitçesinin karşılaştırması:

Inuktitut[5] Nunatsiavummiutut[6] anlamı
siksik ᓯᒃᓯᒃ sitsik gelengi
qugjuk ᖃᒡᔪᒃ ĸutjuk kuğu
aarluk ᐋᕐᓗᒃ âlluk katil balina
amaruq ᐊᒪᕈᖅ amaguk boz kurt
isunngaq ᐃᓱᙵᖅ isungak küt kuyruklu korsan martı
kanguq ᑲᖑᖅ kangak kar kazı
tuktu ᑐᒃᑐ tuttuk rengeyiği
tiriganniaq ᑎᕆᒐᓐᓂᐊᖅ tigiganniak Kutup tilkisi
umingmak ᐅᒥᖕᒪᒃ umimmak misk sığırı

Almanca alıntılar

Moravya Kilisesine(en) bağlı Alman misyonerlerinin kullandığı Almancadan geçme alıntılar[6]:

  • ailvat (< Almanca elf) 'on bir'
  • ainsik (< Almanca eins) 'saat bir'
  • fiarâ (< Almanca vier) 'saat dört'
  • Fraitâg ( < Almanca Freitag) 'Cuma'
  • kâttopalak (< Almanca Kartoffel) 'patates'
  • Metvog (< Almanca Mittwoch) 'Çarşamba'
  • Montâg (< Almanca Montag) 'Pazartesi'
  • naina (< Almanca neun) 'dokuz'
  • sâksit (< Almanca sechs) 'altı'
  • senat (< Almanca zehn) 'on'
  • sepat (< Almanca sieben) 'yedi'
  • silipa (< Almanca Silber) 'madeni para'
  • situnati (< Almanca Stunde) 'saat'
  • Sontâg (< Almanca Sonntag) 'Pazar'
  • Sunâpint (< Almanca Sonnabend) 'Cumartesi'
  • suvai (< Almanca zwei) 'iki'
  • suvailva (< Almanca zwölf) 'on iki'
  • tarai (< Almanca drei) 'üç'
  • taraitijik (< Almanca dreißig) '30 tüfek ve mühimmat'
  • Tenistâg (< Almanca Dienstag) 'Salı'
  • Tonistâg (< Almanca Donnerstag) 'Perşembe'
  • viaga (< Almanca vier) 'dört'
  • vogik (< Almanca Woche) 'hafta'

Kaynakça
  1. Labrador Inuttut Dictionary
  2. "Labradorimiut Inuit". 21 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2012.
  3. http://staff.washington.edu/nfabbi/Inuktut%20Uqausiit.pdf
  4. "Arşivlenmiş kopya". 17 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012.
  5. "Inuktitut Living Dictionary". 23 Eylül 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2012.
  6. http://www.labradorvirtualmuseum.ca/english-inuttut.htm
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.