Nikolay Kuznetsov

Patlak veren İspanya İç Savaşı sırasında 5 Eylül 1936 – 15 Ağustos 1937 tarihleri arasında Cumhuriyetçiler tarafında deniz ataşeliği ve danışmanlık yapmıştır. İspanya’da bulunduğu süre zarfında faşizm ideolojisini incelemiş ve şiddetle eleştirmiştir.

10 Ocak 1938 günü Sovyetler Birliği’ne döndüğünde terfi eder ve Pasifik Filosunda görevlendirilir. Büyük Temizlik olarak adlandırılan tasfiye döneminde özellikle deniz kuvvetlerinde yapılan tasfiyeleri yakından yaşasa da kendisi tasfiye edilmez.

28 Nisan 1939 tarihinde henüz 34 yaşındayken Donanma Halk Komiseri olarak Sovnarkom üyesi olur ve II. Dünya Savaşı boyunca bu görevi yerine getirir.

Nazi Almanyası’nın beklenmedik bir şekilde Sovyetler Birliği’ne saldırdığı Barbarossa Harekâtı’nın ilk anlarında aldığı inisiyatifle Sovyet donanmasının tamamen yok edilmesi önlemiş ve Alman saldırılarına karşı ilk direnişi örgütlemiştir. Bu dönemde Sovyet sınırında Alman askeri kuvvet yoğunlaşması yaşansa da Sovyet tarafı siyasi nedenlerle ilk saldıran olmak istememektedir. Bu yüzden cephedeki birliklere düşman saldırısına yol açacak provokasyonlardan kaçınmaları emredilmiştir. Teknik açıdan cephe kuvvetleri arasında sayılmayan donanma birlikleri Kuznetsov’un aldığı inisiyatifle saldırıya hazırlanmıştı. Alman saldırısı başladığında saldırıya en hazır birlikler donanma birlikleriydi.

Savaşın ilk iki yılında Kuznetsov’un ve deniz kuvvetlerinin temel hedefi Kafkaslara yapılacak olası bir Alman işgalinin engellenmesiydi. Bu yüzden savaş boyunca Karadeniz Sovyet donanmasının temel cephesi olmuştur. Savaş sırasında Kuznetsov deniz kuvvetlerinin amfibik harekâtlarının mükemmelleştirilmesi için çaba göstermiştir. 1944 yılı Şubat ayında rütbesi Sovyetler Birliği Mareşali ile aynı olan Filo Amiralliğine yükseltilir. Aynı yıl Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edilir.

Savaşın ardından 1946-47 yıllarında Savunma Bakan Yardımcısı ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı yapar. 1947 yılında görevden alındıktan sonra 1948 yılında deniz kuvvetlerindeki tasfiye kapsamında rütbesi düşürülür ancak hapis cezası almaz. Bu durum 1951 yılına kadar sürer. Josef Stalin tarafından hakları iade edilir ve Donanma Bakanı yapılır. 1953 yılında Stalin’in ölümüyle beraber yeniden Savunma Bakan Yardımcılığına getirilir. 1955 yılında yeniden Sovyetler Birliği Filo Amirali rütbesine getirilir.

Tasfiyeden sonraki yükseliş döneminde Mareşal Georgi Jukov ile çekişme halinde olan Kuznetsov, 8 Aralık 1955 tarihinde Novorossiysk savaş gemisinin kaybedilmesi bahanesiyle yeniden tasfiye edilecek, rütbesi düşürülerek zorla emekli edilecektir.

Emekliliği sırasında çok sayıda makale ve yazı kaleme alacaktır. Bu sırada anılarını da yazacak ancak sansürlenmesine engel olamayacaktır. Курсом к Победе (Zafer Doğru) adlı anı eser II. Dünya Savaşını kapsamaktadır. Aynı dönemde yazılan diğer anıların aksine doğrudan kendisi tarafından kaleme alınmıştır. Kitaplarında özellikle ordu ile parti ilişkilerine eleştirel yaklaşmıştır.

Kuznetsov’u emekliliğe zorlayan ekipten Jukov’un 1957 yılında, Nikita Kruşçev’in ise 1964 yılındaki tasfiyelerinden sonra deniz kuvvetleri personeli arasında Kuznetsov’un itibarının iade edilmesine yönelik bir girişim olur. Ancak bu girişim Amiral Sergey Gorşkov tarafından dikkate alınmaz.

Kuznetsov, 26 Temmuz 1988 tarihinde Yüksek Sovyet Prezidyum kararıyla yeniden Filo Amirali rütbesine ancak ölümünden sonra getirilir.

Amiral Kuznetsov uçak gemisi

Kuznetsov bugün Sovyet ve Rus denizcilik tarihinin en önemli isimleri arasında sayılmaktadır. Geleneği onun adına sahip Amiral Kuznetsov uçak gemisinde yaşatılmaktadır. Ülke çapında adına yapılmış çok sayıda heykel bulunmaktadır. Mezarı Moskova'daki Novodeviçi Mezarlığındadır.[1]