Mate (çay)

Mate çayı, Arjantin başta olmak olmak üzere Paraguay, Bolivya, Uruguay ve Brezilya gibi ülkelerin yer aldığı Güney Amerika coğrafyasında sıklıkla ve geleneksel olarak sıcak tüketilen bir içecektir.[1] Kahveye benzeyen acımsı bir tadı vardır.[1] Mate bitkisinin yeşil yaprakları toplanır, kurutulur ve tıpkı siyah çay gibi kavrulur.[1] İçmeden önce kavrulan bu yapraklar 70 ila 85 °C sıcak suda demlenir.[1] Özel bir kupayla ve bombilla adı verilen pipet ile servis edilir.[1]

Mate
Mate bombilla denilen ve yerba mate yapraklarını filtreleyen bir pipetle içilir.
Ülke(ler)  Arjantin
Servis şekli Sıcak ya da soğuk
Ana malzemeler Yerba mate
Çeşitleri Tereré

Etimoloji

İspanyolca mate, yani hem mate çayı hem de onu içmek için kullanılan kap anlamına gelir.[2] Mate kelimesi ise Quechua dilinde kap anlamına gelir.[2]

Tarih

Mate tüketimi 17. yüzyılda Río de la Plata'ya oradan da Peru ve Şili'ye yayıldı.[3] 17. yüzyılın ortalarında, Cizvitler bitkiyi evcilleştirmeyi başardı. 1770'lerde kovulduktan sonra, Cizvit misyonlarındaki Yerba mate tarlaları harabeye döndü.[2]

19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında Brezilya ve Arjantin projelerinde bitki bir kez daha evcilleştirilerek plantasyon sistemlerinin önünü açtı.[2] Brezilyalı girişimciler 1930'larda dikkatlerini kahveye çevirdiklerinde, uzun süredir ana tüketici olan Arjantin, en büyük üretici olarak devraldı ve Cizvitlerin bir zamanlar tarlalarının çoğuna sahip olduğu Misiones eyaletinin ekonomisini yeniden canlandırdı.[2]

Kültür

Mate özellikle Arjantin, Paraguay ve Uruguay’ın milli içeceğidir.[2] Mate, hem ulusal kimlik hem de sosyal açıdan güçlü bir kültürel öneme sahiptir.[4] Mate, Arjantin'in ulusal içeceğidir; Paraguay'da, aynı zamanda sıcak veya buz gibi soğuk suyla da tüketilir.[4] Arjantin, 2015'ten bu yana her 30 Kasım'da Ulusal Eş Günü'nü kutladı.[4]

Arjantin başta olmak üzere Güney Amerika’nın birçok ülkesinde tüketilen mate çayı, gündelik hayatın her köşesinde paylaşım kültürünün bir parçasıdır.[4]

Kaynakça

  1. Brooke, Elizabeth Heilman (24 Nisan 1991). "Yerba Mate, Ancient Antidote To South America's Heat". The New York Times. Erişim tarihi: 16 Ocak 2021.
  2. "Mate: Description, History, & Preparation". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  3. "Regional History of Yerba Mate". yerba-mate.com. 6 Haziran 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  4. "Día Nacional del Mate: quién lo inventó y dónde" (İspanyolca). Clarín. 30 Kasım 2020. Erişim tarihi: 16 Ocak 2021.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.