MKE Ankaragücü (futbol takımı)

MKE Ankaragücü'nün kökleri Zeytinburnu'ndaki, İmalât-ı Harbiye atölyesinde silah tamiratı ve imalatı yapan işçilere dayanmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde İstanbul çapında maçların yapıldığı İstanbul Futbol Ligi sürmekteyken savunma sanayisinde çalışan işçi futbolcular ile buralara işçi yetiştiren meslek okullarında okuyan gençler kendi kulüplerini kurmak için girişimlerde bulunurlar. İmalât-ı Harbiye Mektebinin son sınıf öğrencilerinden Şükrü Abbas öncülüğündeki Turan Sanatkarangücü ile Agâh Orhan öncülüğündeki Altınörs İdmanyurdu aynı tarihte, 31 Ağustos 1910 günü kurulmuştur.[2] İki kulüplü bir birleşmeyle kurulduğu için kulübün kurucu iki başkanı vardır. Bu başkanlar Kazım Bey ve Hasan Muslihiddin Bey'dir.[3] Daha sonra birleşecek olan iki takım ilk maçlarını birbirlerine karşı yaparlar. 4 Nisan 1911 günü yapılan maç 0-0 berabere devam eden maç çıkan olaylar nedeniyle tamamlanamamıştır.[4] Bu dönemde sendikal faaliyette bulunarak işçi haklarını savunan çevrelerle kulüpler yakın temas halindedir.[5]

Altınörs İdmanyurdu ve Turan Sanatkarangücü, kuruluşuna öncülük ettikleri Cuma Ligi'nde kesintili de olsa oynadıktan sonra I. Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle oluşan yenilgi koşullarında spora ara vermek durumunda kalırlar. Kulüplerin tarihinde İstanbul'daki işgalcilerle yapılan maçlara dair bir kayıt bulunmaması, işgalcilerle maç yapılmasının reddedilmesiyle açıklanır.[6] Kulüplerin etkin olduğu silah fabrikalarının yabancı askerler tarafından basılması ve Kuvâ-yi Milliye hareketine desteğin engellenmesi üzerinde kulüpler Anadolu'ya geçme kararı alır.[7] Türk Kurtuluş Savaşı sırasında çok zor koşullarda orduya silah ve cephane sağlayan İmalât-ı Harbiye işçilerinin bazıları savaş sırasında hayatını da kaybedecektir.

Kazanılan bağımsızlığın ardından ilan edilen cumhuriyetin başkenti yeniden kurulurken, MKE Ankaragücü'nün de temelleri atılır. 1920 yılından itibaren Ankara'da bulunan iki kulüp 1922 yılından itibaren yeniden faaliyete geçer. Başkent Ankara'da ilk resmî futbol maçı 26 Ekim 1922 günü bugünkü Cebeci İnönü Stadyumu'nun bulunduğu yerde yapılan maçta Anadolu Sanatkarangücü askeri takım olan Talimgâhgücü'nü 2-1 yener. Başkentin gelişmesi ve özellikle işçilerin artmasıyla birlikte sonradan MKE Ankaragücü adını alacak kulübe destek artar.[8] Fabrikalar çerçevesinde dayanışma sandıklarıyla, işçi örgütleriyle birlikte gelişen kulüp sosyal alanda da faaliyet gösterecek, o dönemde ilgi çeken bir bando takımı kuracaktır.[9] Ankara'da kurulan ilk futbol ligi 1923-24 sezonuyla açılırken iki kulüp Anadolu-Turan Sanatkarangücü olarak birlikte katılır. Bu dönemden sonra çeşitli farklı isimler altında mücadele edilecektir. 1933 yılında bugünkü adı olan Ankaragücü adını alarak mahalli Ankara Ligi'nde çok kez şampiyon olacaktır. 1949'da Türkiye futbol şampiyonu olarak en büyük başarılarından birini yaşamıştır.[10][11]

1968 yılında MKE Ankaragücü Gençlik ve Spor Kulübü adını almıştır.[13]

12 Eylül Darbesi'nin hemen ardından Kenan Evren, Ankaragücü kaptanı Adil Eriç'e Türkiye Kupasını veriyor.

12 Eylül 1980 tarihinde gerçekleşen darbenin spora etkilerinden birisi Ankaragücü'nü doğrudan ilgilendirir. Başkentin futbol takımının birinci ligde olması gerektiğini savunan Kenan Evren, o dönemde ikinci ligde mücadele eden kulübün birinci lige çıkartılması talimatını verir. Türkiye Kupası'nı kazanan futbol takımının hangi ligde oynadığına bakılmaksızın birinci lige çıkartılacağına dair kanun düzenlenir ve Türkiye Kupasını kazanan Ankaragücü birinci lige çıkar. Bu olaydan itibaren 8 yıl daha yürürlükte kalan yasadan yararlanacak olan başka bir kulüp olmayacaktır. Zira alt liglerden gelerek Türkiye Kupası'nı kazanan başka bir takım henüz olmamıştır.[14]

Kulüpte Cemal Aydın'ın başkanlığının ardından Ankara Büyükşehir Belediyesi başkanı Melih Gökçek'in oğlu olan ve kısa bir süre önce Ankaraspor'un başkanlığını yapan Ahmet Gökçek'in 30/08/2009'da yönetime gelmesi kamuoyunda uzun süre tartışılmış ve çeşitli yorumlara sebep olmuştur.[15][16][17] Türkiye Futbol Federasyonu ise bu yönetim değişimini inceleyerek usulsüz bulmuş ve aldığı kararla Ankaraspor'un lisansını iptal edip tüm liglerden ihraç etmiştir.[18][19] Yönetim değişikliğinin yaşandığı 3 Ocak 2010 tarihli kongre Aralık 2010'da Ankara 25. Asliye Hukuk Mahkemesince iptal edildikten sonra kulübün durumu hakkında belirsizlik ortaya çıkmıştır.[20][21][22] 18/11/2011 tarihinde Sami Altınyuva Ankaragücü'nün yeni başkanı olarak yönetimi devralmıştır. 13 Ocak 2013 tarihinde yapılan olağanüstü genel kurul ile Mehmet Yiğiner başkanlığa seçilmiştir. 25 Ocak 2014 tarihinde yapılan Olağanüstü genel kurul ile Mehmet Yiğiner 2.kez Başkan olmuştur. 7 Kasım 2014'te Mehmet Yiğiner görevinden istifa etmiş ve yerine Metin Akyüz gelmiştir. 10 Ocak 2015 tarihinde oylama yapılmış ve oylamayı Mehmet Yiğiner kazanmıştır. 24 Ocak'ta görevine başlamıştır.

2011-12 sezonunda ekonomik olarak sıkıntılı günler yaşayan takımın, önceki sezondan yollarını ayırdığı futbolculara olan borçları ve takımda oynamakta olan futbolculara olan borçlarını ödeyemedi. 11 futbolcu alacaklarını tahsil edemedikleri gerekçesiyle aralıklarla Türkiye Futbol Federasyonuna müracaat etti.[23] Avukatları ve TFF Uyuşmazlık Çözüm Kurulu (UÇK) aracılığıyla davayı takip eden oyunculardan Štefan Senecký ve Jan Rajnoch'a kulübe tanınan sürenin dolmasının ardından bonservislerini alarak serbest kaldılar.[24] 25.02.2012 tarihinde oynanan KDÇ Karabükspor maçında 3-2 kaybetti ve ligin bitimine 6 hafta kala matematiksel olarak küme düştü. 2012-13 sezonunda 1. Lig'de sonuncu sırayı alıp 2. Lig'e düşmüştür. 2013-2014 sezonunu 3.sırada tamamlamıştır. 2016-17 sezonunda Kırmızı Grubu lider tamamlayarak 1. Lige yükseldi. 2017-18 sezonunda ise İsmail Kartal yönetiminde bitime 1 hafta kala 6 sezon aradan sonra Süper Lig'e direkt olarak yükselmeyi garantiledi.[25]

1972/73 Ankaragücü - Leeds United 1-1 0-1 - 1. Tur
1973/74 Ankaragücü - Rangers 0-2 0-4 - 1. Tur