Kiralık Katil (film, 1967)
Kiralık Katil 1967 Fransa - İtalya ortak yapımı neo-noir tarzında polisiye filmdir. Özgün adı Le Samouraï olan film 1970'li yıllarda TRT televizyonunda Samurai adıyla gösterime sunulmuştu.
| Kiralık Katil | |
|---|---|
| Le Samouraï | |
 "Kiralık Katil" (Le Samouraï) filminin Framsızca özgün sinema afişi | |
| Yönetmen | Jean-Pierre Melville |
| Yapımcı |
Raymond Borderie Eugène Lépicier |
| Senarist |
Jean-Pierre Melville Georges Pellegrin Joan McLeod (roman) |
| Oyuncular |
Alain Delon François Périer Nathalie Delon Cathy Rosier |
| Müzik | François de Roubaix |
| Görüntü yönetmeni | Henri Decaë |
| Kurgu |
Monique Bonnot Yolande Maurette |
| Dağıtıcı |
Artists International (ABD sinemalar) The Criterion Collection (DVD) |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Dram, suç, gerilim |
| Renk | Renkli (Eastmancolor) |
| Yapım yılı | 1967 |
| Çıkış tarih(ler)i |
25 Ekim 1967, Fransa 12 Temmuz 1972, New York |
| Süre | 105 dakika |
| Ülke |
 Fransa İtalya ortak yapımı |
| Dil | Fransızca |
| Diğer adları |
Kiralık Katil (Türkiye, sinemalar) Samurai (Türkiye, TRT TV) Le Samouraï (Fransa) Frank Costello, faccia d'angelo (İtalya) El Silencio de un hombre (İspanya) The Godson (ABD) Der Eiskalte Engel (Almanya) |
Senaryosunu, fazla tanınmamış bir yazar olan Joan McLeod'un "The Ronin" adlı romanından Jean-Pierre Melville ve Georges Pellegrin'in birlikte uyarlayıp yazdıkları filmi Jean-Pierre Melville yönetmiştir. Başlıca rollerinde Alain Delon, François Périer, Nathalie Delon ve Cathy Rosier'nin oynadığı filmin görüntülerini Henri Decaë çekmiş, müziğini ise François de Roubaix yapmıştır. Alain Delon ve Nathalie Delon filmin çekimleri sırasında evliydiler (1964 - 1968 yılları arasında evli kaldılar).[1]
Filmde, yaptığı iş gereği yalnız ve ketum bir hayat sürdüren Parisli profesyonel bir tetikçinin (Alain Delon) son işinde birkaç tanık tarafından yüzünün görülmesiyle hem polis teşkilatıyla, hem de kendisini kiralayanlarla bir kedi fare oyununun içine girmesi anlatılmaktadır.[2]. Ancak film konusundan çok stilize anlatım tarzıyla ön plana çıkmaktadır.
Filmin özgün adı olan "Le Samouraï" (Samuray), filmin karizmatik kahramanının yalnızlığının, yaptığı işe (cinayet bile olsa) olan saygısı ve anlaşmalarına olan ölesiye sadakatinin eski Japon savaşçılarının davranış biçimlerine benzemesinden gelmektedir, bir yerde Alain Delon bir Modern Çağ Samurayına benzetilmektedir. Buna, filmin hemen başında Samurayların Bushido Kitabı'ndan alınmış bir özdeyişle de değinilmiştir: "Samurayınkinden daha büyük bir yalnızlık yoktur, belki ormandaki kaplanınki hariç..."
Kara film tarzının Fransa'daki önemli temsilcilerinden Jean-Pierre Melville'in bu filmi kendisinden sonra gelen birçok filmi de etkilemiştir. Bunların arasında John Woo'nun The Killer (1989)'ı [3] ile Walter Hill'in The Driver (1978)'ı ilk akla gelenler arasındadır. Ayrıca Jim Jarmusch'un 1999 tarihli filmi Ghost Dog: The Way of the Samurai Jean-Pierre Melville'in "Le Samouraï"'ına bir selam duruşudur.[4]
"Le Samouraï", Rotten Tomatoes sitesindeki tüm eleştirmenlerden tam not alarak %100 beğeni düzeyini yakalamıştır.
Konusu
"Le Samouraï" nin başında filmin yalnız kahramanı Jef Costello (Alain Delon)'yu pejmürde apartman dairesinde yatağa uzanmış, adeta hayata küsmüş bir şekilde sigarasını içerken görürüz. Tanıtım yazılarının sonunda onun yalnızlığını vurgulayan ve Samurayların Bushido Kitabı'ndan alındığı söylenen bir özdeyiş ekrana gelir: "Samurayınkinden daha büyük bir yalnızlık yoktur, belki ormandaki kaplanınki hariç..." (Aslında bu özdeyiş herhangi bir yerden alınmamış, yönetmen tarafından uydurulmuştur).[5][6] Loş ve kasvetli odada en dikkat çekici şey Costello'nun belki de hayattaki yegane dostu olan kanaryasıdır.
Biraz sonra kalkıp giyinen Costello sırasıyla bir araba çalar ve şehir dışında bir garajda plakasını değiştirtir, silah satın alır, bir kumarhaneye uğrar ve oyun için randevu alır sonra da sevgilisinin (Nathalie Delon) evine giderek soran olursa bütün geceyi burada geçirdiğini söylemesini ister. Bütün bunları yaparken çok az konuşan, hiç gülmeyen, soğukkanlı ve mesafeli tavırlarıyla karizmatik bir kişilik sergileyen Costello'nun bir cinayet planladığı ortaya çıkar. Daha sonra lüks bir gece kulübüne giren Costello, mekânın sahibini odasında öldürüp çıkarken kulübün melez piyanisti Valerie (Cathy Rosier) ile göz göze gelirler. Costello tavrını hiç bozmadan oradan sakince uzaklaşır ve silahını nehre atar.
Sabıkalı olduğu için diğer şüphelilerle bereber polis merkezine getirilen Costello, Polis Müdürü (François Périer) tarafından sorgulanır ve tanıklarla yüzleştirilir. Garip bir şekilde Costello'yu gece kulübünde açıkça gören güzel piyanist Valérie ve barmen (Robert Favart) polise onu tanımadıklarını söylerler. Cinayetin işlendiği saatte başka bir yerde olduğunu da yalancı şahidiyle ispatlamış gözükmektedir. Suçlu olduğuna inandığı halde Polis Müdürü onu istemeye istemeye bırakmak zorunda kalır, ancak arkasına adam takar. Ertesi gün yaptığı 'iş'in parasını almaya giden Costello'ya ateş açılır. Kendisini kiralayanlar Costello'nun polis tarafından gözaltına alınmasını, sonra da serbest bırakılmasını kuşkulu ve kendileri açısından riskli bulmuşlar ve onu ortadan kaldırmaya karar vermişlerdir.
Hafif yaralanan Costello peşindeki sivil polisleri metroda atlatarak eve gelir, burada kendisini bekleyen 'eski işvereninin' silahlı bir adamı, onu öldürmeye çalıştıkları için pişman olduklarını söyleyerek yeni bir iş teklif eder. Parayı alan Costello önce 'işverenini' bulup öldürür. Ancak işi bir kez kabul etmiş bulunduğu için ilkeleri gereği de tamamlamak zorundadır. Gece kulübüne gider, piyanonun yanına kadar gelir ve tabancasını Valérie'ye doğrultur (son işinin piyanisti vurmak olduğunu bu anda öğreniriz), ancak tertibat almış olan polisler onu vururlar. Polis Müdürü Costellonun tabancasını incelediğinde içinde mermi olmadığını görür. Tıpkı bir Modern Çağ Samurayı gibi anlaşmasına ve görevine sadık olan Costello aldığı 'iş'i tamamlarken yeni kurbanı Valérie'ye de kıyamamış ve kendini feda etmiştir.
Oyuncu Kadrosu
| Aktör/Aktris | Rolü |
|---|---|
| Alain Delon | Jef Costello |
| François Périer | Polis Müdürü |
| Nathalie Delon | Jane Lagrange |
| Cathy Rosier | Valérie, piyanist |
| Jacques Leroy | Silahlı adam |
| Michel Boisrond | Wiener |
| Robert Favart | Barmen |
| Jean-Pierre Posier | Olivier Rey |
| Catherine Jourdan | Vestiyerdeki kız |
| Roger Fradet | 1. Müfettiş |
| Carlo Nell | 2. Müfettiş |
| Robert Rondo | 3. Müfettiş |
| André Salgues | Garajdaki adam |
| André Thorent | Arabayı kullanan polis memuru |
| Jacques Deschamps | Polis memuru |
| Georges Casati | Damolini |
| Jacques Léonard | Garcia |
| Pierre Vaudier | Polis memuru |
| Maurice Magalon | Polis memuru |
| Gaston Meunier | Otel müdürü |
| Jean Gold | Gece kulübü müşterisi |
| Georges Billy | Gece kulübü müşterisi |
| Ari Aricardi | Poker oyuncusu |
| Guy Bonnafoux | Poker oyuncusu |
| Humberto Catalano | Polis Müfettişi |
| Carl Lechner | Sosie Jef |
| Maria Maneva | Küçük kız |
Kaynakça
- "Arşivlenmiş kopya". 13 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2009.
- "Arşivlenmiş kopya". 17 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2009.
- "Arşivlenmiş kopya". 19 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2009.
- "Arşivlenmiş kopya". 9 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2009.
- "Arşivlenmiş kopya". 2 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2009.
- "Arşivlenmiş kopya". 23 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2009.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Le Samouraï
- allmovie.com'da "Le Samouraï"19 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- sinematik-mafia.blogspot.com'da "Le Samouraï"5 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkçe)
- rottentomatoes.com'da "Le Samouraï" eleştirileri10 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Roger Ebert'in eleştirisi26 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)