Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (Kazakça: Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы Qazaq Kenestik Socïalïstik Respwblïkası; Rusça: Казахская Советская Социалистическая Республика, Kazakhskaya Sovetskaya Sotsialisticheskaya Respublika), 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biridir.
Kazakistan SSC Казахская Советская Социалистическая Республика Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1936-1991 | |||||||||
 Arma
| |||||||||
|
Millî marş "Қазақ Советтік Социалистік Республикасінің мемлекеттік гимні" "Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulusal marşı" | |||||||||
 Sovyetler Birliği içerisinde Kazakistan SSC (kırmızı)'nin haritadaki yeri. | |||||||||
| Başkent | Almatı | ||||||||
| Yaygın diller |
Kazakça Rusça | ||||||||
| Hükûmet | Eski Sovyet ülkeleri | ||||||||
| Lider | |||||||||
• 1936–1938 | Levon Mirzoyan (ilk) | ||||||||
• 1989–1991 | Nursultan Nazarbayev (son) | ||||||||
• 1936–1937 | Uraz Isayev (ilk) | ||||||||
• 1989–1991 | Uzakbay Karamanov (son) | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
• Kuruluşu | 1936 | ||||||||
• Birlik Cumhuriyeti | 5 Aralık 1936 | ||||||||
| 16 Aralık 1986 | |||||||||
• Egemenliğin ilanı | 25 Ekim 1990 | ||||||||
• Kazakistan olarak yeniden adlandırılması | 10 Aralık 1990 | ||||||||
• Bağımsızlığın ilanı | 16 Aralık 1991 | ||||||||
• Dağılışı | 1991 | ||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||
• Toplam | 2.717.300 km2 (1.049.200 sq mi) | ||||||||
| Nüfus | |||||||||
• Sayılan | 16711900 | ||||||||
| ISO 3166 kodu | ISO 3166-2:KZ | ||||||||
| |||||||||
.svg.png.webp){kind=small}
2.717.300 kilometrekare (1.049.200 mil kare) ile yüzölçümü bakımından Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nden sonra SSCB'nin en büyük ikinci cumhuriyetiydi. Başkenti Almatı'ydı. Varisi Orta Asya'da aynı topraklar üzerinde kurulan Kazakistan Cumhuriyeti'dir. Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Kazakistan Komünist Partisi tarafından yönetilirdi.
Uzay çalışmaları
Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti özellikle üzerinde bulunan Baykonur Uzay Üssü ile Sovyetler Birliği'nin uzay çalışmalarında önemli bir yere sahipti. Dünyanın en eski ve en büyük uzay üssü olan Baykonur Uzay Üssü uzaya ilk kez insanın gönderildiği üs olarak da tarihe geçmişti.
Ekonomi
Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti sahip olduğu petrol ve doğalgaz rezervleri ve önemli sanayi kuruluşları ile de SSCB içerisinde ekonomisi en iyi devletlerden biriydi.
Sovyetler Birliği'nin dağılması
Sovyetler Birliği'nin dağılması sürecinde 17 Mart 1991'de yapılan referandumda Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde halkın %95'i birlik lehine oy kullandı (bkz. 1991 Sovyetler Birliği referandumu). Ancak 20 Ağustos 1991'de Moskova'daki darbe girişiminin ardından Rusya'nın, birliği korumakta yetersiz kaldığını fark eden Kazakistan hükûmeti 16 Aralık 1991'de bağımsızlığını ilan eden en son Sovyet cumhuriyeti oldu.
Nüfus
Tablo: Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Etnik Yapısı (nüfus sayımı verileri)[1]
| Ulus | 1959 (%) | 1970 (%) | 1979 (%) | 1989 (%) | 1999 (%) |
|---|---|---|---|---|---|
| Kazak | 30.0 | 32.6 | 36.0 | 40.1 | 53.4 |
| Rus | 42.7 | 42.4 | 40.8 | 37.4 | 29.9 |
| Ukraynalı | 8.2 | 7.2 | 6.1 | 5.4 | 3.7 |
| Beyaz Rus | 1.2 | 1.5 | 1.2 | 1.1 | 0.8 |
| Alman | 7.1 | 6.6 | 6.1 | 5.8 | 2.4 |
| Tatar | 2.1 | 2.2 | 2.1 | 2.0 | 1.7 |
| Özbek | 1.5 | 1.7 | 1.8 | 2.0 | 2.5 |
| Uygur | 0.6 | 0.9 | 1.0 | 1.1 | 1.4 |
| Koreli | 0.8 | 0.6 | 0.6 | 0.6 | 0.7 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- "Arşivlenmiş kopya". 11 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2014.
| Ana |  | |
|---|---|---|
| Kısa süreli | ||
| Birlik dışındaki | ||
 Kazakistan konuları | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Tarih |
|  | ||||||||
| Semboller | ||||||||||
| Siyaset |
| |||||||||
| Ekonomi |
| |||||||||
| Coğrafya | ||||||||||
| Toplum |
| |||||||||
| ||||||||||