Kamer Ağa

Kamer Ağa, Zaza asıllı Tunceli bölgesindeki Yusufan aşireti önderi.I.Dünya Savaşında,Erzincan'ın kurtarılması için Ruslarla savaşmıştır.1917-1918 yılında Rus işgaline karşı Yusufan aşiretiyle birlikte katılmıştır.Bu savaştan dolayı madalya alanlardan biridir.Kamer Ağa,1925 yılındanki Şeyh Said İsyanı'ndan sonra,1926'da Elazığ Valisi Cemal Bardakçı,Malatya Valisi Bozan Bey aracılığı ile Ankara'ya getirilip Mustafa Kemal ile görüştürülen aşiret reislerinden biridir.[1] 1937 senesinde Dersim İsyanı'na oğlu Fındık Ağa ile birlikte iştirak etmiştir.Dersim İsyanı sırasında Kamer Ağa teslim olduktan sonra, oğlu Fındık Ağa'nında teslim olmasını ister. Fındık Ağa,babası Kamer Ağa'nın isteğine uyarak teslim olur. Kamer Ağa hapiste ölürken,Fındık Ağa 1937'de idam edilir.Fındık Ağa idam edilirken üç kez ipi kopar.[2]

1926 yılında Ankara'ya davet edilen Dersimli aşiret reisleri, Malatya Valisi Bozan Bey ve Elâziz Valisi Ali Cemal Bey ile birlikte
Kamer Ağa
Doğum Tunceli,Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm Tekirdağ,Türkiye
Etnik köken Zaza
Tanınma nedeni Doğu Dersim milislerini komuta ederek Rus güçlerine karşı zafer sağlaması
Ödüller


Birinci Dünya Savaşı

Mart ayı başında yüzlerce Doğu Dersim milisi Erzurum Çat’a bağlı Yavı’ya ulaşmıştı[3]. Milisler yardımıyla 31 Mayıs 1916’da Mamahatun Ruslardan geri alındı. Dersim milisleri Temmuz ayında “Pülümür’de Yoncalık’ı zapt eden Rusları perişan ettiler”ifadesini Fevzi Çakmak kullanmıştır.[4] Eylül başında Pülümür Beylerinden Mustafa Bey’in konağına Rus askerlerinin girdiği ve kadınlara sarkıntılık ettiği söylentisi üzerine Pülümür köyleri Kamer Ağa liderliğinde birkez daha Ruslara karşı ayaklandılar. Osmanlı,İsyan etmiş aşiretler de dahil tüm Doğu Dersim aşiretlerini milis kaydedip Pülümür cephesine sevk etti.1917’ye girildiğinde Dersimliler tamamen Türklerden yanaydılar.[5] 1916 sonbaharında, Pülümür-Şevdin hattında Ruslarla şiddetli çatışmalar yaşayan Dersim milisleri çok kayıp vermekle beraber Ruslara da ağır kayıplar verdirdiler.11 Eylül 1916 tarihli şifreli telgrafta, Nazımiye aşiretlerinin Pülümür’de Ruslara yaptıkları baskınlarda 90 Rus’u katledip 11 kişiyi de esir alarak Nazımiye’ye getirdikleri bildirilmekteydi.

Vali Sabit Bey'in Telgrafı:

"La elhamd ordunun muzafferiyatı tesiratiyle Dersim aşiretlerinin bir kısmının da Ruslar aleyhine tahrik ve sevkına muvafakkıyet hasıl olundu. Dünkü gün Nazımiye aşiretlerinden, Pülümür’de bulunan Ruslar üzerine gönderilen kollar Ruslardan doksan neferi katl ve on bir nefer esir ederek esirleri Nazımiye hükümetine getirmişlerdir. Bu suretle sevk edilen aşiretlere yardım ve diğer aşiretlerin de teşriki hakkındaki mesaimiz daha ziyade semeredar olmak üzere ordu kumandanı paşa hazretleriyle bil-muhabere Nazımiye merkezine mikdar-ı kafi nizamiye kıta’tının gönderilmesi kararlaştırılmış olduğu ve lutf-i Hakla diğer aşiretlerin de düşman üzerine sevk ve tahrike muvaffakıyet hasıl olacağı maruzdur."

Bundan dolayıdır ki Kazım Karabekir hatıratında, Rusların Dersimlilerden çok korktuğunu yazmaktadır.[6]

İhsan Sabri Çağlayangil Anılarında Fındık Ağa'nın İdamı

Fındık Ağa idam edilirken üç kere ipi kopar.Bu olayı o zamanın Dışişleri Bakanı İhsan Sabri Çağlayangil'de doğrular.

"...Bu sırada Fındık Hafız asılıyordu. Asarken iki kere ip koptu..." demektedir.[2]

Kaynakça
  1. (Mehmet Bayrak, Kürtler ve Ulusal-Demokratik Mücadeleleri, Özge Yay, 1. baskı 1993, Ankara, s.423)
  2. Çağlayangil'in Anıları,Yayına Hazırlayan: Tanju Cılızoğlu, Güneş gazetesi
  3. Mareşal Fevzi Çakmak, Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu Cephesi, Hazırlayan Ahmet Tetik, ATASE yayınları 2005, sayfa 149.
  4. Mareşal Fevzi Çakmak, Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu Cephesi, Hazırlayan Ahmet Tetik, ATASE yayınları 2005, sayfa 234.
  5. Mareşal Fevzi Çakmak, Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu Cephesi, Hazırlayan Ahmet Tetik, ATASE yayınları 2005, sayfa 235.
  6. Kazım Karabekir, Erzincan ve Erzurum’un Kurtuluşu, Koşkun Basımevi, 1939,
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.