Hopalı Faik Efendi

Aliefendizade Ali Faik Efendi veya bilinen adıyla Hopalı Faik Efendi (d. 1852 Hopa, ö. 1915 Ünye) Jön Türklerin Lazistan Sancağına yayılmasıyla başlayan kısa ömürlü otonomist ulusal harekette yer almış, yakın tarihte Lazca üzerine çalışmalar yapan ilk kişidir.[1] Faik Efendi ile ilgili bilgilerin birincil kaynağı Nananena isimli Lazca ders kitabıdır.[2]

Hayatı

İlk yılları

Hopalı Faik Efendi 1852 yılında Artvin ilinin Hopa ilçesinde Laz bir ailenin altı çocuğundan en büyüğü olarak doğmuştur. Babası Pazar'da kaymakam vekilliği ve müftülük yapmıştır. 1873 yılında tahrirat katipliğine başlayan Faik Efendi, 1899'da aşar memurluğu, 1900 ve 1904 yılları arasında ise Hopa Mahkeme-i Şer’iyesi'nde başkatiplik yapmıştır.

Lazca ile ilgili çalışmaları

Hopalı Faik Efendi, II. Abdülhamid'in saltanatında ilk Lazca alfabeyi oluşturmak için çalışmıştır. Bununla beraber Lazca bir kitap da çıkarmıştır. Akademisyen Nikolay Yakovleviç Marr, “1910 Lazistan Raporu” adlı eserinde çalışmaları hoş karşılanmayan Faik Efendi'nin II. Abdülhamid tarafından tutuklanıp zindana atıldığını yazmıştır. Çalışmaları gözlerinin önünde yakılan Faik Efendi'nin ailesi de başka şehirlere sürgün edilmiştir.[3] Hapisten çıktıktan sonra dava vekilliği de yapan Faik Efendi, Hopa'nın Rus işgaline uğrayacağının kesinleşmesiyle beraber Hopa'yı terk edip Trabzon'a gitmiş, Trabzon'dan Ünye'ye geçtiği sırada, 24 Aralık 1915'te ölmüştür.[4] Faik Efendi'nin oluşturmaya çalıştığı Laz alfabesi ise 1920'li yıllarda İskender Chitaşi tarafından oluşturulmuştur.

Özel hayatı

Ayşe Sıdıka Hanım ile evlenen Faik Efendi'nin 5'i erkek 1'i kız olmak üzere altı çocuğu olmuştur.

Kaynakça
  1. Marc Junge, Bernd Bonwetsch (2015). Большевистский порядок в Грузии : издание в двух томах = “Bolshevik order in Georgia” (in two volumes). 2. s. 78-79. ISBN 978-5-91022-304-6.
  2. "Tarih Sahnesindeki İlk Siluet: Faik Efendi". lazuri.com. 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2019.
  3. Hasan Azaklı (5 Mayıs 2018). "Tarih boyunca Lazlar". hopam.com. 4 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2019.
  4. İrfan Ç. Aleksiva (22 Nisan 2018). "Hopalı Faik Efendi". artvinden.com. 4 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2019.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.