Gülkız Ürbül

Gülkız Ürbül veya Gül Esin Aydın (1901, Çine, Aydın - 18 Aralık 1996, Nazilli, Aydın), Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk kadın muhtarı.

Gülkız Ürbül
Doğum 01 Ocak 1901(1901-01-01)
Çine, Aydın, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 18 Aralık 1990 (89 yaşında)
Nazilli, Aydın, Türkiye
Diğer isim(ler)i Gül Esin Aydın
Meslek Muhtar
Tanınma nedeni Türkiye'de muhtar seçilen ilk kadın

Hayatı

Gülkız Ürbül, ilk eşini ve 6 erkek kardeşinden 5'ini I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı sırasında kaybetmiştir.

Türkiye'de kadınlara seçme ve seçilme hakkı, ilk kez belediye seçimleriyle ilgili olarak 1930 yılında çıkarılan 1580 sayılı kanun ile verilmiştir. Daha sonra çıkarılan 26 Ekim 1933 tarih ve 2349 sayılı kanun ile de kadınların köy ihtiyar heyetlerine ve muhtarlığa seçilme hakkını elde etmişlerdir.[1]

Gülkız Ürbül, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk kadın muhtarı olmuştur. 1933 yılında yapılan yerel seçimlerde, günümüzde Aydın'a bağlı (eski adı Demircidere olan) Karpuzlu köyünde 7 erkek adaya karşı yarışmış ve seçim sonunda oy çokluğuyla muhtar seçilmiştir.[2]

Muhtar Gül Esin, görev yaptığı 2 yıl içerisinde Türk kadını için çalışmış, köy odası başta olmak üzere çocukların okula yazdırılması, kadınların sosyal hayata hazırlanması ve modern kıyafete geçişte önemli rol oynamıştır. Kahvehanelerde kumar oynamayı yasaklayan Gül Esin, kız kaçırma olaylarını önlemiş ve nikâh işlerini düzene sokmuştur. Mustafa Kemal Atatürk tarafından da ödüllendirilmiştir. Zaman zaman Atatürk ile mektuplaşmıştır.[3]

Son dönemi

Son 20 yılını, Aydın ilinin 1970 yılında taşındığı Nazilli ilçesinde geçirmiş ve 18 Aralık 1990 tarihinde hayatı sona ermiştir.

Anısı

2011 yılında Aydın'da büstü dikilerek anılan Gül Esin Aydın'ın 2012 yılında da Eğriboyun mezarlığındaki mezarı belediye tarafından restore edildi.[3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. Kumcuoğlu, Ertuğrul (12 Kasım 2008). "TBMM Genel Kurul Tutanağı, 23. Dönem 3. Yasama Yılı, 16. Birleşim - Ertuğrul Kumcuoğlu'nun meclisteki konuşması". Türkiye Büyük Millet Meclisi. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2019.
  2. Satana, Nazan Sara (3 Temmuz 2012). "Türkiye'nin İlk Kadın Muhtarı". Milliyet gazetesi. 26 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2019.
  3. "Türkiye'nin İlk Kadın Muhtarına Başkan Alıcık'tan Vefa". Haberciniz. 8 Mart 2013. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2019.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.