Alim Han
Muhammed Alim Han (Özbekçe: Muhammad Olim Xon, Farsça: محمد عالم خان; d. 3 Ocak 1880, Buhara - ö. 28 Nisan 1944, Kabil) Buhara Emirliği'nin ve Özbek Mangıt Hanedanı'nin son emiri.
| Muhammed Alim Han | |||||
|---|---|---|---|---|---|
.jpg.webp) Alim Han'ın 1911 yılında Prokudin-Gorkski tarafından çekilen fotoğrafı | |||||
| Buhara Emiri | |||||
| Hüküm süresi | 3 Ocak 1911 - 30 Ağustos 1920 | ||||
| Önce gelen | Abd al-Ahad Han | ||||
| Sonra gelen | Monarşi, Kızıl Ordu işgali ile yürürlükten kaldırılmıştır. Sovyetler bölgeyi devraldı | ||||
| |||||
| Hanedan | Mangıt Hanedanı | ||||
| Doğum |
3 Ocak 1880 Buhara, Buhara Emirliği (Günümüz Özbekistan) | ||||
| Ölüm |
28 Nisan 1944 (64 yaşında) Kabil, Afganistan | ||||
Buhara Emirliği 1873 yılında Rus İmparatorluğu'nun himayesine girdi fakat ülkenin iç siyaseti emir tarafından yönetilmeye devam etti. Alim Han 13 yaşındayken babası Abdulahad Han tarafından yönetimi ve modern askerî teknikleri öğrenmesi için Sankt-Peterburg'a gönderildi. 1896'da Rusya İmparatorluğu hükûmeti tarafından resmen Buhara Emirliği'nin veliahtı olarak kabul edildi ve memleketine döndü. Buhara'da babasına yardımcı olduktan sonra Nesef(bugünkü Karşı şehri) valisi oldu ve 12 yıl yönetti. Ardından Karmana (bugünkü Nevai şehri) şehrini 2 yıl yönetti. Babasının ölümünden sonra gelenekçiler ve reformcular arasındaki çekişme ortamında emir olan Alim Han, önce ulema sınıfı bastırmak için reformcuları ve modernleşmeyi destekledi. Ancak zamanla gelenekçileşti. Sonuç olarak reformcular Moskova ve Kazan'a iltica etmek zorunda kaldılar.
Tahttan indirilişi ve ölümü
Mart 1918'de Genç Buharalılar hareketi, Taşkent'teki Kızıl Ordu güçlerinin yardımıyla Buhara'yı almaya çalıştı. Kızıl Ordu, Buhara'nın kapılarına yürüyüp Alim Han'dan şehri Genç Buharalılara teslim etmesini istedi. Fakat Alim Han yanıtını, Bolşevik delegelerini ve Buhara ile Buhara civarındaki yüzlerce Bolşevik destekçisini öldürerek verdi. Ordular Taşkent'e dönmek zorunda kaldılar.
Rusya İç Savaşı sırasında Moskova'daki Sovyet yönetimi Taşkent'e takviye kuvvetlerini gönderdi. 30 Ağustos - 2 Eylül 1920 tarihleri arasında Mihail Frunze komutasındaki Kızıl Ordu Buhara'yı teslim almak üzere saldırdı. Dört gün süren çatışmadan sonra Ark Kalesi ağır hasar gördü ve Kalyan Camisi'nde Kızıl Ordu`nun bayrağı dalgalandı. Yenilen Alim Han Duşanbe'ye kaçtı ve oradanda Afganistan'a sığındı. Alim Han, 28 Nisan 1944 tarininde Afganistan'ın başkenti Kabil'de 64 yaşında öldü.
Galeri
 |
Wikimedia Commons'ta Mohammed Alim Khan, Emir of Bukhara ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Alim Han (Sergey Prokudin-Gorski, 1911)
Yanan Buhara (1 Eylül 1920)
Dış bağlantılar
- The Empire That Was Russia: The Prokudib-Gorskii Photographic Record Recreated.31 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kongre Kütüphanesi