2021 Boğaziçi Üniversitesi protestoları kronolojisi

4 Ocak 2021'de protestolara yüzlerce kişi katıldı. Protestocular, "Üniversitemizin karar alma mekanizmalarındaki özerkliğine, demokratik ilkelerine, düşünce özgürlüğüne ve seçim yapma iradesine yapılan müdahaleleri kabul etmiyoruz." diyerek tepki gösterdi. Göstericiler ayrıca "Melih Bulu bizim rektörümüz değil" gibi sloganlar attılar ve "Devlet tarafından atanmış bir rektör istemiyoruz." dediler. Erdoğan üniversite rektörlerini atama hakkına sahipken, üniversitelerinin kendi rektörünü seçebilmesini talep ettiler.[1][2]

Protestolar sırasında üniversitenin binalarından biri kampüse girebilen öğrenciler tarafından ele geçirildi. Polis üniversitenin kapısını üç adet kelepçeyle birbirine tutturdu.[3] Daha sonra göstericiler, üniversite girişinin önündeki bir barikatı kırmaya çalışırken polisle çatıştı. Güvenlik güçleri göstericileri dağıtmak için biber gazı kullandı. Protestolar sırasında birkaç öğrenci gözaltına alındı.[2][4][5][6]

5 Ocak saat 12.00'de gerçekleşen görev devir-teslim töreninde akademisyenler cübbeleriyle birlikte üniversitenin bahçesinde rektörlük binasına sırtlarını dönerek Melih Bulu'yu protesto ettiler.[7] Akademisyenler bu protestolarına sonraki günlerde devam etti.[8]

6 Ocak saat 12.00'de rektörlük binasının önünde başlayan toplanma sonrasında öğrenciler Melih Bulu'yu çeşitli yöntemlerle protesto etmeye devam ettiler. Ardından saat 14.00'te başladıkları yürüyüşle beraber bir grup öğrenci Bebek-Beşiktaş sahili boyunca sloganlar ve alkışlar eşliğinde yürüyerek 16.00'da Kadıköy'de diğer üniversitelerin dayanışma grupları ve derneklerle buluştular. Yüzlerce kişilik bu protestoda başta Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri olmak üzere katılımcı gruplar basın açıklamalarını okudular, üniversitelerde demokratik seçim ve gözaltıların sona erdirilmesi taleplerini tekrar dile getirdiler. Yürüyüşleri sırasında halk, korna ve alkışlarla öğrencilere destek verdi.[9] Boğaziçi Üniversitesi kampüsünde kalmış bir grup öğrenci ise rektörlük önünde protestolarına devam etti.[10][11] Polis tarafından yapılan ev baskınları ile 22 kişi gözaltına alındı.[12] 6 Ocak günü yapılan şafak baskınlarında gözaltı sayısı 36'ya yükseldi. Bu süreçte Okmeydanı'nda bir ev[13] ile Rasimpaşa Mahallesi Muhtarı Sultan Aksu'nun evi[14] yanlışlıkla basıldı.

İstanbul Valiliği, 6 Ocak 2021'de Beşiktaş ve Sarıyer sınırları içinde toplantı, gösteri ve yürüyüşleri yasakladı. Vali Ali Yerlikaya, karara gerekçe olarak COVID-19 pandemisini gösterdi.[15] Protestoların hedefindeki isim Melih Bulu, eylemleri "Ben de öğrenci oldum, yaşları gereği bu tip şeylerde enerjilerini atmayı, protesto eylemlerini seviyorlar. Onda bir sorun görmüyorum. Zaman içinde benim nasıl bir rektör olduğumu gördüklerinde anlayacaklar." diyerek yorumladı.[16]

İstanbul'da gerçekleştirilen eylemle aynı saatlerde İzmir ve Ankara'daki Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri de protesto düzenlediler. Ankara'da ODTÜ'de rektörlük binası önünde ve Milli Kütüphane önünde öğrenciler toplandı. Milli Kütüphane önündeki protesto başlamadan polis müdahalesi oldu.[17] İzmir'de ise Alsancak'ta protesto düzenlendi ve polis müdahalesi olmadı.[18]

Twitter'da yapılan duyurunun ardından çeşitli üniversitelerden öğrenciler Ankara Güvenpark'ta bir protesto düzenlemek istediler. Yine protestolar başlamadan polisin müdahalesi oldu ve 30 öğrenci gözaltına alındı.[19] Müdahale sırasında öğrenciler ters kelepçelendi.[20] Aynı tarihte Mersin'de de bir protesto gerçekleşti.[21]

Öğrenciler önce helva kavurup yoga yaparak rektörlüğü protesto ettiler. Öğrenciler ara sıra "Kayyum rektör istemiyoruz." diyerek slogan attılar.[22]

Boğaziçili müzisyenler Metallica’nın 1984 yılında yayınladığı "For Whom the Bell Tolls" isimli şarkısını Türkçe sözler ile tekrar düzenleyerek atanan rektöre tekrar istifa çağrısı yaptı. Şarkı için Güney Meydan'da öğrencilerle çekilen klip Youtube üzerinden aynı tarihte yayınlandı.[23][24]

Boğaziçi Üniversitesi akademisyenleri 22 Ocak 2021 tarihinde Güney Kampüs Meydan'da basın açıklaması yaptılar.[25][26][27]

Rektörlük binası önüne her gün bir grup öğrenci tarafından kurulan protesto çadırına okulun özel güvenlik personeli tarafından müdahale edilmeye çalışıldı. Çadırın kaldırılması talep edildi ancak öğrenciler çadırı tekrar kurdular. İlgili öğrencilerin sosyal medya hesabında "Kayyumun, öğrenciyle emekçileri çatıştırma çabalarına rağmen kayyumluk etrafındaki ablukayı dağıttık, çadırlarımızı kurduk." açıklaması yapıldı.[28][29][30][31]

Atanan rektörü her öğle arası Güney Meydan’da toplanarak protesto etmeye devam eden Boğaziçili öğretim üyeleri haftalık basın açıklaması yaptılar.[32][33][34][35][36]

Bir grup Boğaziçili öğrencinin atanan rektörü protesto etmek amacıyla üniversite kampüsünde organize ettiği resim sergisindeki bir resim nedeniyle gözaltına alınıp savcılığa sevk edilen ve nöbetçi hakimlikte sorgulanan iki öğrenci tutuklandı, ayrıca iki öğrenci için de ev hapsi kararı verildi. Öğrenciler verdikleri ifadede "üzerime atılı suçlamayı kabul etmiyorum" dedi.[26][37][38][39] Öğrencilerin avukatlarından Levent Pişkin gelişmeler hakkında Medyascope’a yaptığı ilk değerlendirmede "Tamamen siyasi bir soruşturma. Siyasi tartışma ve yönlendirmeyle iki tane gencecik insan hapishaneye gönderildi" dedi.[40] Boğaziçi Üniversitesi Öğrenci Temsilciliği Kurulu yaptığı açıklamada "Boğaziçi Üniversitesi Öğrencileri olarak her zaman arkadaşlarımızın yanındayız. Bu tutuklamaları kabul edemeyiz. Arkadaşlarımız ivedilikle serbest bırakılmalıdır." dedi.[41][42]

Boğaziçi Üniversitesi'ndeki gösterilerde üniversite bölgesine polis girmesiyle 159 kişi gözaltına alındı.[43] Boğaziçili öğretim üyeleri tutuklanan öğrenciler hakkında okudukları bildiri okudu.[44][45] Rektör atamasına ve öğrenci tutuklamalarına karşı Boğaziçi Üniversitesi öğrencilerinin Güney Kampüs önünde yapmak istedikleri basın açıklamasına polis tarafından izin verilmedi. Kampüs önüne dayanışma için gelen diğer öğrencilerin kampüse girmesine polis izin vermedi, gözaltılar oldu. Kampüs girişi polis barikatları ile kapatıldı.[46][47][48] Rektörlük binası önünde protestolarını sürdüren bir grup öğrenci: "Üniversitelerin açık cezaevine çevrilmesini asla kabul etmiyoruz!" dedi.[48] İstanbul Valiliği tarafından yapılan açıklamada 1 Şubat günü gerçekleşen eylemlerde Güney Kampüs önünde 108, kampüs içinde 51 olmak üzere toplam 159 kişinin gözaltına alındığı duyuruldu.[49]

Boğaziçili öğretim görevlileri üniversite meydanında öğle arası yaptıkları protesto duruşuna devam etti. "Aşağı Bakmıyoruz. Kabul Etmiyoruz, Vazgeçmiyoruz" pankartı açıldı, ayrıca gözaltına alınan 159 öğrenci için ellerinde “159” yazılı siyah-beyaz pankartlar açıldı.[50][51] Akademik Duruş tamamlandıktan sonra öğretim görevlileri “Melih Bulu istifa” sloganlarıyla rektörlük binasına doğru yürümeye başladı.[52] Rektörlük binası önünde toplanarak 159 yazılı pankartları rektörlük binası girişine bıraktılar ve "Arkadaşlarımız serbest bırakılsın" ve "Öğrencilerimiz serbest bırakılsın" dediler.[53] Günün ilerleyen saatlerinde gözaltına alınmış 159 kişinin 98'inin serbest bırakılmış olduğu, 11 kişiye ise ev hapsi verildiği açıklandı.[54]

Aynı gün Kadıköy'de Boğaziçili öğrencilere destek için bir gösteri gerçekleştirildi. Gösteri öncesinde Kadıköy kaymakamlığı, toplum sağlığığı gerekçesiyle ilçedeki her türlü toplantı ve gösteri yürüyüşünü bir haftalığına yasaklamıştı. Polis gruba biber gazı ve plastik mermiyle müdahale etti. Bariyerlerle de kapatılan meydana sokulmayan göstericilerden bazıları, polise taş ve şişelerle karşılık verdi.[55]

Galatasaray Üniversitesi’nden bir grup akademisyen Boğaziçi Üniversitesi’nde gerçekleşen protestolara destek verdi ve bildiri yayımladılar.[56]

2 Şubat'ta Boğaziçi Üniversitesi'ndeki eylemlere destek için Ankara'da yer alan Kızılay Meydanı'nda aralarında öğrencilerin de yer aldığı bir grup tarafından bir gösteri düzenlendi. Yeni Şafak'ın haberine göre izinsiz olarak gerçekleştirilmiş gösteri polis tarafından dağıtılmak istendi, grubun dağılmaması üzerine ise gruba müdahale edildi. Gruba polis müdahalesinin ardından 69 kişi gözaltına alındı.[57][58][59]

3 Şubat sabahı İstanbul Valiliği, Kadıköy ile Kadıköy’deki eyleme gitmek üzere Beşiktaş ve Sarıyer ilçelerinde toplanmış Boğaziçi Üniversitesi’ne rektör atanmasına karşı yapılan protestolarda gözaltına alınanlardan 76 kişinin serbest bırakıldığını açıkladı.[60]

İzmir'de, Alsancak'taki Kıbrıs Şehitleri Caddesi'nde gerçekleştirilen dayanışma mitinginde 50 kişi polis tarafından gözaltına alındı.[61]