Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihî Alanı'ndaki şehitlikler ve eserler listesi

Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı, resmi olarak GYTMP olarak da kısaltılır, ancak Çanakkale Savaşı'dan hemen hemen 100 yıl sonra eserleri bakımından kıvamına geldi diyebiliriz. 1916 Şevki Paşa haritası yapımı dışında uzun süre Çanakkale muharebe alanları, şehitlerimiz ve anıtlarla ilgili kapsamlı bir çalışma yapılamadı. Muharebeler sırasında ve hemen sonra yapılmış birkaç mütevazı anıt ve tekil şehitlikler dışında, 1940'lara varıncaya kadar önemli bir faaliyet olmadı. 1940'larda Nuri Yamut Anıtı (1943), Çanakkale Abidesi proje yarışması (1944) ve başka girişimlerle başlayan ilgi 1970'lere kadar yavaş bir tempoyla sürdü. 1973 yılında Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı ilanı anıtlara olan ilgiyi arttırdı.

Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı
Tür Milli Park
Konum Çanakkale, Eceabat ilçesi
Koordinatlar Çamburnu Mevkii
Yüzölçümü 33.000 hektar
Açılış 22 Kasım 1973
İşletmeci GYTMP Müdürlüğü
Durum Faaliyette
GYTMP sınırlarını gösteren harita
  İlçe merkezi
  Muharebe bölgeleri
  Milli Park içinde kalan Eçeabat ilçesi yerleşimleri
  Milli Park Dışında kalan Eçeabat ilçesi yerleşimleri
  Çanakkale Şehitleri Abidesi'nın bulunduğu yer
* Kırmızı hat: ilçe sınırları * Yeşil hat: milli park sınırları

1980'lere gelene kadar "TMP" (Türkiye Milli Parklar Genel Müdürlüğü) yönetimi birkaç anıt yarışması düzenledi, önemli miktarda anıtı da hayata geçirdi. Ancak, 1980'lerde Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü devreye girdi ve bir "sembolik şehitlikler, kahramanlık anıtları" akımı başlatarak, GYTMP içinde yirminin üzerinde eser ortaya çıkardı. 2005 yılında Gelibolu Yarımadası'nın içinde bulunduğu Milli Park'a devlet tarafından yatırım yapıldı ve yollar yeniden asfaltlandı, şehitliklerin ve eserler köklü bir bakım ya da renovasyondan geçirildi.

Gytmp logosu

Çevre ve Orman Bakanlığı'nın Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı'nın tanıtımında etkinlik sağlamak için düzenlenen 'Logo Yarışması'nda 416 eser arasından birinciliği Ayşen Tuğba Doruk'un eseri kazandı. (Yarışmada ikincilik ödülünü Murat Bektaş, üçüncülüğü ise Barış Atiker kazandı.) Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürü Prof. Dr. Mustafa Kemal Yalınkılıç, tasarımın teknik özelliklerinin yanı sıra tarihi yarımadanın niteliklerini veren detayları da içermesinin jüri tarafından dikkate alındığını söyledi.

Açıklamada şöyle denildi: "Logoda yer alan renklerin bayrak kırmızısı ve beyaz olması bayrağımıza çağrışım yapmaktadır. Asker figürü, 1. Dünya Savaşı’nda Çannakkale cephesinde Türk askerinin kıyafeti ile verilerek tarihi olaya gönderme yapılmaktadır. Boğazda kararlılıkla duran Türk askeri illüstrasyonu Çanakkale’nin geçilmediğini ve geçilemeyeceğini vurgulamaktadır. Gelibolu Yarımadası aynı zamanda askerin arkasına açılan bir melek kanadı gibi yerleştirilerek şehitlerimizin ruhaniyetine gönderme yapılmaktadır." [1]

Türk şehitlik ve anıtları envanteri

Gelibolu Yarımadası Barış Parkı Uluslararası Fikir ve Tasarım Yarışması hazırlıkları bağlamında, TMP içindeki Türk şehitlik ve anıtları teker teker tespit edilmiş ve bir katalog çalışmasındaa ayrıntılı olarak verilmişti.

Toplam ellibeş (55) adet Türk şehitlik ve anıtı hakkında Katalog çalışmalarındaki bilgilerin izleyen bölümde tekrar ayrıntılı sunulmasında yarar görülmektedir. Çünkü, bu şehitlik ve anıt stoğu TMP’ın temel kaynak değeri olup, bu bilgi ve veri tabanının TMP UDGP çalışması bağlamında "TMP Türk Şehitlik ve Anıtlar Envanteri" olarak derlenmesi ve zaman içinde güncelleştirilip, zenginleştirilerek kullanılması gerekmektedir. Bu, TMP yönetimine düşen önemli bir görevdir. (kaynaklar daha sonra eklenecektir)

Tanıtım Merkezleri

Gelibolu Yarımadası Tarihî Millî Parkı
Kabatepe Tanıtma Merkezi
Gelibolu Yarımadası Tarihî Millî Parkı
Şehitler Abidesi
Gelibolu Yarımadası Tarihî Millî Parkı
Dur Yolcu Kitabesi
57. Alay Şehitliği
Çanakkale İlinin ilçeleri
Rehberler serisi:

Çanakkale Rehberi

  1. Milli Park idare ve ziyaretçi merkezi - (Kilitbahir bölgesi)
  2. Kilye Koyu ana tanıtım merkezi - (Kilitbahir bölgesi)
  3. Kabatepe tanıtım merkezi - (Conkbayırı bölgesi)
  4. Alçıtepe tanıtım merkezi - (Seddülbahir bölgesi)
  5. Seddülbahir tanıtım merkezi - (Seddülbahir bölgesi)

Dinlenme Noktaları

  1. Kabatepe Kamp ve Günübirlik Kullanım Alanı ve Tesisleri
  2. Jandarma İskelesi Ziyaretçi Dinlenme Noktası
  3. Mortokoyu Ziyaretçi Dinlenme Noktası

Anıtlar

No 360° İsim bölge Katalog Yapım Tescil Yeri Sembolik anıt
01- Alçıtepe Garnizon Anıtı SeddülbahirAa40 bilinmiyor14.11.1980 Alçıtepe Köyü, sınırı ask. alansembolik anıt
02360° Atatürk Anıtı Conkbayırı AnıtlarıAa19 bilgi yok14.11.1980 Conkbayırısembolik anıt
03- Büyük Kemikli Anıtı ConkbayırıAa36 bilinmiyor17.06.1991 Büyükkemikli Burnusembolik anıt
04360° Conkbayırı Mehmetçik Anıt Yazıtları ConkbayırıAa18 bilgi yok14.11.1980 Conkbayırısembolik anıt
05- Dumlupınar Anıtı [2] GeliboluKatalog dışı 200323.02.2003 Gelibolu ilçesi sahilisembolik anıt
06- İlk Şehitler Anıtı SeddülbahirAa26 198617.06.1991 Seddülbahir Kalesi girişisembolik anıt
07- Kabatepe Arıburnu Sahil Anıtı ConkbayırıAa22 198517.06.1991 Arıburnu güneyisembolik anıt
08- Kabatepe Tanıtım Merkezi Anıtı ConkbayırıAa08 bilgi yokbilgi yok Kabatepe tanıtım merkezisembolik anıt
09360° Kanlı Sırt Anıtı ConkbayırıAa10 bilinmiyor14.11.1980 Kabatepe-Conkbayırı, Kanlısırtsembolik anıt
10360° Mareşal Fevzi Çakmak Harp Karargâh Anıtı SeddülbahirAa44 194114.11.1980 Alçıtepe Köyü, 2.7 km doğusembolik anıt
11360° Mehmet Çavuş Anıtı ConkbayırıAa15 193414.11.1980 Cesaret tepe yolusembolik anıt
12360° Mehmetçiğe Saygı Anıtı ConkbayırıAa09 bilgi yokbilgi yok Kabatepe-Conkbayırı, Kanlısırtsembolik anıt
13360° Seyit Onbaşı Anıtı KilitbahirAa02 bilgi yokbilgi yok Kilitbahir, Havuzlar yolusembolik anıt
14360° Son Ok Anıtı SeddülbahirAa41 194814.11.1980 Alçıtepe Köyü, 500 m batısembolik anıt
15- Su Yatağı Anıtı ConkbayırıAa17 bilgi yok14.11.1980 Conkbayırı-Kemalyeri yolusembolik anıt
16360° Tarihe Saygı Anıtı ve Parkı[3][4][5] EceabatKatalog dışı 200817.03.2008 Eceabat iskelesi yanısembolik park
17- Türk Askerine Saygı Anıtı ConkbayırıAa14 1992bilgi yok 57 Alay Şehitliği karşısısembolik anıt
18360° Zığındere Nuri Yamut Anıtı SeddülbahirAa43 194314.11.1980 Alçıtepe Köyü, 2.6 km batısembolik anıt

Şehitlikler ve anıtlar

No 360° İsim bölge Katalog Yapım Tescil Yeri Gerçek şehitlik
01- Damakçılık Bayırı Şehitliği ve Anıtı ConkbayırıAa23 bilinmiyorbilgi yok Damakçılık Bayırı'nın kuzeybatısıbilgi yok
02- Gözetleme Tepe Şehitliği ve Anıtı SeddülbahirAa39 1939bilgi yok Alçıtepe Köyü, 4.5 km kuzeyigerçek şehitlik
03- Kireçtepe Şehitliği ve Anıtı (Jandarma Şehitliği) ConkbayırıAa35 191614.11.1980 Kireçtepe Sırtları, Kapanca Tepegerçek şehitlik
04- Rumeli Mecidiye Şehitliği ve Anıtı KilitbahirAa01 196914.11.1980 Kilitbahir Namazgah Tabyasıgerçek şehitlik
05360° Sargıyeri Anıtları ve Şehitliği SeddülbahirAa42 194314.11.1980 Alçıtepe Köyü, 1 km batısembolik şehitlik
06360° Yahya Çavuş Şehitliği ve Anıtı SeddülbahirAa29 196214.11.1980 Ertuğrul Koyusembolik şehitlik
07- Yusufçuk Tepe Anıtları (Mestan Tepe Şehitlikleri) ConkbayırıAa34 bilinmiyor14.11.1980 Yusufçuktepebilgi yok

Şehitlikler

No 360° İsim bölge Katalog Yapım Tescil Adres Gerçek şehitlik
01360° 57. Alay Şehitliği ConkbayırıAa13 1992bilgi yok Kılıçbayır’ın güney ucusembolik şehitlik
02360° 57. Alay Yarbay Hüseyin Avni Şehitliği ConkbayırıAa13 1992bilgi yok Kılıçbayır’ın güney ucusembolik şehitlik
03 Akbaş Şehitliği GYTMP SınırıAa31 bilinmiyor14.11.1980 Akbaş Limanı koyubilgi yok
04 Alçıtepe (Kirte) Şehitliği Seddülbahir?? ???? ????
05360° Anafartalar Şehitliği ConkbayırıAa33 bilgi yok14.11.1980 B.Anafarta Köyü, 250 m batıgerçek şehitlik
06- Balkan Harbi Şehitliği Gelibolu?? ???? ????
07360° Çamburnu Şehitliği EceabatAa06 196214.11.1980 Eceabat, Çamburnubilgi yok
08- Çamtekke Şehitliği (Kumköy Şehitliği) ConkbayırıAa32 bilinmiyorbilinmiyor B.Anafarta Kumköy yolugerçek şehitlik
09360° Çataldere Şehitliği ConkbayırıAa49 2006bilgi yok Conkbayırı yolu üzerindebilgi yok
10- İsimsiz Topçu Şehitliği SeddülbahirAa45 bilinmiyorbilgi yok Alçıtepe Köyü-Alçıtepe yolubilgi yok
11- İsimsiz Topçu Yüzbaşı Şehitliği EceabatAa05 bilinmiyor14.11.1980 Kilitbahir, 800 m kuzeyibilgi yok
12- İsimsiz Yüzbaşı Şehitliği EceabatAa07 bilinmiyor14.11.1980 Eceabat , Çamburnu TMP Merk.bilgi yok
13- İstihkam Yüzbaşı Tahir Bey Şehitliği Eceabat- -- --
14- Gelibolu Şehitliği Gelibolu- -- --
15360° GYT Milli Parkı Sembolik Şehitliği Conkbayırı- -- --
16360° Havuzlar Şehitliği Kilitbahir- -- --
17- Karayörük Deresi Şehitliği Conkbayırı- -- --
18360° Kaymakam (Yarbay) Hasan Bey Şehitliği Seddülbahir- -- --
19360° Kesikdere Şehitliği Conkbayırı- -- --
20- Kocadere Hastane Şehitliği Conkbayırı- -- --
21- Ortaköy Şehitliği Gelibolu- -- --
22- Sancaktar Kerami Şehitliği Gelibolu- -- --
23- Seddülbahir Cephane Şehitliği Seddülbahir- -- --
24- Soğanlıdere Hava Şehitliği Kilitbahir- -- --
25360° Soğanlıdere Hastane Şehitliği Kilitbahir- -- --
26360° Şahindere Şehitliği Kilitbahir- -- --
27360° Üsteğmen Nazif Çakmak Şehitliği Conkbayırı anıtları- -- --
28- Yalova Şehitliği GYTMP Sınırı- -- --
29360° Yüzbaşı Mehmet Şehitliği Conkbayırı- -- --

Diğer eserler ve alanlar

No 360° İsim bölge Katalog Yapım Tescil Adres Gerçek şehitlik
01360° Arıburnu Yarları Conkbayırı- -- --
02360° Anzak Koyu Conkbayırı- -- --
03- Anzak Koyu Yazıtı (Arıburnu Sahil Kitabesi) Conkbayırı- -- --
04- Anzak Tören Alanı Conkbayırı- -- --
05360° Atatürk’ün Saatinin Parçalandığı Yer Conkbayırı anıtları- -- --
06360° Atatürk’ün Gözetleme Yeri Conkbayırı- -- --
07- Büyük Kemikli ve Küçük Kemikli Burnu Conkbayırı- -- --
08360° Conk Bayırı Siperleri Conkbayırı anıtları- -- --
09- Dur Yolcu Kitabesi Eceabat- -- --
10- Ertuğrul Koyu Seddülbahir- -- --
11360° Kemal Yeri Yazıtı Conkbayırı- -- --
12- Lağım Tüneli Conkbayırı- -- --
13- Mesudiye Topu Conkbayırı- -- --
14360° Seyirtepe Manzara Seddülbahir- -- --
15- Sfenk Conkbayırı- -- --
16360° Şehitler Abidesi Seddülbahir- -- --
17- Talat Göktepe Anıtı Conkbayırı- -- --

Mezarlar ve mezarlıklar

No 360° İsim bölge Katalog Yapım Tescil Adres Gerçek şehitlik
01- Alman Hemşire Madam Erika Mezarı GYTMP Sınırı- -- --
02- Asteğmen Halit Efendi Mezarı Conkbayırı- -- --
03- Binbaşı Ali Zeynel Abidin Mezarı Conkbayırı- -- --
04- Conkbayırı Şehitlik Mezarı Conkbayırı- -- --
05- Er Halil İbrahim Mezarı Seddülbahir- -- --
06360° Meçhul Asker Mezarı Seddülbahir- -- --
07360° Mustafa Efendi Mezarlığı (Şahindere Şehitliği) Kilitbahir- -- --
08- Müftü Efendi Mezarı Conkbayırı- -- --
09- Üsteğmen Ali Rıza Efendi Mezarı Conkbayırı- -- --
10- Üsteğmen Hasan Tahsin Efendi Mezarı Conkbayırı- -- --
11- Yarbay Halit Bey Mezarı Büyük Anafarta- -- --
12- Yarbay Ziya Bey Mezarı Büyük Anafarta- -- --

Yabancı mezarlık ve anıtlar

Gelibolu Yarımadası üzerinde toplam 36 adet yabancı anıt ve mezarlık bulunmaktadır. Bunlardan 34 adedi Anzak'lara ait olurken, bir adedi Fransa'ya ve bir adedi de İngilizlere ait. Son olarak Yeni Zelanda'ya ait bir adet Ulusal Şehtilik Anıtı mevcut. Bu anıt ve mezarlıklar, Lozan Antlaşması'nın 124-136 nolu maddeler arasındaki anlaşma hükümleri ile koruma altına alınmış[6] ve bakım-onarımını merkezi Londra’da bulunan İngiliz Milletler Topluluğu Harp Mezarlıkları Komisyonu'na [7] bağlı Çanakkale’deki İngiliz Milletler Topluluğu Harp Mezarlıkları Müdürlüğü tarafından yapılmaktadır. Yabancı anıt ve mezarlıkların bulunduğu topraklar hiçbir şekilde yabancılara ait değildir, sadece onlara tahsisli topraklardır. Anlaşma hükümleri gereği anıt ve mezarlıkların olduğu yerlerde bayrak ve asker bulunduramazlar. Yabancı anıt ve mezarlıklar Çanakkale Savaşı sonucu düşmanın ulaşabildiği en son hat üzerine inşa edilmişlerdir.

Avustralya Hükümetine bağlı olan "Departement of Veterans' Affairs" [8] , yani 'Şehitlikler Departmanı İlişkileri'nin resmi internet sitesinde burada yayımlanan bilgiye göre alttaki liste şekillendirilmiştir. Anzaklar kendi mezarlıklarının bulunduğu yerleri 2 isimledirmeyle adlandırıyorlar; North Graves, yani 'Kuzey mezarlıklar' ve South Graves, yani 'Güney mezarlıklar'.[9] Gelibolu Yarımadası'nda bulunan bütün bu yabancı mezarlıklar "Anzak Mezarlıkları" olarak isimlendiriliyor Avustralya Şehitlikler Departmanı tarafından.

Kuzey cephesi mezarlık ve eserleri

No 360° İsim bölge Katalog Yapım Tescil Adres Ölü sayısı
01- 4th Battalion Parade Ground Mezarlığı Conkbayırı- -- --
02- 7th Field Ambulance Mezarlığı Conkbayırı- -- --
03- Arı Burnu Mezarlığı Conkbayırı- -- --
04360° Avustralya Anzak Siperleri Conkbayırı- -- --
05- Azmak Mezarlığı Conkbayırı- -- --
06- Baby 700 Mezarlığı Conkbayırı- -- --
07- Beach Mezarlığı Conkbayırı- -- --
08- Canterbury Mezarlığı Conkbayırı- -- --
09- Chanak Consular Mezarlığı Conkbayırı- -- --
10360° Chunuk Bair Mezarlığı Conkbayırı- -- --
11360° Courtney and Steele's Post Mezarlığı Conkbayırı- -- --
12360° Embarkation Pier N.2 Mezarlığı Conkbayırı- -- --
13- Green Hill Mezarlığı Conkbayırı- -- --
14- Hill 10 Mezarlığı Conkbayırı- -- --
15- Hill 60 Mezarlığı ve Anıtı Conkbayırı- -- --
16- Johnston's Jolly Mezarlığı Conkbayırı- -- --
17- Lalababa Mezarlığı Conkbayırı- -- --
18360° Lone Pine (Tek Çam) Anıt ve Mezarlığı Conkbayırı- -- --
19- N.Z No 2 Outpost Mezarlığı Conkbayırı- -- --
20- No 2 Outpost Mezarlığı Conkbayırı- -- --
21- Plugge's Plateau Mezarlığı Conkbayırı- -- --
22360° Quinn's Post Mezarlığı Conkbayırı- -- --
23- Shell Green Mezarlığı Conkbayırı- -- --
24- Shrapnel Valley Mezarlığı Conkbayırı- -- --
25- The Farm Mezarlığı Conkbayırı- -- --
26360° The Nek Mezarlığı Conkbayırı- -- --
27- Twelve Tree Copse Mezarlığı ve Anıtı Conkbayırı- -- --
28360° Walkers Ridge Mezarlığı Conkbayırı- -- --
29360° Yeni Zelanda Ulusal Şehtilik Anıtı Conkbayırı anıtları- -- --

Güney cephesi mezarlık ve eserleri

No 360° İsim bölge Katalog Yapım Tescil Adres Ölü sayısı
01360° Fransız Anıtı ve Mezarlığı Seddülbahir- -- --
02360° İngiliz Cape Helles Anıtı Seddülbahir- -- --
03- Lancashire Landing Mezarlığı Seddülbahir- -- --
04- Pink Farm Mezarlığı Seddülbahir- -- --
05- Redoubt Mezarlığı Seddülbahir- -- --
06- Skew Bridge Mezarlığı Seddülbahir- -- --
07- Twelve Trees Copse Mezarlığı Seddülbahir- -- --
08- V Beach Mezarlığı Seddülbahir- -- --
09- Wylie Grove Mezarlığı Seddülbahir- -- --

Anadolu yakası şehitlikleri

No İsim bölge Katalog Yapım Tescil Adres Gerçek şehitlik
01 18 Mart Tabelası Çanakkale ilçesi- -- --
02 Anadolu Hamidiye Şehitliği ve Anıtı Çanakkale ilçesi- -- --
03 Biga Şehitliği ve Anıtı Biga- -- --
04 Çardak Arıburnu Şehitliği Lapseki- -- --
05 Hasan Mevsuf Şehitliği ve Anıtı Çanakkale ilçesi- -- --
06 Hastane Bayırı Şehitliği ve Anıtı Çanakkale ilçesi- -- --
07 İntepe Hava Şehitliği Çanakkale ilçesi- -- --
08 Köse Burnu Tabya Şehitliği ve Anıtı Çanakkale ilçesi- -- --
09 Kumkale Şehitliği Çanakkale ilçesi- -- --
10 Lapseki Şehitliği Lapseki- -- --

Tabyalar

Tarihi ve turistik açıdan önemli bir yere sahip olan Çanakkale'de il genelinde 19 tabyanın bulunduğu bildirildi. Çanakkale'de 3 yıl önce vefat eden araştırmacı-yazar Ramazan Eren tarafından derlenen Çanakkale ve yöresindeki Türk devri eserlerinin anlatıldığı kitapta, il genelinde 19 tabyanın bulunduğu ifade ediliyor. Tabyaların büyük kısmı çetin muharebelere sahne olan Çanakkale il merkeziyle Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı'nda bulunuyor. Bu Tabyalarının büyük kısmının halen ayakta olduğu belirtiliyor.

Bu tabyalardan en eskilerinden birinin de 1839 ile 1861 yılları arasında Sultan Abdülmecid tarafından yaptırılan Anadolu Mecidiye tabyası olduğunun belirtildiği kitapta, tabyanın 1882 yılında Sultan II. Abdülhamid tarafından onarılarak yeni surlar ilave edildiği anlatılıyor. Bunun dışında en eski tabyalardan birisinin de 1853-1856 yılları arasında Osmanlı ile Rusya arasındaki Kırım Savaşı sırasında boğaz trafiğinin güvenliğini sağlamak için yaptırılan Bolayır tabyalarının olduğunun ifade edildiği kitapta, Çanakkale’nin adeta bir tabya zengini il olduğu dile getiriliyor. Bu arada, Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nda uzun devreli gelişim planı çerçevesinde yeniden restore edilen tabyaların pırıl pırıl hali takdir topluyor.

Avrupa Yakası

  1. Domuzdere Tabyası - (Seddülbahir bölgesi)
  2. Değirmenburnu Tabyası - (Kilitbahir bölgesi)
  3. Ertuğrul Tabyası - (Seddülbahir bölgesi)
  4. Kayalık Tepe Tabyası - (Conkbayırı bölgesi)
  5. Namazgâh Tabyası - (Kilitbahir bölgesi)
  6. Rumeli Hamidiye Tabyası - (Kilitbahir bölgesi)
  7. Rumeli Mecidiye Tabyası ve Şehitliği - (Kilitbahir bölgesi)
  8. Yıldız Tabyası - (Kilitbahir bölgesi)

Anadolu Yakası

  1. Anadolu Hamidiye Tabyası
  2. Anadolu Mecidiye Tabyası
  3. Çataltepe Tabyası
  4. Çimenlik Tabyası
  5. Dardanos Tabyası
  6. İntepe Tabyası
  7. Karanlık Liman Tabyası
  8. Mesudiye Tabyası
  9. Orhaniye Tabyası
  10. Topçular Tabyası
  11. Turgut Reis Tabyası

Kaleler

  1. Akbaş Kalesi - (Kilitbahir bölgesi)
  2. Bigalı Kalesi - (Kilitbahir bölgesi)
  3. Çamburnu Kalesi - (Kilitbahir bölgesi)
  4. Çimenlik Kalesi - (Çanakkale merkez, anadolu yakası)
  5. Çimpe Kalesi - (Gelibolu bölgesi)
  6. Harapkale - (Seddülbahir bölgesi)
  7. Kilitbahir Kalesi ve Sarıkule - (Kilitbahir bölgesi)
  8. Kilye Kalesi - (Kilitbahir bölgesi)
  9. Seddülbahir Kalesi - (Seddülbahir bölgesi)

Müzeler

  1. 10 Ağustos 1915 Anafartalar Savaş Koleksiyonu - (Özel)
  2. Anafartalar Harp Hatıraları Müzesi - (Özel)
  3. Büyük Anafarta Köyü Barış Müzesi - (Özel)
  4. 1915 Seddülbahir Savaş Malzemeleri Galerisi - (Özel)
  5. Alçıtepe Çanakkale Savaşları Galeriyesi - (Özel)
  6. Bigalı Köyü Atatürk Evi Müzesi - (Kültür ve Turizm Bakanlığı)
  7. Çamburnu Ziyaretçi Merkezi Milli Parklar Müzesi - (Orman Bakanlığı)
  8. Çanakkale Askeri Deniz Müzesi ve Parkı - (Resmi)
  9. Çanakkale Şehitleri Anıtı Harp Müzesi - (Kültür ve Turizm Bakanlığı)
  10. Gelibolu Savaş Müzesi - (Resmi)
  11. Gelibolu Panorama Müzesi - (Resmi)
  12. Kabatepe Tanıtım Merkezi Müzesi - (Orman Bakanlığı)
  13. Kilitbahir Namazgah Tabyaları Müzesi - (Kültür ve Turizm Bakanlığı)
  14. Kilitbahir Kalesi Sarıkule Müzesi - (Kültür ve Turizm Bakanlığı)
  15. Kilitbahir Kültür Evi - (Kilitbahir Muhtarlığı)
  16. Kilye Koyu Ana Tanıtım Merkezi Müzesi - (Osman Bakanlığı)
  17. Salim Mutlu Savaş Hatıraları Müzesi - (Özel)
  18. Şehitlik Abidesi Savaş Eserleri Müzesi - (Resmi)

Ayrıca bakınız

Virtüel tur

Kaynakça

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.